Người mất năng lực hành vi dân sự cũng có quyền tiếp cận thông tin

Tại buổi công bố Lệnh của Chủ tịch nước về công bố Luật Tiếp cận thông tin sáng 29/4, Thứ trưởng Bộ Tư pháp Trần Tiến Dũng khẳng định, Luật này được xây dựng trên quan điểm thể chế hóa chủ trương, chính sách của Đảng về “mở rộng dân chủ, bảo đảm quyền công dân, quyền con người”, “tạo cơ chế Nhân dân thực hiện đầy đủ quyền làm chủ, nhất là dân chủ trực tiếp”, “bảo đảm quyền được thông tin” của công dân.

Luật đã quy định cụ thể về quyền tiếp cận thông tin của công dân, nguyên tắc bảo đảm quyền tiếp cận thông tin, thông tin công dân được tiếp cận, không được tiếp cận; cách thức tiếp cận thông tin, các hành vi bị nghiêm cấm; khiếu nại, khởi kiện, tố cáo, xử lý vi phạm....

Đáng chú ý, luật còn quy định việc bảo đảm quyền tiếp cận thông tin của nhóm đối tượng là người mất nâng lực hành vi dân sự, người có khó khăn trong nhận thức, làm chủ hành vi và người dưới 18 tuổi thực hiện quyền tiếp cận thông tin thông qua người đại diện theo pháp luật.

“Xuất phát từ quan điểm chỉ đạo điều chỉnh mối quan hệ về tiếp cận thông tin giữa nhà nước và công dân, Luật đã quy định trách nhiệm của cơ quan nhà nước từ cơ quan hành pháp, tư pháp đến cơ quan lập pháp cung cấp thông tin cho công dân; đồng thời quy định rõ trách nhiệm, nghĩa vụ của cơ quan nhà nước trong việc bảo đảm quyền tiếp cận thông tin của công dân. Điều cần lưu ý là các cơ quan chỉ có trách nhiệm cung cấp các thông tin do mình tạo ra”- Thứ trưởng Trần Tiến Dũng nhấn mạnh.

Riêng đối với các khu vực vùng sâu, vùng xa, vùng điều kiện khó khăn, để tạo thuận lợi cho công dân trong việc yêu cầu cung cấp thông tin và căn cứ vào thực tiễn nắm giữ thông tin của UBND cấp xã (nơi tiếp nhận hầu hết các thông tin chính thức của các cơ quan nhà nước cấp trên và là cấp cơ sở gần với người dân nhất), Luật Tiếp cận thông tin đã giao thêm trách nhiệm cho UBND cấp xã thực hiện việc cung cấp các thông tin do mình nhận được từ cơ quan khác.

Trả lời thắc mắc của PV Dân trí về công tác chuẩn bị để tới ngày Luật có hiệu lực có thể thực thi được ngay, tránh trường hợp bị “treo” vì thiếu nghị định, thông tư hướng dẫn, Thứ trưởng Trần Tiến Dũng cho biết, tới ngày 1/7/2018 Luật Tiếp cận thông tin mới có hiệu lực thi hành. Bộ Tư pháp đã và đang xây dựng lộ trình thực hiện luật để báo cáo Thủ tướng Chính phủ ban hành kế hoạch chung, xây dựng nghị định, thông tư hướng dẫn.

Nhằm bảo đảm thông tin được công khai và phổ biến đến người dân ở phạm vi rộng nhất, luật quy định các loại thông tin và cách thức công khai thông tin trên trang/cổng thông tin điện tử, phương tiện thông tin đại chúng và đăng công báo, niêm yết.

“Để đảm bảo thực hiện quyền tiếp cận thông tin của công dân, Luật đã quy định trách nhiệm của các cơ quan nhà nước trong việc bố trí cán bộ đầu mối tiếp nhận và cung cấp thông tin; lập danh mục thông tin phải được công khai, thông tin cung cấp theo yêu cầu; rà soát, phân loại, kiểm tra và bảo đảm tính bí mật của thông tin trước khi cung cấp... Bộ Thông tin và Truyền thông sẽ giúp Chính phủ thực hiện nhiệm vụ hướng dẫn kỹ thuật các biện pháp và quy trình bảo vệ thông tin, bảo vệ hệ thống thông tin. Quan trọng nhất để thực hiện luật này là đảm bảo điều kiện thực hiện, đầu mối cung cấp thông tin đảm bảo yêu cầu cung cấp thông tin cho người dân kịp thời”- ông Dũng chốt lại.

Thế Kha