Bác học và lãng mạn

Mỗi năm, Đại học Cambridge tổ chức trao bằng cho các tiến sĩ, thạc sĩ và cử nhân 4 lần: tháng 3, 6, 7 và 12. Đây không chỉ là buổi lễ quan trọng, ghi nhận công sức học tập của các sinh viên sau những năm tháng dùi mài đèn sách mà còn là ngày hội của các gia đình đến từ khắp nơi trên thế giới để sẻ chia niềm hạnh phúc có một thành viên được vinh danh. Phóng viên Dân trí đã may mắn được có mặt trong buổi lễ tháng 7 năm nay.

Cả thành phố đều được biết mặt tân tiến sĩ

Từ 8h sáng, trên khắp các ngả đường xanh rợp bóng cây của Cambridge, các gia đình rời khỏi nhà hoặc khách sạn trong những bộ quần áo sang trọng nhất rảo bước về phía 31 tòa lâu đài cổ kính nằm rải rác dọc theo dòng sông Cam thơ mộng và hiền hòa. Đó là 31 trường Đại học lâu đời trong hệ thống Đại học Cambridge, ngày hôm nay sẽ mở rộng cánh cửa để đón chào tất cả mọi người, kể cả những khách du lịch vô tình ghé qua thành phố.

Một gia đình có đến 2 tiến sĩ cùng tốt nghiệp

Một nghi lễ thật hãnh diện cho tất cả những người tốt nghiệp cùng gia đình và cũng thật thú vị, hào hứng với các khách du lịch và người qua đường là khi các tiến sĩ đã có mặt đông đủ trong sân trường, họ cùng gia đình sẽ lần lượt đi diễu hành qua các con phố chính trong thành phố. Vậy là chen giữa màu xanh bất tận của đồng cỏ còn đẫm sương, xanh đen thẫm của những tán cây đại thụ cao vút, xanh ngăn ngắt của bầu trời tháng 7... nổi bật những bộ trang phục đặc sắc theo từng cấp bậc học được quy định từ cách đây... 800 năm.

Đi đầu bao giờ cũng là các giáo sư đáng kính, áo thụng đen trang nghiêm mà đôn hậu, tiếp đến là các tiến sĩ cũng mặc áo thụng đen nhưng có đính liền khăn choàng màu đỏ thắm, đầu đội mũ có tết dây vàng rủ xuống trước mặt. Theo sát là các thạc sĩ với chiếc khăn choàng màu xanh lam bóng, màu anh đào, màu hồng ngọc hay màu đồng là tùy theo ngành học như luật, văn học, nghệ thuật hay khoa học tự nhiên.

Còn các cử nhân lại có nơ trắng thắt trước ngực và khăn choàng viền lông trắng muốt. (Từng loại mũ áo lại còn được qui định chi tiết về đường ngang hay dọc, rộng, dài bao nhiêu, viền lộn ra hay viền chìm... hết sức cầu kỳ).

Cuối cùng là những gương mặt xúc động của ông bà, cha mẹ, anh chị em và bạn bè họ. Từ những ô cửa sổ của hàng nghìn ngôi nhà trong thành phố, những bó hoa và khăn tay đua nhau vẫy chào mỗi khi đoàn diễu hành náo nhiệt đi qua. Chính họ cũng cảm thấy vô cùng hãnh diện vì thành phố thấm đẫm không khí bác học của mình.

Hai bên đường, khách du lịch đua nhau quay phim, chụp ảnh, dường như họ cũng hân hoan, háo hức không kém gì người trong cuộc nên phần lớn tiếp bước theo sau đoàn diễu hành đến tận Senate House.

Nghi lễ từ cách đây 800 năm

Tòa nhà uy nghiêm, lộng lẫy được xây từ những năm 1700 và bảo tồn đến tận ngày nay. Đó là nơi chỉ dành cho các buổi lễ đặc biệt quan trọng và ai cũng cảm thấy vô cùng vinh hạnh khi được đặt chân vào. Mỗi sinh viên tốt nghiệp chỉ được phép mời tối đa 3 người thân hoặc bạn bè vào Senate House dự lễ. Và phải đưa danh sách từ cách đó 3 tháng để nhà trường trang trọng gửi giấy mời đến tận nơi dù người thân của họ có ở tận Ấn Độ, Nhật Bản hay một nước châu Phi xa xôi.

Nữ thạc sĩ Vật lý người Ả rập trong vòng tay chúc mừng của mẹ và em gái.

Dù có là ai đi nữa, kể cả phóng viên cũng đều được yêu cầu nghiêm ngặt phải để máy ảnh và camera ở ngoài. Bởi trong đại sảnh rộng 200m2 này, không khí trang nghiêm, long trọng bao trùm, tất cả đều nghẹn lời vì hạnh phúc, xúc động và chỉ có thể ghi nhớ trong tim những phút giây trao bằng không thể nào quên diễn ra theo nghi thức được giữ nguyên từ 800 năm nay.

Các giáo sư cũng hồi hộp đi lại và chỉnh sửa tỷ mỷ phục trang cho học trò; những vị phụ huynh, những người vợ, người con dõi ánh mắt đầy tự hào, trìu mến theo từng động tác của vị tiến sĩ sắp được vinh danh của mình. Từ giờ phút này trở đi, tất cả giao tiếp và những công bố chính thống đều bằng tiếng La-tinh.

Ông hiệu trưởng chủ trì buổi lễ uy nghiêm trong chiếc áo lụa đỏ, choàng khăn lông trắng, đội mũ đen ngồi trên chiếc ghế bọc nhung, tay cầm Quyền trượng của Công tước Bơkingham (hiệu trưởng từ năm 1626 đến 1628), ông nói lời chúc mừng của đất nước và của trường đại học dành cho các sinh viên, đặt lên vai họ nghĩa vụ phải đem trí tuệ của mình làm giàu cho nhân loại.

Sau đó, mỗi người đều được trang trọng xướng tên và quỳ xuống trước mặt hiệu trưởng đón nhận tấm bằng tốt nghiệp. Sân trước của tòa nhà Senate lúc này chật cứng bạn bè, người thân chờ đón. Những vị tiến sĩ khăn choàng đỏ lần lượt bước ra trong cả rừng hoa và mũ tung lên rợp trời, trong phút giây huy hoàng trí tuệ đăng quang...

Kiều Nga