“Điệu vũ” của lửa

Đến hẹn lại lên, cứ sau mùa vụ thu hoạch vất vả, bà con Pà Thẻn lại xúng xính trong những bộ áo quần rực rỡ vui chơi ngày lễ hội. Ngày trước, mỗi gia đình Pà Thẻn tự làm lễ mừng cơm mới trong gian bếp nhà. Tuy nhiên, sau dần lễ hội này được tổ chức ở không gian ngoài trời rộng rãi để thắt chặt tình cảm và giữ gìn bản sắc truyền thống cho các thế hệ con cháu Pà Thẻn.

Thầy cúng uy tín được bản làng tín nhiệm sẽ tự tay chuẩn bị một mâm cơm cúng vào ngày tối hôm trước để mời các vị thần linh, thổ công thổ địa về đồng thời đuổi hết tà khí, những vận hạn xui xẻo của năm cũ. Ý nghĩa trước là để báo cáo với các vị lý do, sau là cầu cho người dân trong bản năm mới may mắn, vụ mùa bội thu. Và đến đêm ngày hôm sau, lễ hội nhảy lửa sẽ chính thức được bắt đầu.

Một mâm cúng với 1 bát to gạo sống, 5 chén rượu (có thể thay bằng chè), 1 chai rượu, giấy rơm của người Pà Thẻn, giấy bạc 1 màu (có thêm vì cúng ngoài trời); 1 con gà, bó hương (mỗi lần đốt 2-5 que) sẽ được bày biện để thầy cúng thực hiện nghi lễ trước khoảng 2 tiếng khi đội quân binh nhảy vào đống lửa. Đội quân binh được chọn lựa từ những chàng thanh niên khỏe mạnh trong bản. Họ sẽ ngồi đối diện với thầy cúng suốt thời gian làm lễ để nhập thần. Sau khi đống lửa đã cháy thành than đỏ hồng thì đó cũng là thời điểm những quân binh chân trần sẽ bắt đầu những vũ điệu cuồng say trên đống than hồng rực ấy…

Thi thoảng, một vài anh trai bản cũng lao vào nhảy múa nhưng họ đều ngay lập tức bị bỏng và bị đẩy ra khỏi đống lửa thiêng. Điều đặc biệt là chỉ duy có đội quân binh của thầy cúng nhảy lửa là không bị bỏng và sau khi kết thúc những điệu nhảy, họ đều không còn nhớ bất cứ điều gì đã xảy ra trước đó!!! Theo lệ của bản thì phụ nữ Pà Thẻn cũng có thể tham gia nhảy lửa nhưng trước ngày diễn ra lễ hội, họ phải mang đến nhà thầy cúng con gà trắng đã nuôi được 7 năm để thầy làm lễ xin các vị thần linh.

Vũ điệu trên than hồng

Họ cứ nhảy mê mải trong ánh mắt ngưỡng mộ của đám đông dân bản và cả những du khách phương xa cho đến khi đám than hồng lụi tàn trong sương đêm vùng núi cao Tây Bắc. Đâu chỉ có sự độc đáo, kỳ bí của vũ điệu lửa linh thiêng Pà Thẻn mới níu giữ chân người mà lòng người cũng đang còn dùng dằng mãi những câu hát hôm nào “Hội cầu lửa thiêng tháng 10, người Pà Thẻn mừng cơm mới. Đốt ngọn lửa thiêng đêm nay ta thắp nên những ước mơ. Đêm trăng cao nguyên như huyền thoại, tiếng trống, tiếng chiêng ngân xa, dục đàn trai dục đàn gái nhảy quanh ngọn lửa. Ngọn lửa thiêng sẽ sáng sáng mãi, hô la hố la hố…Cha dạy cho em không run sợ, hô la hố la hố. Ngọn lửa cho ta cả sức sống mới, núi cao suối reo ta hát câu ân tình. Mẹ may cho em áo váy mới, hố la hố….”

Vy Vy