Xác ướp Ai Cập đầu tiên và duy nhất được cấp hộ chiếu khi đi nước ngoài

Ramesses II, còn được gọi là Ramesses Đại đế, là vị Pharaoh thứ ba của Vương triều thứ 19 tại Ai Cập cổ đại.

Ông cũng được lịch sử ca ngợi là một trong những vị Pharaoh vĩ đại, quyền lực và được ca tụng nhiều nhất nhờ các chiến thắng lừng lẫy. Một trong số đó có thể kể tới thành tựu ông dẫn quân đánh bại người Hittite ở Anatolia và người Nubia ở phía nam Ai Cập. Công trình được ông chỉ đạo xây dựng là đền Abu Simbel và Ramesseum còn tồn tại tới ngày nay.

Ramesses II trị vì đất nước trong khoảng thời gian từ năm 1301 đến năm 1236 trước Công Nguyên. Khi chết, thi thể ông được đặt tại lăng mộ thuộc Thung lũng của các vị Vua tại bờ tây sông Nile. Xác ướp của ông được bảo quản trong tình trạng nguyên vẹn khi được khai quật vào năm 1881. Sau đó, tới năm 1885, thi thể vị Pharaoh này được trưng bày tại Viện bảo tàng Ai Cập ở thủ đô Cairo.

Năm 1974, các nhà Ai Cập học làm việc tại bảo tàng phát hiện xác ướp đang bị phân hủy với tốc độ đáng báo động do nhiễm nấm. Một năm sau, Maurice Bucaille, một bác sĩ người Pháp khi nghiên cứu thi thể, nhận định việc điều trị phải được tiến hành khẩn cấp nhằm ngăn chặn sự phân hủy hoàn toàn. Không còn cách nào khác, xác ướp phải được chuyển tới Paris, Pháp, để chiếu xạ.

Luật pháp của Pháp quy định, việc nhập cảnh và vận chuyển sang quốc gia này (bao gồm cả xác ướp) buộc phải có hộ chiếu hợp lệ. Để tuân thủ quy định, chính phủ Ai Cập đã cấp hộ chiếu cho Pharaoh, dù ông đã qua đời cách đó hơn 3.000 năm.

Trên tấm hộ chiếu đặc biệt này có ghi tên đầy đủ của Vua Ramesses II, năm sinh 1.303 trước Công Nguyên, ngày cấp hộ chiếu 09/03/1974 và ngày hết hạn 09/03/1981.

Tờ New York Times ngày 27/9/1976 đưa tin, "xác ướp được Bộ trưởng ngoại giao Pháp cùng các quan chức chào đón và được đối xử đặc biệt tại sân bay Le Bourget với đầy đủ nghi thức dành cho một vị Vua".

Sau đó, thi thể được đưa tới Bảo tàng Dân tộc học Paris để giám định, do chính Giáo sư Pierre-Fernand Ceccaldi dẫn đầu đoàn chuyên gia. 

Tại đây, nhóm nghiên cứu xác định, vị Pharaoh cao khoảng 1,7 m, với da trắng và tóc đỏ. Kết quả giám định cho thấy, Ramesses II bị viêm cột sống dính khớp. Vì chứng bệnh này khiến ông phải còng lưng đi lại trong những năm tháng cuối đời. Kết thúc quá trình phân tích và chiếu xạ, xác ướp được đưa trở lại Ai Cập, trở về Bảo tàng Cairo bằng đường hàng không.

Ramses II là con trai của Pharaoh Seti I. Ông được phong làm nhiếp chính Hoàng tử khi mới 14 tuổi và lên ngôi năm 20 tuổi. Triều đại của ông kéo dài trong 6 thập kỷ.  

Xác ướp của ông ban đầu được lưu giữ trong lăng mộ của Thung lũng các vị Vua. Tuy nhiên, những thầy tu Ai Cập cổ đại sau đó đã bí mật chuyển thi thể tới hầm Deir el-Bahri nhằm tránh sự nhòm ngó của những tên trộm mộ. Cho tới năm 1881, đoàn khảo cổ đã phát hiện ra địa điểm này và khai quật.

Trong những năm qua, Ai Cập không ngừng thúc đẩy các khám phá khảo cổ trên khắp cả nước như một nỗ lực nhằm khôi phục ngành du lịch vốn bị ảnh hưởng nghiêm trọng từ làn sóng biểu tình và bạo động từ năm 2011.