Kỷ niệm long trọng 140 năm ngày sinh cụ Huỳnh Thúc Kháng
(Dân trí) - Chiều qua (22/9), Bộ VHTTDL phối hợp với UBND tỉnh Quảng Nam tổ chức buổi họp báo về kế hoạch tổ chức các hoạt động kỷ niệm 140 năm Ngày sinh cụ Huỳnh Thúc Kháng, nguyên Quyền Chủ tịch nước Việt Nam Dân chủ cộng hòa (01/10/1876- 01/10/2016).
Theo kế hoạch, lễ kỷ niệm 140 năm Ngày sinh của cụ Huỳnh Thúc Kháng sẽ được tổ chức quy mô cấp quốc gia với nhiều hoạt động diễn ra từ ngày 23/9 đến 1/10 tại Hà Nội và Quảng Nam.
Mở đầu cho chuỗi sự kiện kỷ niệm trọng đại này là hội thảo khoa học cấp quốc gia với chủ đề “Huỳnh Thúc Kháng với cách mạng Việt Nam và quê hương Quảng Nam” diễn ra vào 8h ngày 23/9 tại Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh (Hà Nội). Hội thảo do Ban Tuyên giáo TƯ, Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh phối hợp với UBND tỉnh Quảng Nam tổ chức nhằm ôn lại cuộc đời hoạt động và những cống hiến to lớn của cụ Huỳnh Thúc Kháng đối với cách mạng Việt Nam và quê hương Quảng Nam.
Đồng thời, bày tỏ sự tri ân của Đảng và nhân dân đối với nhà trí thức yêu nước nhiệt thành. Hội thảo cũng là dịp đẩy mạnh tuyên truyền, giáo dục truyền thống cách mạng vẻ vang, khơi dậy niềm tự hào lịch sử đấu tranh bất khuất của thế hệ cha anh đối với thế hệ trẻ. BTC đã nhận được 60 bản tham luận của các nhà quản lý, các nhà khoa học và các đồng chí đến từ nhiều cơ quan Trung ương - địa phương.
Hãng phim Tài liệu và Khoa học TƯ xây dựng bộ phim tài liệu “Huỳnh Thúc Kháng - Chí sĩ nhiệt thành lo nước thương dân” phát sóng trên ĐTHVN và các ĐTH địa phương trong dịp kỷ niệm.
Điểm nhấn là Lễ kỷ niệm 140 năm Ngày sinh cụ Huỳnh Thúc Kháng với quy mô quốc gia được tổ chức vào ngày 1/10 tại Hội trường Trung tâm Văn hoá tỉnh Quảng Nam. Toàn bộ Lễ kỷ niệm sẽ được truyền hình trực tiếp trên sóng ĐTHVN và Đài PT-TH Quảng Nam. Trước đó, các đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước, các đại biểu dự lễ kỷ niệm tổ chức lễ viếng, dâng hương và trồng cây lưu niệm tại Nhà lưu niệm cụ Huỳnh Thúc Kháng (xã Tiên Cảnh, huyện Tiên Phước, Quảng Nam) và lăng mộ của cụ tại núi Thiên Ấn, huyện Sơn Tịnh, Quảng Ngãi.
Cụ Huỳnh Thúc Kháng hiệu Mính Viên, tự Giới Sanh, sinh tháng 10 năm Bính Tý (1876) tại làng Thạnh Bình, tổng Tiên Giang Thượng, huyện Hà Đông (nay là xã Tiên Cảnh, huyện Tiên Phước, tỉnh Quảng Nam). Năm 1900, cụ đỗ giải Nguyên kỳ thi Hương và đến 1904 đỗ Tiến sỹ. Dù đỗ đại khoa nhưng cụ không ra làm quan mà dấn thân vào các hoạt động yêu nước diễn ra sôi nổi vào đầu thế kỷ XX.
Năm 190, cụ cùng những sĩ phu yêu nước nổi tiếng đương thời như: cụ Phan Châu Trinh, Trần Quý Cáp, Lương Văn Can… khởi xướng phong trào Duy Tân, tích cực vận động, tuyên truyền trong nhân dân tinh thần yêu nước, đấu tranh đòi chính quyền thực dân thực hiện các cải cách với tinh thần “khai dân trí, chấn dân khí, hậu dân sinh” nhằm mang lại lợi ích thiết thực cho người dân. Với những hoạt động yêu nước trên, nhân phong trào chống sưu thuế ở Quảng Nam (1908) cụ Huỳnh Thúc Kháng bị thực dân Pháp bắt đày đi Côn Đảo cho đến năm 1921.
Sau khi được trả tự do, cụ Huỳnh Thúc Kháng tiếp tục hoạt động yêu nước. Năm 1926, cụ ứng cử và đắc cử vào Viện Dân biểu Trung kỳ, được bầu làm Viện trưởng. Năm 1928, vì bất đồng với thực dân Pháp, cụ từ chức Nghị viên để lập ra Công ty Huỳnh Thúc Kháng, đồng thời làm Chủ nhiệm kiêm chủ bút báo Tiếng Dân.
Cách mạng tháng Tám thành công, cụ Huỳnh Thúc Kháng được Chủ tịch Hồ Chí Minh mời tham gia Chính phủ lâm thời với cương vị Bộ trưởng Bộ Nội vụ. Đầu năm 1946, cụ làm Chủ tịch hội Liên hiệp Quốc dân Việt Nam. Tháng 5/1946, khi Chủ tịch Hồ Chí Minh sang thăm Pháp, cụ được giao chức vụ Quyền Chủ tịch nước. Với trọng trách được giao, cụ góp phần tích cực xây dựng, củng cố chính quyền cách mạng, vừa đấu tranh làm thất bại âm mưu chống phá của các thế lực phản động thời bấy giờ. Cuối năm 1946, cụ được cử làm Đặc phái viên của Chính phủ vào Ủy ban Kháng chiến - Hành chính Nam Trung bộ. Ngày 21/4/1947 cụ lâm bệnh nặng và mất tại huyện Nghĩa Hành, tỉnh Quảng Ngãi.
Chủ tịch Hồ Chí Minh đã nói: “Cụ Huỳnh là một người học hành rất rộng, chí khí rất bền, đạo đức rất cao… Cụ Huỳnh là người mà giàu sang không làm xiêu lòng, nghèo khó không làm nản chí, oai vũ không làm sờn gan. Cả đời cụ không cầu danh vị, không cầu lợi lộc, không thèm làm giàu, không thèm làm quan. Cả đời cụ Huỳnh chỉ phấn đấu cho dân được tự do, nước được độc lập”.
Hà Tùng Long