Osho - Can đảm: Là chính mình trong thế giới hiểm nguy

Trưởng thành chưa bao giờ là một hành trình bằng phẳng với mỗi con người. Trên hành trình ấy, chúng ta nhiều lần phải đối mặt với các thử thách, thay đổi, và từ đó dần hình thành nhiều nỗi sợ trước sự bất định của cuộc sống. Osho, nhà hiền triết đến từ Ấn Độ lại tìm cách lý giải những nỗi sợ ấy và hóa giải chúng bằng lòng can đảm - một phẩm chất đẹp đẽ giúp con người vượt lên chính mình, băng qua nghịch cảnh để có cuộc sống trọn vẹn và an nhiên.

Từ trước đến nay, can đảm luôn là một trong những yếu tố tạo nên sức hút và vẻ đẹp trong tính cách con người. Một cách tự nhiên, chúng ta thường bị lôi cuốn bởi các bộ phim, tác phẩm văn học có hình tượng người anh hùng kiên cường, dũng cảm không khuất phục số phận, dù khó khăn đến đâu cũng nỗ lực đến giây phút cuối cùng. Nỗi sợ, dù mạnh đến nhường nào cũng không đánh gục được con người có lòng can đảm.

Trong cuộc đời thực, những nỗi sợ lại muôn hình vạn trạng, và để mỗi chúng ta trở thành người anh hùng trong cuộc sống của mình lại là một chặng đường không hề dễ dàng. Có quá nhiều sự bất an, biến cố không lường trước được, và trở ngại từ bên trong chính mình đã tạo thành một bức tường của nỗi sợ hãi, ngăn cản chúng ta bước ra ngoài và đối mặt với rủi ro. Thế giới xung quanh là một nơi đầy nguy hiểm - từ bao giờ nhiều người đã tin là như vậy, và can đảm đôi khi chỉ còn là vẻ đẹp tỏa sáng trong những bộ phim, hay trong những hành động của người khác ở hoàn cảnh đặc biệt và hiểm nghèo.

Với cuốn sách Can đảm - Là chính mình trong thế giới hiểm nguy, bằng cách viết mạch lạc, trong sáng, thiền sư Osho trò chuyện với độc giả về lòng can đảm và sự hiện diện của nó trong cuộc đời con người. Cuốn sách nằm trong tuyển tập gồm 8 cuốn của Osho đã có mặt tại nhiều quốc gia trên thế giới với hơn 60 thứ tiếng, tại Việt Nam đã được First News xuất bản gồm các tựa sách như: Sáng tạo - Bừng cháy sức mạnh bên trong, Đạo - Con đường không lối, Hạnh phúc tại tâm, Thân mật - Cội nguồn của hạnh phúc... Lựa chọn các đề tài khác nhau song sách của Osho luôn hướng người đọc đến đời sống tinh thần lành mạnh, tích cực và thư thái. Trong cuốn sách này, ông không kể câu chuyện của những tấm gương dũng cảm và khuyên mọi người hãy học theo họ, thay vào đó ông cùng bạn đọc khám phá bản chất của lòng can đảm và dẫn dắt chúng ta đi qua nỗi sợ - trở ngại lớn nhất của việc xây dựng can đảm.

Theo Osho, can đảm không có nghĩa là không biết sợ hãi. "Ai mà không sợ cơ chứ?", ông viết. Nỗi sợ thực ra là lẽ tự nhiên, là một phần đã tạo nên đời sống nội tâm của con người. Thế giới rộng lớn này chứa rất nhiều điều khiến chúng ta sợ hãi: những mối hiểm nguy và bất an không thể nào lường trước, thiên tai, dịch bệnh, những trục trặc trong đời sống cá nhân, định kiến và sự phản đối đến từ đám đông đối với những ai khác biệt. Thế giới có thể đẹp bởi sự bất định nhưng cũng có thể là một nơi thật không an toàn cũng bởi sự bất định. Vì vậy mà chúng ta sợ hãi và lo lắng. Ta không biết ngày mai sẽ có chuyện gì xảy ra, và nếu đang trong tình cảnh khó khăn và đau khổ thì ta càng thêm bồn chồn khi nghĩ đến tương lai bởi không có gì là chắc chắn. Cũng có khi ta lo sợ khi bộc lộ chính mình, để cho người khác thấy hết chính kiến, suy nghĩ và ước mơ bởi ta không dám trở thành kẻ đi ngược dòng. Chấp nhận tất cả những nỗi sợ, hiểu rằng chúng là điều tất yếu trong thế giới luôn biến động này, chính là bước đầu tiên trong hành trình thấu hiểu về lòng can đảm.

Nỗi sợ là tất yếu, nhưng theo Osho, chúng ta hoàn toàn có thể lựa chọn trở nên can đảm bằng việc đối mặt với sợ hãi. Đứng trước nỗi sợ cũng như đi vào bóng tối, khi chúng ta quyết tâm dấn bước dù đang run rẩy thì đó chính là lúc sự can đảm được hình thành. Can đảm không phải là không sợ hãi mà là chấp nhận nỗi sợ của mình, không lên án nó, không bị nó chi phối, và chấp nhận rủi ro. Những người hùng trong tiểu thuyết, phim ảnh, hay trong lịch sử, trong các hoàn cảnh ngặt nghèo ngoài đời thực mà ta ngưỡng mộ họ bởi lòng can đảm, họ hẳn cũng như chúng ta, cũng sợ hãi khi phải đương đầu những thứ họ chưa biết, chưa từng trải qua, nhưng họ đã trở nên khác với số đông bởi dám đối mặt với nỗi sợ và không lùi bước.

Nhưng vượt qua nỗi sợ cũng không phải điều dễ làm, bởi kết quả chúng ta nhận được không phải lúc nào cũng như ý nguyện. Đánh đổi cái đã biết, đã quen thuộc cho cái chưa biết, cái mới chính là hành động gây xáo trộn cuộc sống thoải mái của chúng ta, và không phải sự xáo trộn nào cũng đầy hứa hẹn. Nhưng, không phải sự thay đổi nào cũng bất tiện, và đi vào chốn vô định luôn là cuộc phiêu lưu có thể giúp chúng ta trở nên mạnh mẽ, mới mẻ và phát triển hơn.

Lòng can đảm nảy sinh và lớn dần trong những cuộc phiêu lưu như thế. Thiếu đi thử thách, sự chủ động và tinh thần sẵn sàng vượt qua hiểm nguy, không có sự dũng cảm nào có thể bám rễ và lớn mạnh trong ý chí mỗi con người. Cuộc hành trình của lòng can đảm không hề dễ dàng, nhưng sẽ mang lại cho chúng ta cảm giác được kết nối sâu sắc với cuộc sống, được cháy hết mình với niềm vui của sự tự do, và vững vàng hơn trước những biến động không ngừng của cuộc đời.

Cùng với việc thấu hiểu bản chất lòng can đảm, ở phần cuối cuốn sách Osho cũng chia sẻ một số cách thức để hóa giải nỗi sợ bằng phương pháp thiền, với phần dẫn giải khá đơn giản và dễ áp dụng với bạn đọc. Với phương pháp này, người thực hành sẽ có khoảng thời gian để tập cách đối mặt với nỗi sợ và các mô thức cũ đã hình thành nỗi sợ cùng cách ứng xử với nó. Đối mặt với nỗi sợ không phải là điều đơn giản với nhiều người, bởi việc này đòi hỏi chúng ta phải thành thực với bản thân, thậm chí phải đối diện với những kí ức hay nỗi đau cùng gánh nặng tâm lý. Tuy vậy, sự kiên trì theo sát quy trình sẽ dần giải phóng ta khỏi sự ràng buộc từ nỗi sợ bấy lâu, và lòng tin vào bản thân sẽ từ từ xuất hiện.

Bằng trải nghiệm cá nhân cùng sự chiêm nghiệm sâu sắc về bản chất con người và cuộc sống, Osho đã để lại những chia sẻ chân thành, cởi mở và đầy ý nghĩa về lòng can đảm và vai trò của việc tạo dựng can đảm trong quá trình trưởng thành của mỗi cá nhân. Trong thời điểm chúng ta đang phải đối mặt với nhiều thách thức như hiện nay, một cuốn sách với tư tưởng lạc quan và mạnh mẽ như "Can đảm - Là chính mình trong thế giới hiểm nguy" vẫn chưa bao giờ cũ. Dù ở bất cứ thời đại nào, sống can đảm vẫn luôn là một lựa chọn không trải hoa hồng nhưng luôn hứa hẹn tự do và khởi đầu mới.

"Con đường của trái tim là con đường can đảm. Đó là sống cùng cảm giác bất an, sống trong tình yêu và lòng tin. Đó là dám dấn bước vào những điều chưa biết. Đó là để cho quá khứ là quá khứ và để tương lai được diễn ra theo những gì sẽ diễn ra. Can đảm là dám chọn con đường chông gai mà tiến bước." (Osho)