Nằm ngay bên cạnh nhà thờ Giáo xứ Đền Thánh Hưng Nghĩa (xã Hải Hưng, Hải Hậu, Nam Định), căn nhà gỗ cổ của gia đình anh Trần Văn Hải nổi bật bởi kiến trúc theo lối cổ truyền Bắc Bộ độc đáo.
Căn nhà được làm bằng gỗ lim nguyên khối, xây dựng từ năm 1940. Trải những qua những năm tháng thăng trầm của lịch sử, căn nhà đã từng được tu sửa vào năm 2015, tuy nhiên toàn bộ khung gỗ vẫn được giữ và bảo tồn gần như nguyên vẹn.
Ngôi nhà trước khi được tu sửa với mái lợp cói, gồm 3 gian theo lối nhà truyền thống Bắc Bộ. Theo anh Hải, mình là đời thứ 4 sinh sống trong căn nhà. Trước đây để xây dựng căn nhà, người ông cố nội của anh Hải đã phải lặn lội vào Thanh Hóa để gom gỗ lim, sau đó mất hàng tháng trời để vận chuyển về Nam Định.
Quá trình thi công căn nhà cũng khá kỳ công mất khoảng gần 2 năm mới hoàn thiện. Hệ thống xương chính của ngôi nhà đều làm bằng gỗ lim được ăn mộng với nhau một cách chắc chắn, không dùng đinh.
Ngoài ra, các cột xà ngôi nhà được chạm khắc hoa văn mang đậm giá trị văn hóa truyền thống của người Việt.
Năm 2015, căn nhà được tu sửa lại nhằm đáp ứng nhu cầu sống cho 1 gia đình nhiều thế hệ. Trong đó, bộ khung gỗ lim của căn nhà được giữ nguyên vẹn, chỉ thay thế hệ thống cửa ra vào, cửa sổ và các chi tiết đã bị hư hỏng do mối mọt, thời gian.
Hệ thống cửa ra vào được làm mới từ gỗ sến với các hoa văn, họa tiết được chạm trổ thủ công, tinh tế theo lối văn hóa truyền thống.
Quá trình tu sửa, cải tạo căn nhà cổ mất gần 1 năm. Anh Hải tiết lộ, toàn bộ thợ thi công đều được gia đình tuyển chọn từ các làng nghề mộc nổi tiếng, chuyên dựng nhà cổ.
Khung căn nhà với gỗ lim nguyên khối được giữ nguyên vẹn.
Theo anh Hải, dù xung quanh khu vực này rất nhiều gia đình đã tiến hành xây nhà tầng, biệt thự tiện nghi, hiện đại nhưng gia đình anh vẫn quyết tâm giữ lại ngôi nhà cổ cho các thế hệ sau.
Mái của căn nhà được lớp ngói mới, nền nhà từ gạch cũng được nâng cốt và lát đá cho cao ráo, thoáng đãng.
Căn nhà cổ nằm trên diện tích khu đất khoảng 1000m2, vì thế xung quanh nhà, gia đình anh Hải thiết kế thêm sân vườn, ao cá, nhà chòi thưởng trà.
Khu vườn ngập tràn các loài cây cối, hoa lá khoe sắc quanh năm
Theo anh Hải, căn nhà hiện nay chủ yếu được gia đình anh để làm nơi thờ tự. Ngay bên cạnh căn nhà cổ, gia đình tiến hành xây dựng thêm một căn nhà hiện đại đáp ứng nhu cầu sinh hoạt của các thành viên.
Vườn cây trái sai trĩu trịt xung quanh nhà
Hệ thống cổng nhà, tường đá được xây dựng lại cho chắc chắn. “Đây là ngôi nhà đã gắn bó, lưu giữ nhiều kỷ niệm và chứng kiến sự trưởng thành của các thành viên trong gia đình. Vì thế gia đình tôi muốn lưu giữ bằng mọi giá, đây cũng là cách để lại cho thế hệ sau biết và hiểu hơn về truyền thống gia đình”, anh Hải nói.
Hiệp Nguyễn