Bạn đã hiểu đúng thế nào là “rau an toàn”?

(Dân trí) - Trên thực tế, không phải bất cứ sản phẩm rau nào mà trong quá trình nuôi trồng có sử dụng thuốc trừ sâu đều là rau bẩn và cũng không phải cứ rau tự trồng tại nhà không sử dụng bất kỳ chất hóa học nào thì đã là rau an toàn! Vậy thế nào là “rau an toàn”?

Hiện nay, rau sạch đang là vấn đề giành được sự quan tâm hàng đầu của mọi người dân bởi nguyên nhân chủ yếu là do sự xuất hiện tràn lan của các loại rau kém chất lượng, rau không an toàn có thể gây ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe, thậm chí là tính mạng của người tiêu dùng.

Tuy nhiên, hầu hết người tiêu dùng vẫn chưa hiểu hết đầy đủ “thế nào là rau sạch”. Chính vì vậy, để giải đáp vấn đề này cũng như cung cấp những kiến thức cơ bản, thiết yếu về rau an toàn cho độc giả, PV Dân trí đã có buổi trao đổi với PGS.TS Đặng Văn Đông- Phó viện trưởng Viện Nghiên cứu Rau quả.

“PGS.TS Đặng Văn Đông bên một mô hình trồng rau hữu cơ”
“PGS.TS Đặng Văn Đông bên một mô hình trồng rau hữu cơ”

Rau “bẩn” và sự nguy hại của chúng

Theo PGS.TS Đặng Văn Đông có 4 nguyên nhân chính khiến các loại rau bị ô nhiễm và trở thành rau không an toàn bao gồm:

Đất trồng bị ô nhiễm: Trong trường hợp này chủ yếu là do các kim loại nặng tích tụ trong đất có nguồn gốc từ các yêu tố tự nhiên (núi lửa, mỏ khoáng sản, lớp đá trầm tích) hoặc nhân tạo (các hoạt động công nghiệp, dư lượng phân bón và thuốc bảo vệ thực vật tích tụ).

Nguồn nước tưới bị ô nhiễm: Do các hoạt động công nghiệp và nông nghiệp gây tích tụ hàm lượng kim loại nặng và các hóa chất độc hại khác trong nguồn nước.

Các loại phân hóa học và thuốc bảo vệ thực vật: Trong quá trình nuôi trồng các loại rau(ngoại trừ rau hữu cơ), người ta thường sử dụng các loại phân bón hóa học và thuốc bảo vệ thực vật để giúp cây lớn nhanh, tăng năng suất đồng thời bảo vệ cây trước các loại dịch hại. Những loại hóa chất này nếu được sử dụng ở một liều lượng vượt mức cho phép sẽ tích tụ lại trong rau và gây nguy hiểm cho người sử dụng.

Các loại vi sinh vật: Bao gồm vi khuẩn, nấm, virus trên các cây rau bị nhiễm bệnh mà nguồn gốc chủ yếu của chúng là từ môi trường hoặc chính từ các loại phân bón hữu cơ chưa qua xử lý (quá trình ủ).

Về tác hại của các loại rau không an toàn đối với cơ thể, PGS.TS Đặng Văn Đông cho biết: “Trong các tác nhân gây hại tích tụ trên sản phẩm rau không an toàn thì dư lượng kim loại nặng hoặc Nitrat (chủ yếu từ phân đạm) là nguy hiểm hơn cả bởi các loại này khi được hấp thụ vào cơ thể sẽ không bị đào thải hay chuyển hóa, cũng không biểu hiện triệu chứng ra bên ngoài mà tích tụ dần dần, sau một thời gian sử dụng thường xuyên sẽ dẫn đến những hệ lụy rất nghiêm trọng mà đặc biệt là ung thư.

Còn đối với các tác nhân khác như vi sinh vật gây bệnh hay thuốc trừ sâu sẽ gây ra những triệu chứng cấp tính như rối loạn nhịp tim, huyết áp tăng, rồi loạn tiêu hóa và nếu ở hàm lượng cao sẽ có thể gây tử vong”.

Vậy thế nào là rau an toàn ?

PGS.TS Đặng Văn Đông giải thích: “ Rau an toàn có thể hiểu theo cách ngắn gọn nhất là loại rau khi ăn vào không gây gây hại cho sức khỏe. Còn theo cách giải thích của khoa học, rau an toàn là các loại rau có hàm lượng các hóa chất và vi sinh vật gây hại cho con người tồn tại trong rau ở ngưỡng cho phép và khi sử dụng không gây ra tác động xấu cho cơ thể”.

Suy rộng ra một sản phẩm rau được công nhận là ”rau an toàn” khi các yếu tố như nguồn đất, nguồn nước, nguồn vi sinh vật và hàm lượng thuốc bảo vệ thực vật được kiểm soát sao cho các tác nhân gây tổn hại cho cơ thể luôn nằm ở ngưỡng cho phép.


Rau thủy canh đang là mô hình sản xuất rau sạch được nhiều người quan tâm

Rau thủy canh đang là mô hình sản xuất rau sạch được nhiều người quan tâm

Về nỗi lo thường trực của người tiêu dùng liên quan đến dư lượng phân bón hóa học và thuốc bảo vệ thực vật còn tồn dư trên các sản phẩm rau, người tiêu dùng cần ghi nhớ rằng đối với các loại rau có phun thuốc hóa học nếu được sử dụng ở liều lượng cho phép cộng với việc đảm bảo được thời gian cách ly (thời gian từ khi phun thuốc cho đến khi thu hoạch) đúng quy định, thì chúng ta hoàn toàn có thể an tâm sử dụng.

Ngược lại với loại rau các gia đình tự trồng tại nhà, nếu các bạn không đảm bảo độ ”sạch”của nguồn đất và nguồn nước hay các loại phân bón hữu cơ mà mình đang sử dụng để trồng rau thì cũng đừng vội khẳng định rằng sản phẩm rau đó là an toàn 100%.

Bài và ảnh : Minh Nhật