Quà Tết thời nay: Nghệ thuật "lá rách đùm lá lành"

 Phong tục và sự biến tướng

Thời nay, nỗi lo Tết với đa số người dân VN có vẻ đã thay đổi hẳn về bản chất. Người ta không còn quá đau đầu về chuyện “ăn “ Tết nữa dù giá thực phẩm dịp này bao giờ cũng leo lên nấc thang cao nhất trong năm. Quà biếu người thân, với nhiều người chưa hẳn là khoản phát sinh “đáng sợ” gì cho lắm bởi cũng có thể tùng tiệm “liệu cơm gắp mắm”. Còn nỗi lo nhất với không ít cán bộ công nhân viên chức khối cơ quan nhà nước có lẽ là Quà Sếp! Vậy hãy xem dân tình tung hứng ra sao với cả 2 vế: phong tục và sự biến tướng của khái niệm đó nhé!

“QUÀ SẾP - môt cụm từ đã được mặc định trong ý thức của nhiều người VN mỗi khi tết đến xuân về. Không ít gia đình méo mặt vì món quà này, trong khi đến quà cho bố mẹ hai bên (nội – ngoại) cũng còn chưa có gì. Thật là KHÔNG CÓ CŨNG CHẾT mà có CŨNG CHẾT, thôi thì bóp bụng mà làm...” - Bùi Đán

“Tôi lại nghĩ, tặng quà sếp là thể hiện tình cảm của mình, cảm ơn sếp đã giúp đỡ trong công việc. Năm nào tôi cũng tặng quà cho sếp, không hoàn toàn vì vụ lợi đâu nhé. Năm nay tôi sẽ vẫn tặng quà sếp, sếp nhận là tôi vui rồi” – Hoang Huong

“Những người biếu xén có lý do để làm như vậy. Họ không hẳn là bất tài, mà đôi khi họ cần một cú hích để đẩy nhanh tốc độ thăng tiến. Những kẻ bất tài thì đương nhiên là tặng quà “khủng” để mua chức rồi. Nhưng những người giỏi giang, chính trực chưa chắc đã là đối tượng để các sếp cân nhắc vì điều đó có thể làm ghế của họ bị đe doạ trong tương lai. Sếp thường chọn người nào… kem kém, yếu chuyên môn làm lính, vừa dễ bảo lại vừa được tiền "chạy" chức. Những người giỏi, chính trực thì vừa khó bảo lại gây nhiều nguy cơ, nên phải “đì” cho không ngóc đầu lên được. Ôi! Đó chính là phương pháp… đang thịnh hành và đã khiến cho đất nước như lại bị thụt lùi đấy, đáng buồn thay!” - Hoàng Văn Thụy

“Mình cũng là sếp "be bé" thôi, nhưng mình thấy thế này: Xin đừng vội trách sếp! Nếu cấp dưới tặng chút quà vì tình cảm thì mình ok và sẽ tìm cách tặng lại (có khi bằng vật chất, có khi bằng tình cảm, quan tâm, giúp đỡ họ khi có cơ hội...)  Nếu tặng quà cho sếp là do lòng thành thì tốt, nhưng mình thấy nhiều khi các nhân viên dưới quyền vì muốn đạt được ý đồ cá nhân mà làm “hư" sếp! Mọi người hãy sống ngay thẳng, sống bằng năng lực của mình thì sẽ không phải lo lắng và tốn kém về chuyện quà cho sếp nhân ngày lễ tết! Mình cũng đồng ý với nhiều bạn: Sếp mà không lo được cho nhân viên, sếp mà chỉ tìm cách vòi vĩnh quà của nhân viên là sếp tồi!” - Nguyễn Thị Lan

Quy luật nước chảy chỗ trũng

Nếu tiền và quà chảy xuôi từ  sếp sang nhân viên, từ người giàu có hơn sang người nghèo hơn…thì xem ra đã chẳng có gì phải phàn nàn hay lo lắng. Đằng này ở VN mình hầu như chuyện gì cũng… ngược lại và trong cái chuyện biếu xén, quà cáp này luôn là nước chảy chỗ trũng. Suy ra từ thực tế VN, Tuan Thinh nhấn mạnh: “Đây cũng là 1 kiểu tham nhũng mà thôi!” Còn Nga Sô có một tổng kết khá súc tích: “Nếu tôi là sếp thì tôi mong 1 năm có khoảng 04 cái tết. Nếu là lính bình thường thì tôi mong 04 năm tết một lần”.

Hình thức là vậy, nội dung là thế. Và chuyện biếu xén, quà cáp năm nào cũng rất rầm rộ dịp tết, dù vẫn có thông tin về lệnh cấm biếu quà Tết cấp trên ở nơi này, nơi kia…Rất nghiêm!!!

“Năm nào cũng có qui định này, tôi nghĩ đó có lẽ cũng là... cái khôn của người làm quản lý. Để nếu có (tặng và biếu quà) thì... vô can. Kiểm soát được hay không chỉ có trời biết, đất biết cùng người cho và nhận quà biết... ha ha....!” – Luong Ba Thuc:  luongbathuc@gmail.com

“Tôi thấy thật buồn cười khi có lệnh này, vẫn mang nặng tính hình thức quá. Không biếu bằng cách này thì còn trăm nghìn cách khác, vả lại quan hệ cấp trên và cấp dưới trong xã hội mình "nghệ thuật" lắm, như các diễn viên đang diễn ấy...” - Le Tuyen:  letuyen.@gmald.com

“Bây giờ người ta có thể chuyển khoản, không đưa phong bì và xách con gà, hộp bánh kẹo, mứt tết biếu cấp trên đâu. Mà đem cả vali tiền đến cho cấp trên như DCD khai trước tòa ấy. Không hiểu trên cơ sở lý luận nào mà ở VN mũ bảo hiểm rởm thì phạt người mua, quà biếu thì cấm người đưa mà không cấm người nhận...???” - Nghiêm Mỹ:  michel_bobby@yahoo.com

“Cái này năm nào chẳng đề ra, nhưng từ khi đề ra có bao giờ thực hiện được đâu? Khi tôi còn làm việc, đến tết đơn vị sản xuất ra công văn, rồi mỗi người cầm một số tờ khống đến các doanh nghiệp đóng trên địa bàn để… xin tiền. Về gộp lại được 10 phần thì để lại chia nhau 5 phần, còn 5 phần thì mang biếu đủ loại các thủ trưởng.  Các đơn vị khác cũng vậy. Các bạn cứ để ý mà xem....Xã hội VN giờ là LÁ RÁCH ĐÙM LÁ LÀNH các bạn ạ!” - Nguyen Thai:  ngthai87@gmail.com

Và những câu hỏi như của Hoàng Kế An cũng thật đáng suy ngẫm:

“Sao lại không có văn hóa sếp tặng quà cám ơn nhân viên vậy?... Tôi thấy ở các công ty nhỏ, tư nhân và công ty nước ngoài, sếp vẫn tặng quà và cám ơn nhân viên cấp dưới của mình đó. Lý do là các nhân viên đã cố gắng làm việc cho công ty để công ty hoạt động tốt, và để sếp hoàn thành nhiệm vụ với cấp trên mà. Điều nêu trên tôi thấy chỉ xảy ra ở các công ty và các văn phòng khối nhà nước là nhiều”.

Khánh Tùng