Quỹ Nhà ở quốc gia được thành lập sẽ giúp giảm giá nhà?

Sáng 25/9, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà chủ trì cuộc họp nghe báo cáo, cho ý kiến đối với dự thảo Nghị định về thành lập và tổ chức hoạt động của Quỹ Nhà ở quốc gia và biện pháp thi hành Nghị quyết số 201 của Quốc hội thí điểm về một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển nhà ở xã hội.

Theo báo cáo của Bộ Xây dựng, Quỹ Nhà ở quốc gia sẽ góp phần cân đối cung - cầu, từ đó tác động hạ giá thành phân khúc nhà ở thương mại, giúp thị trường bất động sản phát triển ổn định, lành mạnh hơn; tạo nguồn lực dài hạn, bền vững cho phát triển nhà ở.

Dự thảo Nghị định quy định việc thành lập, địa vị pháp lý và hoạt động của Quỹ Nhà ở quốc gia theo mô hình đơn vị sự nghiệp công lập, bao gồm Quỹ Nhà ở Trung ương, Quỹ Nhà ở địa phương.

Mục tiêu, chức năng hoạt động của quỹ là đầu tư xây dựng, tạo lập nhà ở để cho thuê theo quy định. Nguồn vốn hoạt động của Quỹ Nhà ở Trung ương được hình thành từ vốn ngân sách nhà nước, tiếp nhận nguồn hỗ trợ tự nguyện, nguồn đóng góp của tổ chức, cá nhân trong nước và ngoài nước; các nguồn huy động hợp pháp khác.

Dự thảo Nghị định đã phân quyền toàn bộ cho địa phương trong việc thành lập, quyết định tỷ lệ trích số tiền và mức vốn điều lệ ban đầu, vốn điều lệ bổ sung vào Quỹ Nhà ở địa phương. Quỹ trực tiếp quản lý, vận hành nhà ở hoặc thuê đơn vị quản lý vận hành.

Làm rõ thêm về Dự thảo Nghị định, Thứ trưởng Bộ Tài chính Đỗ Thành Trung cho biết, thực tiễn ở TPHCM và Hà Nội cho thấy đã có các quỹ phát triển nhà ở hoạt động hiệu quả, song mỗi nơi theo một mô hình khác nhau. Điều này đặt ra yêu cầu phải lựa chọn mô hình thống nhất, khả thi trên phạm vi cả nước.

Ngoài ra, Bộ Tài chính đề nghị nghị định cần bảo đảm tính linh hoạt cho địa phương, tránh cứng nhắc áp dụng một mô hình duy nhất, đồng thời hạn chế tối đa việc phát sinh thêm bộ máy hành chính.

Tại cuộc họp, Phó Chủ tịch UBND TPHCM Bùi Xuân Cường chia sẻ kinh nghiệm hoạt động của Quỹ Nhà ở TPHCM. Qua 20 năm hoạt động, quỹ này đã hỗ trợ gần 7.000 đối tượng vay vốn mua nhà, giải ngân hơn 3.800 tỷ đồng từ vốn điều lệ 1.600 tỷ đồng, chứng minh tính hiệu quả và bền vững.

Ông đề xuất bổ sung nguồn lực từ quỹ nhà tái định cư còn dư thừa, giao địa phương quyền linh hoạt trong huy động vốn, sử dụng tài sản và thực hiện các chính sách nhà ở đặc thù.

Đại diện Bộ Nội vụ, Bộ Tư pháp cho rằng cơ quan soạn thảo cần tiếp tục làm rõ mô hình tổ chức và vận hành Quỹ Nhà ở quốc gia, phạm vi áp dụng đối với Quỹ Trung ương và Quỹ địa phương; quy định rõ việc quản lý vốn, phân biệt nguồn hỗ trợ tự nguyện có mục đích và không có mục đích…

Kết luận cuộc họp, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà nhấn mạnh, khả năng tiếp cận nhà ở của người lao động vẫn rất khó khăn. Trong khi đó, Đề án 1 triệu căn hộ nhà ở xã hội đến năm 2030 hoàn thành cũng chỉ đáp ứng được một phần nhỏ nhu cầu. Do vậy, việc triển khai chính sách cho thuê nhà ở là thiết thực, phù hợp với thực tiễn.

Quỹ Nhà ở quốc gia không chỉ là tạo lập nhà ở từ việc mua nhà ở xã hội, nhà ở thương mại mà còn gắn với việc đầu tư xây dựng nhà ở xã hội. Vì vậy, cơ chế vận hành cần được nghiên cứu kỹ lưỡng, bài bản và lâu dài, không để rơi vào tình trạng hình thức.

Quỹ Nhà phải tách bạch giữa quỹ nhà và quỹ tài chính ở cả Trung ương và địa phương; có cơ chế thu hút, huy động vốn, phân bổ nguồn lực hợp lý, đồng thời bảo đảm sự phối hợp chặt chẽ giữa Trung ương và địa phương.

Về mô hình quản lý, Phó Thủ tướng cho rằng không nhất thiết lập thêm bộ máy mới, mà có thể giao cho các thiết chế sẵn có như quỹ đầu tư phát triển nhà ở tại TP Hà Nội, TPHCM. Đồng thời, ông Hà khuyến khích các tổ chức như Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam, doanh nghiệp lớn tham gia xây dựng nhà cho thuê.

Phó Thủ tướng lưu ý cân nhắc về cơ chế quản lý để có thể thu hút nhân lực chất lượng cao, đủ năng lực quản lý nguồn vốn hàng nghìn tỷ đồng. Cơ chế quản trị phải theo hướng doanh nghiệp, chặt chẽ và hiệu quả, tránh vận hành theo mô hình sự nghiệp cứng nhắc.

Phó Thủ tướng nêu rõ, việc thành lập và tổ chức hoạt động của Quỹ Nhà ở quốc gia là nhiệm vụ cấp thiết, áp lực lớn, nhưng phải thực hiện trong vài năm tới, bảo đảm thực sự khả thi, gắn với nhu cầu thực tế, có cơ chế quản lý linh hoạt và tránh lãng phí.