TPHCM: Nguồn thu từ bất động sản giảm do vướng "rừng luật"

Sụt giảm nguồn thu ngân sách 

Tại Hội nghị Bất động sản năm 2019 với chủ đề “Lấy ý kiến - Tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp”, ban tổ chức cho biết, thống kê đến tháng 5/2019, có hơn 10.000 doanh nghiệp bất động sản.

Xét trong 10 năm gần nhất, thị trường bất động sản tăng trưởng gấp đôi với sự đóng góp chủ yếu của khối doanh nghiệp tư nhân - theo định hướng phát triển khối doanh nghiệp tư nhân là thành phần chủ yếu, là động lực tăng trưởng bên cạnh thành phần chủ đạo của nền kinh tế.

Ông Từ Lương, Giám đốc Trung tâm Báo chí TPHCM cho biết, áp lực tăng thu ngân sách đối với TPHCM cao hơn nhiều so với các tỉnh thành khác trên cả nước.

Cụ thể, năm 2019, UBND TPHCM được giao mức thu ngân sách là 399.700 tỷ đồng, tức là một ngày TPHCM phải thu 1.508 tỷ đồng. Mức thu này gấp 1,5 lần so với Hà Nội, gấp 6,2 lần so với Hải Phòng, 14,5 lần so với Đà Nẵng và 35,7 lần so với Cần Thơ.

Mặt khác, mật độ dân số cao, tốc độ đô thị hóa nhanh bậc nhất đất nước, việc tiếp nhận khoảng trên 200.000 người dân mỗi năm đặt ra yêu cầu cao phát triển hạ tầng – xây dựng và nhà ở rất lớn, nhằm đáp ứng nhu cầu lưu trú của người dân của TPHCM.

TPHCM cũng luôn là địa bàn có thị trường địa ốc sôi động, thu hút đông đảo doanh nghiệp, nhà đầu tư trong và ngoài nước. Theo đó, thị trường bất động sản có thể đóng góp rất lớn vào nguồn thu ngân sách của TPHCM.

Thế nhưng, 6 tháng đầu năm 2019, thị trường bất động sản TPHCM đã có sự chững lại trong tất cả các phân khúc.

Cụ thể, trong nửa đầu năm nay, TPHCM mới chỉ có 3 dự án nhà ở thương mại mới được Sở Xây dựng đề xuất UBND thành phố công nhận với quy mô 924 căn hộ, giảm 16 dự án so với cùng kỳ năm 2018.

Điều này dẫn đến số lượng căn hộ bình dân trên thị trường bị sụt giảm tới 41% và tỉ lệ căn hộ cao cấp cung ứng ra thị trường cũng giảm khoảng 34%. Quan trọng hơn, nguồn thu ngân sách nhà nước từ lĩnh vực bất động sản thời gian qua cũng bị sụt giảm đáng kể.

“Từ việc áp lực tăng thu như vậy, chúng tôi thấy là các thủ tục pháp lý của rất nhiều dự án còn vướng mắc đã tác động trực tiếp vào thị trường bất động sản và qua đó cũng làm giảm nguồn thu ngân sách từ bất động sản. Trong 6 tháng đầu năm thì việc thu ngân sách của TPHCM chỉ đạt 45%. Thời gian qua, thị trường bất động sản chững lại đã tác động rất lớn đến nguồn thu ngân sách của TPHCM”, ông Lương nói.

Cần áp dụng ngay 3 nguyên tắc thực thi pháp luật

Liên quan tới vấn đề pháp lý trong lĩnh vực bất động sản, ông Đặng Hùng Võ, nguyên Thứ trưởng Bộ Tài nguyên & Môi trường cũng cho hay, nhiều dự án đầu tư đã được phê duyệt nhưng phải dừng lại để rà soát tính phù hợp với pháp luật. Trong đó, TPHCM đã quyết định cho dừng lại 150 dự án để rà soát và điều chỉnh, đến nay vẫn còn 30 dự án vẫn đang phải tiếp tục rà soát.

Con số dự án đầu tư mới đủ điều kiện để phê duyệt cũng giảm khá mạnh, từ đầu năm mới chỉ có vài dự án được phê duyệt thay vì con số vài trăm dự án của những năm trước. Phân khúc bất động sản Condotel giảm cung rất mạnh do khoảng trống pháp luật cho phân khúc này. Cả chủ đầu tư dự án và chủ đầu tư thứ cấp đều không muốn bỏ tiền vào đầu tư khi rủi ro pháp lý đang tồn tại.

Theo ông Đặng Hùng Võ, trạng thái bất cập pháp luật xuất hiện dưới dạng các khoảng trống pháp luật, xung đột pháp luật giữa hai hay nhiều luật, hoặc xung đột pháp luật giữa luật này với văn bản hướng dẫn thực thi luật khác. Tình trạng này dẫn đến hậu quả là hoạt động đầu tư bị ách tắc, chuỗi giá trị sản xuất, dịch vụ bị đứt đoạn, nguồn cung BĐS bị suy giảm sẽ gây sốt giá BĐS do thiếu cung trong những năm tới. Cuộc sống lại phải ngừng lặng chờ đợi hoàn chỉnh pháp luật.

Ông Đặng Hùng Võ nhấn mạnh: Về nguyên tắc cuộc sống không bao giờ phải chờ đợi pháp luật. Nếu pháp luật không đủ điều kiện thực thi thì không phải thực hiện. Nguyên tắc này ở ta vẫn chưa được tiếp nhận. Vì vậy mà các cơ quan quản lý vẫn phải tìm ra giải pháp sớm nhất để vượt qua những bất cập pháp luật đang tồn tại.

"Giải pháp trước mắt cần làm ngay để cuộc sống không phải chờ đợi là dựa theo 3 nguyên tắc thực thi pháp luật khi có xung đột. Một là văn bản quy phạm pháp luật do cơ quan có thẩm quyền cấp cao hơn ban hành có hiệu lực thực hiện cao hơn. Hai là trong các văn bản quy phạm pháp luật do cùng cấp có thẩm quyền ban hành thì văn bản ban hành sau có hiệu lực thực hiện cao hơn. Ba là văn bản quy phạm pháp luật chuyên ngành có hiệu lực thực hiện cao hơn đối với các nội dung của chuyên ngành đó", ông Võ nói.

Đối với các khoảng trống pháp luật, ông Đặng Hùng Võ đề xuất Chính phủ cần tổ chức rà soát để xác định các nội dung cần bổ sung nhằm lấp đầy khoảng trống. Từ đó, xây dựng gấp một Nghị định quy định bổ sung và trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho phép ban hành Nghị định này. Nghị định này cần tập trung vào quy định thống nhất về trình tự, thủ tục thực hiện một dự án đầu tư.

Quế Sơn