Mô hình chăn nuôi làm giàu trên đất quê mình

Tuy nhiên, vẫn còn khá nhiều thông tin khác nhau xung quanh mô hình này, phóng viên Báo dân trí đã có cuộc phỏng vấn ông Đoàn Việt Châu – chủ nhân của mô hình “Làm giàu trên đất quê mình” để làm rõ hơn những vấn đề liên quan.

Xin ông cho biết đôi nét về mô hình chăn nuôi chồn nhung đen?

Chồn nhung đen còn có tên gọi là "hắc thốn", có nguồn gốc từ Nam Mỹ, có nhiều ở vùng núi Andes, được Tây Ban Nha nhập vào nuôi cách đây hàng trăm năm. Sau được nuôi ở một số nước Châu Âu, rồi phát triển sang Châu Á, chủ yếu nuôi nhiều ở khu tự trị dân tộc Choang Quảng Tây, Trung Quốc. Chồn nhung đen có bộ lông đen tuyền, mặt như mặt thỏ, tai nhỏ và cụp, hình dáng giống như chuột nhưng không có đuôi, tính tình hiền lành, nhút nhát, động tác nhanh nhẹn hơn thỏ, không phá phách như chuột, sức đề kháng tốt trong quá trình nuôi chưa phát hiện thấy triệu chứng bệnh. Qua phân tích được đánh giá thịt của chồn giàu và cân đối các chất dinh dưỡng hơn các loại thịt gia súc và gia cầm khác.

Chồn nhung đen rất dễ nuôi, chuồng trại đơn giản, là động vật ăn tạp, thức ăn chủ yếu là các loại cỏ, thân cây ngô, dây lang, lá lạc, lá mía... Ngoài ra hàng ngày còn cho chồn ăn thêm cám gạo, khoai, sắn, bột ngô, tấm... nhất là đối với chồn cái sinh sản. Hiện nay chồn nhung đen đang được nuôi khá nhiều ở các tỉnh Quảng Tây, Chiết Giang, Thượng Hải, Quảng Đông, Phúc Kiến, Hồ Bắc, Hồ Nam, Vân Nam (Trung Quốc)... Hiện đã có những cơ sở nuôi tới hàng vạn con, với quy mô sản xuất hàng hóa, đạt hiệu quả kinh tế khá cao. Theo thống kê sơ bộ đến hết năm 2005 ở Trung Quốc đã có 2080 hộ ở 33 huyện của 11 tỉnh nuôi khoảng 30 vạn đôi, đã bán ra thị trường tới 12,8 vạn con. Hiện nay chồn nhung đen ở Trung Quốc cung không đủ cầu.

+ Người vào hệ thống trước và người kinh doanh giỏi có cấp bậc cao hơn người vào sau;

+ Người vào hệ thống trước được hưởng phần trăm từ việc mời được người tham gia vào mạng lưới;

+ Người vào hệ thống trước được hưởng doanh thu bán hàng của người vào sau;

 Đối chiếu với những tiêu chí của bán hàng đa cấp thì mô hình chăn nuôi của tôi chỉ là mô hình chăn nuôi thông thường vì những lý do sau:

+ Người chăn nuôi trước và người chăn nuôi sau bình đẳng với nhau về mọi phương diện và họ ký hợp đồng chăn nuôi với chủ mô hình như nhau;

+ Người chăn nuôi trước không được hưởng lợi gì của người chăn nuôi sau;

+ Sản phẩm thu được của những người tham gia không phải là phần trăm hoa hồng do bán sản phẩm mà thu từ việc bán chồn con được chồn mẹ đẻ ra do công lao động của người chăn nuôi mà có.

Về giá: trong mô hình chăn nuôi của tôi ý tưởng xây dựng về giá là để phát huy được tính tích cực trong quá trình vận hành, để kết nối mối quan hệ giữa mô hình và người chăn nuôi. Sự kết hợp chặt chẽ của người chăn nuôi với mô hình phải là kết quả mà mô hình đem lại cho người chăn nuôi. Nhằm mục đích đưa lại lợi nhuận cao cho người chăn nuôi và nhiều lý do khác tôi đã chọn phương án bán cho người dân 2 triệu một cặp chồn bố mẹ, thu phí phát triển kinh doanh 250 ngàn một chồn đẻ và mua lại 500 ngàn một chồn con. Mỗi lứa chồn đẻ từ 1 đến 7 chồn con, tính trung bình mỗi chồn mẹ đẻ 4 con một lứa. Như vậy người chăn nuôi bỏ ra 20 triệu để nuôi 10 cặp chồn bố mẹ, sau 3 tháng chăn nuôi người chăn nuôi thu được 40 chồn con. Như vậy người dân thu được 20 triệu đồng, sau khi trừ phí phát triển kinh doanh là 2,5 triệu, người chăn nuôi còn 17,5 triệu đồng. Tính bình quân người chăn nuôi có thu nhập trên 5,8 triệu đồng tiền lãi một tháng.

- Về việc tiêu thụ chồn thương phẩm: chồn nhung đen là loại vật nuôi có giá trị dinh dưỡng cao như đã nói ở trên, nhưng người dân Việt Nam chưa có thói quen ăn thịt chồn. Do vậy, việc mua bán chồn trong mô hình chăn nuôi của tôi chỉ mới là mua bán chồn sinh sản. Tuy nhiên, việc tiêu thụ chồn thương phẩm nằm trong chiến lược kinh doanh của tôi gồm 2 bước. Cụ thể là:

+ Bước 1: quy định hợp đồng chăn nuôi là 28 tháng, sau 28 tháng chăn nuôi người chăn nuôi được ăn thịt chồn bố, mẹ. Chúng tôi sưu tầm và phát cho người chăn nuôi cuốn sách 18 món ăn từ thịt chồn và cách chế biến Như vậy với hộ chăn nuôi 10 cặp chồn sau 28 tháng chăn nuôi đã thu đủ vốn và lãi sẽ ăn thịt 10 cặp chồn, bằng cách này người chăn nuôi có thêm khẩu phần thịt chồn bổ dưỡng cho bữa ăn của mình, đồng thời tạo nên thói quen ăn thịt chồn trong người dân.

+ Bước 2: Chúng tôi sẽ lựa chọn một số đầu bếp giỏi cử sang Trung Quốc để học cách chế biến thịt chồn. Vì theo tôi được biết ở Trung Quốc người dân đã có thói quen ăn thịt chồn và có nhiều nhà hàng đặc sản nổi tiếng chuyên kinh doanh thịt chồn nhung đen. Khi đã có một lượng chồn nhất định do sinh sản từ mô hình và có những đầu bếp được đào tạo bài bản, giỏi chế biến thịt chồn, tôi sẽ xây dựng các nhà hàng ở các vùng miền khác nhau trong cả nước để từng bước tạo nên thị trường rộng lớn tiêu thụ chồn thương phẩm như thịt lợn, thịt gà, thịt bò. Hiện nay lợn, gà, trâu bò đang bị nhiều bệnh dịch như H5N1, tai xanh, lở mồm, long móng nên ăn thịt chồn là đảm bảo an toàn và đủ chất dinh dưỡng cho con người. Ngoài ra, theo nguồn thông tin khoa học đáng tin cậy thì trong thịt chồn nhung đen có chứa các loại axit amin, các nguyên tố vi lượng mà cơ thể con người rất dễ hấp thu. Chính vì vậy, chồn nhung đen trở thành thứ đặc sản trong cẩm nang các bài thuốc quý. Do vậy, sắp tới chúng tôi sẽ hợp tác với các công ty dược phẩm trong nước để triển khai việc nấu cao chồn nhằm phục vụ tốt hơn sức khỏe cho người dân.

Thưa ông tại sao mô hình của ông chỉ duy trì thời gian hợp đồng là 2 năm + 4 tháng mà không phải là một thời gian khác? có chuyên gia cho rằng ông bắt người dân tiêu hủy chồn bố mẹ sau 28 tháng là quá lãng phí và đi ngược lại quy luật sinh trưởng tự nhiên của con chồn, bởi theo nghiên cứu, một chồn đực có thể ghép với 5 chồn cái và thời gian chồn cái sinh sản kéo dài tới 5 năm. Tại sao mỗi xã chỉ có 5 hộ dân được chăn nuôi?

Theo bà Hoàng Thị Thanh Nhàn, phó Cục trưởng Cục Bảo tồn đa dạng sinh học (Tổng Cục Môi trường- Bộ TN-MT), thì Chồn nhung đen là loài ngoại lai hoang dã, tuy nhiên nó đã được thuần hóa từ lâu và đã trở thành loài vật được nuôi ở nhiều nước trên thế giới. Cho đến nay, cả ở Việt Nam và quốc tế, chưa có nước nào xếp giống chồn nhung đen vào loài ngoại lai xâm hại.

Riêng đối với mô hình chăn nuôi của tôi thì tôi áp dụng nhiều biện pháp để chồn không lọt ra ngoài tự nhiên. Cụ thể là:

+ Áp dụng giá bán chồn giống là 2 triệu đồng một cặp để người chăn nuôi có trách nhiệm cao trong việc bảo quản chồn;

+ Người chăn nuôi chồn phải sử dụng lồng sắt kiên cố do mô hình thiết kế và sản xuất.

Mô hình chăn nuôi của tôi hiện nay như sau:

+ Áp dụng giá mua và giá bán chồn cao hơn giá thị trường nhằm tạo nên tính cạnh tranh cao, tính bền vững lâu dài của mô hình.

+ Khai báo khi chồn sinh sản để đăng ký kiểm tra kiểm soát đàn chồn với từng hộ chăn nuôi và toàn bộ mô hình;

+ Người chăn nuôi không được tự nhân đàn chồn giống dưới mọi hình thức;

+ Người chăn nuôi không được tự ý bán ra và mua chồn vào để trục lợi từ mô hình;

+ Người chăn nuôi nộp phí tiêu thụ để mô hình làm tốt việc phát triển kinh doanh;

+ Mỗi xã trong giai đoạn đầu chỉ có 5 hộ được đăng ký chăn nuôi, mỗi hộ bình thường được nuôi từ 5- 20 đôi chồn;

+ Kết thúc một hợp đồng là 2 năm + 4 tháng

Chúng tôi dành một tháng để người chăn nuôi nghỉ ngơi và dự định rằng tất cả người chăn nuôi sẽ là nơi tiêu thụ đàn chồn thải bằng cách ăn thịt chồn. Lúc này giá chồn được đưa về giá thị trường là 500 ngàn một cặp chồn.

Trong mô hình chăn nuôi này tôi đã giúp hỗ trợ vốn cho người dân từ 30% đến 50% vốn chăn nuôi thậm chí 100% vốn cho hội nạn nhân chất độc da cam Dioxin. Quá trình mua bán chồn tôi không nợ dân đồng nào, không huy động vốn của dân. Trường hợp chồn ốm được đội ngũ y tế hướng dẫn chăm sóc. Trường hợp trong tháng đầu tiên nuôi chồn nếu chồn chết được mô hình bù cho chồn mới.

Cám ơn ông, xin chúc mô hình chăn nuôi “Làm giàu trên đất quê mình” của ông thu được hiệu quả kinh tế cao, thực sự giúp cho người nông dân xóa đói, giảm nghèo góp phần thực hiện chủ trương của Đảng và Nhà nước trong việc đẩy mạnh phong trào xây dựng nông thôn mới./.

P.V