Khi công nghệ tạo nên khác biệt cho sáng kiến văn hóa

Cuộc trò chuyện dưới đây với ông Thorsten Marco Möwes, Quản lý dự án làm sạch bảo tồn toàn cầu của tập đoàn Karcher, sẽ bật mí nhiều điều thú vị về dự án đặc biệt này.

Được biết tập đoàn Karcher có mặt tại hơn 70 quốc gia và đã thực hiện hơn 140 dự án ở năm châu lục về việc làm sạch và bảo tồn các công trình lịch sử. Ông có thể cho biết vì sao lần này Karcher lại lựa chọn Cổng Ngọ Môn, Đại Nội Huế là điểm đến tiếp theo trong hành trình bảo tồn di sản văn hóa của mình?

Karcher được biết đến như một tập đoàn công nghệ làm sạch hàng đầu có cách thức rất riêng để quảng bá hình ảnh thông qua dự án bảo tồn di sản thế giới. Việt Nam là đất nước sở hữu nhiều di tích và kiến trúc lịch sử, nên hẳn nhiên không thể nằm ngoài hành trình bảo tồn di sản văn hóa của Karcher.

Cổng Ngọ Môn là công trình biểu tượng của kinh thành Huế đã tồn tại gần 200 năm, nay đứng trước áp lực lớn về việc bảo tồn. Do đó, chúng tôi tin rằng việc thực hiện các phương pháp phục hồi là hết sức cần thiết trong thời điểm này.

Ông đánh giá như thế nào về hiện trạng của Cổng Ngọ Môn và hướng xử lý dự kiến ra sao?

Cổng Ngọ Môn được xây dựng năm 1833 tại kinh thành Huế, có kết cấu tường thành kiểu pháo đài được làm bằng gạch và bề mặt đá vôi. Khí hậu có độ ẩm cao và nhiều mưa tại Việt Nam khiến ở đây các loại tảo, rêu, nấm, vi khuẩn và địa y phát triển nhiều trên bề mặt của bức tường. Điều này trở thành điều kiện hoàn hảo để các loại cây con bén rễ qua các mối nối và vết nứt tại cổng thành. Một thay đổi nữa có thể nhìn thấy trên bề mặt là sự kết tủa của canxi và khoáng chất do nước ngấm vào.

Xét về phương diện bảo tồn, phương án làm sạch nhẹ nhàng và hiệu quả nhất là sử dụng công nghệ làm sạch bằng hơi nước nóng (steam cleaning). Hệ thống gia nhiệt của máy sẽ đun hơi nước đến nhiệt độ lên đến 100°C (nhiệt độ bình 155°C), sau đó tạo ra luồng hơi nước nóng với áp lực 0.5-1 bar phun lên bề mặt cần làm sạch thông qua một đầu phun đặc biệt. Cơ chế này sẽ giúp loại bỏ các loại chất bẩn/ ô nhiễm sinh học trên bề mặt; đồng thời tiêu diệt triệt để vi khuẩn, nấm mốc cư trú sâu hơn bên trong các lỗ đá. Qua đó làm chậm thời gian phát triển trở lại của các tầng sinh học gây hại này.

Ông có thể kể tên một số công trình di tích lịch sử văn hóa đã được làm sạch theo phương pháp này không thưa ông?

Đối với lĩnh vực làm sạch bảo tồn, steam cleaning không phải là phương pháp xa lạ. Đây cũng là phương pháp làm sạch đã được chứng thực và tín nhiệm, áp dụng rộng rãi trên toàn thế giới ngay cả trên các các công trình lâu đời và đáng giá như tượng Chúa Cứu Thế tại Rio De Janeiro (Brazil), nhà thờ lớn Aachen (Đức), Quảng trường St. Peter (Vatican)… Phương pháp steam cleaning giúp làm sạch hiệu quả mà không làm hư hại, hay bào mòn bề mặt công trình.

Dựa trên kinh nghiệm làm sạch các dự án nổi tiếng thế giới, theo ông đâu là yếu tố quan trọng đảm bảo đạt được hiệu quả tốt nhất cho dự án này?

Với Karcher, các hoạt động tài trợ văn hóa không chỉ liên quan đến việc cung cấp nguồn tài chính và máy móc mà chúng tôi còn sử dụng những nhân viên kinh nghiệm và tận tâm nhất tham gia dự án. 

Công việc làm sạch luôn được thực hiện dưới sự hợp tác chặt chẽ với Ban quản lý di tích và có sự tham gia của chuyên gia bảo tồn của Đức đã có 15 năm gắn bó với khu di sản Huế. Công tác tư vấn, đào tạo nhân viên tại Huế về cách sử dụng công nghệ và máy móc để làm sạch Cổng Ngọ Môn được thực hiện kỹ lưỡng và giám sát từng khâu. Điều này đảm bảo mỗi đối tượng của dự án đều được áp dụng phương pháp làm sạch phù hợp nhất.

Cách tiếp cận trong phương pháp làm sạch đối với các công trình lịch sử có khác gì so với giải pháp công nghệ trong các sản phẩm, dụng cụ làm sạch trong đời sống của Karcher?

Dù trong bất kỳ sản phẩm hay dự án nào, cách tiếp cận trong việc áp dụng công nghệ tối ưu nhất và không ngừng cải tiến công nghệ là không hề thay đổi. Bởi vì, ngay từ khi khởi đầu, công ty đã luôn nổi bật với tính sáng tạo và tư duy cải tiến – từ đó tạo nên sự khác biệt.

Thành công trong kinh doanh đối với Kärcher nghĩa là: đầu tư trên mức trung bình cho nghiên cứu và phát triển, phương pháp sản xuất tiên tiến nhất, huấn luyện chuyên sâu và nâng cao cho nhân viên. Với hơn 10.000 nhân sự làm việc cho bộ phận nghiên cứu và phát triển sản phẩm, khoảng 90% sản phẩm Karcher được cập nhật công nghệ mới trong vòng 5 năm trở lại đây. 

Kärcher luôn nỗ lực nhằm đạt được giải pháp tốt nhất cho mỗi công việc làm sạch. Bất kể yêu cầu làm sạch trong đời sống là gì, chúng tôi đảm bảo rằng mỗi sự đổi mới không chỉ đáp ứng các yêu cầu làm sạch ngày càng phức tạp mà còn giúp công việc của người vận hành trở nên dễ dàng hơn.

Sau Cổng Ngọ Môn, Kinh Thành Huế, liệu Karcher có tiếp tục với các dự án tương tự tại Việt Nam?

Karcher sẽ luôn dành một khoản ngân sách hằng năm nhằm phục vụ cho các hoạt động hỗ trợ văn hóa tương tự tại Việt Nam, để từ đó góp phần nâng cao nhận thức và sự quan tâm của cộng đồng địa phương đối với công tác bảo tồn di sản Văn hóa Huế nói riêng và các di sản khác trên cả nước nói chung

Chúng tôi tin rằng một công ty có nhiều đóng góp có ích cho cộng đồng luôn là một công ty có trách nhiệm: chúng tôi muốn thể giới trở nên đáng sống hơn cho tất cả mọi người thông qua các hoạt động tài trợ văn hóa như thế này.