Bâng khuâng mùa sen hạ

Đúng là loài hoa thật diệu kỳ! Dẫu nó đã gắn bó từ bao đời đến nay chẳng ai biết, nhưng sen đã trở thành một phần rất gắn bó với đời sống của người dân đất Việt. Đi dọc chiều dài đất nước hình chữ S thân yêu, ở đâu ta cũng thấy bóng dáng của Sen qua những ao sen, đầm sen, cánh đồng sen… Từ Bắc vào Nam, sen có mặt ở khắp mọi nơi, gần gũi và thân thiết với mọi người như cây tre, cây đa, bến nước, sân đình ...

Nếu ở miền Nam quanh năm sen khoe sắc thắm thì với miền Bắc hoa sen lại chỉ nở vào mùa hạ. Cái mùa đầy khắc nghiệt bởi nắng và nóng, nhưng sen vẫn vươn mình lên trong sự sống xanh tươi.

Những lá sen xanh biếc vẫn tươi tắn trong cái nắng gắt mùa hạ, những búp sen trắng xanh non, những búp sen hồng phơn phớt vẫn kiêu hãnh vươn lên khoe sắc, tỏa hương thơm man mác làm bất cứ ai đi qua đó cũng phải bâng khuâng và cảm thấy như được thả hồn vào những khoảng  lặng bình yên giữa biển đời dào dạt.

Dẫu mỗi năm chỉ có một mùa sen đến, nhưng mỗi khi đi ngang qua cánh đồng sen thơm mát dịu, ta lại thấy mình như thể đang đi qua một mùa hạ vàng tươi. Và mỗi khi nâng nhẹ một bông sen trong tay, ta như thấy mình đang nâng trọn những vạt nắng vàng đã được tích tụ từ mặt trời, để thắp thành ngọn nến thổi bùng lên những tinh hoa của tâm hồn bao người dân đất Việt.

 

Có lẽ vì cái sự thanh tao, trắng trong tinh khiết ấy mà đã từ lâu sen được coi là loài hoa đại diện cho cốt cách, tinh thần của người Việt Nam. Với những đặc tính sinh học, nét đẹp về hình thức, màu sắc, hương thơm, tính hữu dụng trong đời sống, sinh hoạt hằng ngày, nên nhiều người bảo: Yêu hoa sen là yêu biết bao sự trắng trong của tâm hồn con người sáng lạn. Viết về những búp sen là viết về nhân cách của những người dân Việt đã nhiều năm “rũ bùn đứng dậy sáng lòa”.

Nhắc đến hoa sen là nhắc đến tên Bác, nhắc đến Làng Sen là nhắc đến quê Người. Mỗi người dân Việt Nam ai mà chẳng từng nghe câu: “Tháp Mười đẹp nhất bông sen/Việt Nam đẹp nhất có tên Bác Hồ”.

Đúng là người Việt Nam nói tới sen là nói tới sự thanh tao, cao quý như phẩm giá con người. Trong tư tưởng Phật giáo, hoa sen là biểu trưng cho những giá trị đạo đức, sự thuần khiết và thánh thiện, sự duy trì và phát triển của Phật pháp, trí tuệ, là sự giác ngộ, đạt được sự trong sáng và giải thoát khỏi bùn nhơ.

Không chỉ có vậy, tất cả các bộ phận của cây hoa sen đều có giá trị sử dụng gần gũi, thân quen. Những tán lá xanh tròn như vành nón có thể gói bao nhiêu thứ hàng hóa, từ mớ cá mớ tôm đến gói xôi, gói cốm làm quyện hương thơm mộc mạc của những món quà quê gợi bao nỗi nhớ niềm thương…

Có ai đi xa mà không một lần mơ được trở lại quê hương để hít hà vị thơm từ gói cốm mới ủ làn hương trong mảnh lá sen xanh mờ ánh bạc. Cuống sen từng tạo nên cả ngành dệt lụa từ tơ sen khiến cho bao người không khỏi kinh ngạc, thốt lên những lời trầm trồ thán phục.

Ngay cả những hạt sen bé nhỏ nằm trong bát sen trông giống như chiếc gương sen, cắm cùng hoa càng tôn thêm vẻ đẹp cho sen. Và nếu tách lấy hạt thì hạt sen cũng là một loại thực phẩm, một thứ thuốc an thần, mát bổ tuyệt vời.

Đến cả cái “tim” sen đắng là thế mà vẫn thu hút người ta vẫn vắt uống từng giọt “thuốc đắng giã tật”. Rồi đến cả những cái mầm nhỏ trắng ngần sẽ mọc lên thành cây sen mới cũng làm nên món gỏi sen ngon giòn ăn đến đâu nhớ đến đấy.

Ta chẳng thể quên được vị ngọt bùi của món nộm ngó sen hay món mứt dẻo thơm được chế biến từ củ sen những ngày tết.

Đúng là có bao nhiêu đức tính trong loài hoa sen. Từ bùn lầy mà vô nhiễm. Làm cho nước đục lắng thành trong….

Mỗi mùa sen đến vẫn thế - tinh khiết và trắng trong giữa nơi bùn lầy nước đọng, lặng thầm tỏa ra thứ hương sắc thiên nhiên mang theo cả hồn đất, hồn người, làm xao xuyến bao tâm hồn nghệ sĩ để rồi cất lên thành những vần thơ, điệu hát … 

Cứ thế, cứ thế sen đi vào tâm hồn mỗi người dân đất Việt, làm bao du khách nước ngoài đến Việt Nam bâng khuâng… Không biết tự bao giờ hoa sen đẹp đến vậy, làm người ta chỉ muốn thời gian trôi thật chậm để được tận hưởng những phút giây đam mê, để được ghi mãi dáng hình và sống đắm mình trong những khoảnh khắc của cái đẹp thanh khiết, trong trắng rất đỗi dịu dàng nhưng cũng đầy sức sống, đầy sức thu hút làm mê đắm lòng người của Sen…

(Bài và ảnh) Minh Tư: mtu.tdh@moet.edu.vn