Lễ hội truyền thống đền Quả Sơn được công nhận di sản văn hóa phi vật thể quốc gia

Theo đó, Việt Nam có thêm 8 di sản văn hóa phi vật thể được đưa vào Danh mục Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia. Các di sản văn hóa phi vật thể được công nhận nêu trên thuộc 5 loại hình: Tri thức dân gian, nghệ thuật trình diễn dân gian, lễ hội truyền thống, tập quán xã hội và tín ngưỡng, nghề thủ công truyền thống.

Và đền Quả Sơn là một trong đệ tứ danh thiêng của xứ Nghệ “nhất Cờn, nhì Quả, tam Bạch Mã, tứ Chiêu Trưng”. Đền được nhân dân xây dựng dưới chân núi Quả tại làng Miếu Đường, xóm Bạch Đường, huyện Nam Đường (nay là xã Bồi Sơn, huyện Đô Lương).

Đền là nơi thờ Uy Minh Vương Lý Nhật Quang - vị Tri châu có công lao to lớn xây dựng quê hương xứ Nghệ và mở mang, bảo vệ bờ cõi cho quốc gia.

Lễ hội được tổ chức vào trung tuần tháng Giêng âm lịch hàng năm, nhân dân các xã Bồi Sơn, Ngọc Sơn, Lam Sơn, Tràng Sơn, Đặng Sơn và vùng phụ cận tổ chức Lễ hội đền Quả Sơn. Đến với Lễ hội đền Quả Sơn, mỗi người sẽ cảm nhận được những nét đặc trưng rất riêng không lễ hội nào có diễn ra cả trên bộ và dưới thủy với phần lễ và hội kết hợp với nhau.

Đền Quả Sơn tọa lạc dưới chân núi Quả, nay thuộc xã Bồi Sơn, huyện Đô Lương. Nổi tiếng bởi giá trị nghệ thuật, quy mô lớn, ngôi đền có tuổi thọ gần một nghìn năm nổi tiếng linh thiêng bậc nhất xứ Nghệ này là nơi thờ Uy Minh Vương Lý Nhật Quang - Tri châu Nghệ An, người có công lao to lớn xây dựng quê hương xứ Nghệ và mở mang, bảo vệ bờ cõi cho quốc gia Đại Việt dưới triều đại nhà Lý.

Theo sử sách ghi lại, Lý Nhật Quang là con trai thứ 8 của vua Lý Công Uẩn (tức vua Lý Thái Tổ). Năm 1039 Lý Nhật Quang được nhà vua cử vào trông coi việc tô thuế ở vùng đất Nghệ An với tước hiệu “Uy Minh Thái tử”.

Năm 1041, Lý Nhật Quang được bổ nhiệm làm tri châu Nghệ An với tước hiệu “Uy Minh Hầu Lý Nhật Quang”. Đây là dấu mốc quan trọng khẳng định vai trò và ảnh hưởng to lớn của Lý Nhật Quang với vùng đất Nghệ An.

Năm 1044, vua Lý Thái Tông đã phong cho Lý Nhật Quang từ tước “Hầu” lên tước “Vương” thành Uy Minh Vương Lý Nhật Quang và ban cho ông quyền “Tiết Việt” (tức có quyền thay mặt nhà vua, được vua tin cậy và ủy thác quyền được định đoạt mọi chuyện chính sự tại Nghệ An).

Về với lễ hội đền Quả Sơn, mỗi người sẽ được sống không gian linh thiêng và tham gia các hoạt động lễ hội mang đặc trưng của vùng đất “địa linh”. 

Nhằm bảo tồn, phát huy giá trị di sản văn hóa phi vật thể quốc gia Lễ hội Đền Quả sơn, đồng thời, phát huy giá trị, ý nghĩa độc đáo của một ngôi đền thiêng, trở thành du lịch tâm linh hấp dẫn ở xứ Nghệ, địa phương đã có những định hướng quan trọng.

Sáng ngày 24/2, tức ngày 20 tháng giêng năm Kỷ Hợi, huyện Đô Lương, Nghệ An đã long trọng tổ chức lễ hội Đền Quả Sơn năm 2019 và công bố quyết định đền Quả Sơn là di sản văn hóa phi vật thể Quốc gia, điểm du lịch Nghệ An.

Ông Nông Quốc Thành - Phó cục trưởng Cục di sản Văn hóa Thể thao và Du lịch đã trao bằng công nhận lễ hội đền Quả Sơn là di sản văn hóa phi vật thể quốc gia của Bộ trưởng bộ văn hóa, thể thao và du lịch cho huyện Đô Lương và xã Bồi Sơn.

 

Lãnh đạo sở du lịch Nghệ An trao quyết định công bố Đền Quả Sơn là điểm du lịch Nghệ An.

Nguyễn Phê