Quảng Ngãi: Dự án đi qua, huyện tự “đẻ đất” gây thất thoát tiền ngân sách?

Theo hồ sơ 299/TTg (sổ 5B), bà Nguyễn Thị Ngoa (SN 1927, ngụ thôn Long Bình, xã Bình Long, huyện Bình Sơn) có tổng diện tích 1.408m² đất (trong đó có 8m² đất màu hạng 5) thuộc thửa đất số 315 và tờ bản đồ số 5.

Hội đồng nhân dân xã “vạch trần” sai phạm.

Tại hồ sơ của Trung tâm Phát triển Quỹ đất huyện Bình Sơn năm 1998, thể hiện tổng diện tích đất của bà Nguyễn Thị Ngoa là 1.408m² đất. Vào năm 1993, thực hiện công trình kênh thạch nham B7 trúng 400m² đất và được hoán đổi bằng 2 thửa đất khác (gồm 166m² và 375m²).

Đến năm 1998, dự án mở đường Bình Long - Dung Quất (còn gọi là đường Võ Văn Kiệt), nhà nước bồi thường 500m² đất ở cho bà Nguyễn Thị Ngoa với trị giá hơn 85 triệu đồng. Đồng thời, bồi thường 508m² đất (500m² đất ở và 8m² đất màu hạng 5) cho ông Phan Tấn Trinh - con trai bà Ngoa (SN 1954, ngụ cùng nhà tại thôn Long Bình, xã Bình Long) với trị giá hơn 62 triệu đồng. Cả 2 mẹ con bà Ngoa được cấp 2 lô đất tái định cư tại Khu dân cư Đồn Mới.

Vào năm 2013, dự án đường Bình Long - Dung Quất (đường Võ Văn Kiệt - giai đoạn 2) thực hiện. Trong phương án được phê duyệt bồi thường không có tên gia đình bà Nguyễn Thị Ngoa. Tại báo cáo số 189, Chủ tịch UBND huyện Bình Sơn nêu lý do: “Qua đối chiếu rà soát về hồ sơ bồi thường năm 1998 đối với hộ bà Nguyễn Thị Ngoa thì tại dự án đầu tư xây dựng tuyến đường Võ Văn Kiệt (giai đoạn 2) thực hiện thu hồi thửa đất số 1563 với diện tích 997m² (bản đồ dự án), thửa đất này chính là thửa số 315 diện tích 1.408m², loại đất T (bản đồ 299); năm 1998 đã thu hồi và bồi thường 1.008m²; trong đó bồi thường cho bà Nguyễn Thị Ngoa là 500m², loại đất T và con trai là ông Phan Tấn Trinh là 508m² (gồm 500m² loại đất T và 8m² đất màu); phần diện tích còn lại của thửa đất số 315 là 400m² được ghi chú trong hồ sơ kiểm kê là do kênh thạch nham chiếm”.

Chính UBND huyện Bình Sơn thừa nhận như trên, thế nhưng, bà Ngoa lại được nhận bồi thường với diện tích 347m², trị giá số tiền 94.694.906 đồng (làm tròn 95 triệu đồng) sau hành trình “phù phép” đất trên giấy.

Theo kết luận số 01 của Hội đồng nhân dân xã Bình Long ngày 27/4/2016, khẳng định toàn bộ sự việc trên là đúng sự thật. Hội đồng nhân dân xã Bình Long đề nghị HĐND huyện làm rõ việc thiết lập hồ sơ bồi thường diện tích 347m² cùng cây cối, hoa màu, vật kiến trúc cho bà Nguyễn Thị Ngoa trong dự án mở rộng đường Võ Văn Kiệt (giai đoạn 2); đề nghị thu hồi số tiền 95 triệu đồng đã bồi thường cho bà Ngoa trả lại nhà nước; giải quyết việc ông Phan Tấn Trinh xây nhà trái phép trên đất thuộc UBND xã quản lý và làm rõ trách nhiệm cá nhân, tập thể liên quan.

Đất tự đẻ... trên giấy?

Hết đất nơi ở cũ, gia đình bà Ngoa định cư ở Khu dân cư Đồn Mới từ năm 1998, đến khi dự án đường Võ Văn Kiệt (giai đoạn 2) triển khai và gia đình bà Ngoa không thuộc diện được bồi thường. Sau đó, bất ngờ xuất hiện lá đơn “bất đắc dĩ” và chính quyền “hô biến” từ chỗ hết đất thành 997m² đất ở hoàn toàn.

Cũng trong báo cáo số 189 ngày 03/5/2016, UBND huyện Bình Sơn lại xác nhận thửa đất số 315, tờ bản đồ số 5 với 1.408m² trên thành thửa đất số 1563, tờ bản đồ số 13 (theo bản đồ địa chính năm 2003) với diện tích 997m² đất ở. Sau đó trúng dự án là 570m² diện tích đất; trong đó diện tích bồi thường là 347m², diện tích khấu trừ đã trúng dự án ở giai đoạn 1 với 223m² đất), phần còn lại nằm ngoài dự án với 427m² bà Ngoa sử dụng ổn định cho đến nay.

Với diện tích đất “tự đẻ” như lập luận của UBND huyện Bình Sơn, bà Nguyễn Thị Ngoa ung dung nhận tiếp 95 triệu đồng tiền bồi thường cho 347m² đất ở (ONT). Điều lạ, Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Quảng Ngãi thẩm định diện tích 347m² là loại đất trồng cây hàng năm khác (ký hiệu HNK).

Ông Võ Đình Trà - Chủ tịch UBND huyện Bình Sơn khẳng định: “... trình tự, thủ tục thu hồi, bồi thường hỗ trợ, giải phóng mặt bằng và tái định cư là đảm bảo theo quy định tại Điều 69 Luật Đất đai năm 2013”.

Như vậy, gia đình bà Ngoa đã được bồi thường với tổng diện tích 1.755m² đất (1.408m² trước đó và 347m² giai đoạn 2). Trong khi đó, xác nhận thửa đất theo sổ 5B (299/TTg) là 1.408m² đất và theo bản đồ địa chính năm 2003 là 997m² đất ở. Dư luận đặt nghi vấn, cho dù theo bản đồ nào thì tại sao bà Ngoa lại được thụ hưởng đến 1.755m² đất bồi thường như vậy?

Những “con số” tự tố cáo lẫn nhau.

Về diện tích đất, nếu bà Ngoa được xác định sở hữu 1.408m² đất thì việc tiếp tục bồi thường 347m² khi thực hiện dự án đường Võ Văn Kiệt (giai đoạn 2) đã tố cáo hành vi kê khống sở hữu đất, cố ý làm trái các quy định về bồi thường và gây thất thoát ngân sách 95 triệu đồng.

Nếu xác định bà Ngoa sở hữu 997m² đất theo bản đồ năm 2003, nhà nước phải thu hồi lại số tiền bồi thường vượt và đất tái định cư. Thế nhưng, UBND huyện Bình Sơn cố ý bồi thường 347m² và các khoản hỗ trợ khác trị giá khoảng 95 triệu đồng tiền ngân sách.

Theo lý giải của UBND huyện Bình Sơn, bà Ngoa trúng đất dự án 570/997m² (trong đó có 223m² đất được khấu trừ đã trúng dự án ở giai đoạn 1 vào năm 1998). Việc khấu trừ đất trở nên bất thường, khi nhà nước đã bồi thường vượt 223m² đất trong thời điểm kinh tế khó khăn. Càng bất thường hơn, nhà nước chi tiền trước để rồi hơn 15 năm sau mới khấu trừ đất!

Từ lý giải của huyện Bình Sơn, khẳng định hộ bà Ngoa đã “nợ” đất của nhà nước với 223m². Tại Quyết định số 2694/QĐ-UBND ngày 29/12/2014, UBND huyện Bình Sơn khẳng định trong 94 hồ sơ bồi thường dự án đường Võ Văn Kiệt (giai đoạn 2) không có tên hộ bà Nguyễn Thị Ngoa. Vậy số tiền đã bồi thường và diện tích đất 223m² nằm ở đâu?

Chưng dừng lại ở những mâu thuẫn bất hợp lý trên, Sở TN&MT tỉnh Quảng Ngãi thẩm định ngày 22/10/2014 xác định thửa đất số 1563, tờ bản đồ số 1 thuộc loại đất trồng cây hàng năm khác (HNK), trong khi UBND huyện Bình Sơn khẳng định là đất ở (ONT) theo bản đồ địa chính năm 2003. Lạ lùng hơn, UBND huyện Bình Sơn căn cứ bản đồ địa chính năm 2003 xác định là đất ở (ONT); ban hành Quyết định thu hồi đất (số 961/QĐ-UBND) lại ghi đất trồng cây hàng năm khác (HNK); bảng áp giá bồi thường và biên bản bàn giao đất lại thể hiện đất ở (ONT). Mặc dù nhập nhằng giữa đất ở (ONT) và đất trồng cây hàng năm khác (HNK) nhưng bà Ngoa không khiếu nại.

Theo ghi nhận của PV Dân trí, hiện nay phần đất còn lại trên diện tích 997m² của bà Ngoa chỉ còn lại chưa đầy 20m² và đã làm nhà ở. Đối chiếu với diện tích theo báo cáo của UBND huyện Bình Sơn (còn lại 427m² đất ở sử dụng ổn định cho đến nay) với thực tế quá chênh lệch diện tích đất. Mặc dù diện tích đất không đủ diện tích xây dựng nhưng chính quyền vẫn ngó lơ, để hộ bà Ngoa hình thành ngôi nhà như “hộp diêm” chênh vênh trên phần đất hành lang an toàn.

Từ những điều bất thường trên, nhân dân địa phương và Hội đồng nhân dân xã Bình Long vô cùng bức xúc, đề nghị chính quyền các cấp làm rõ hành vi làm khống số liệu, chứng từ để chiếm đoạt tiền ngân sách nhà nước giữa UBND huyện Bình Sơn và hộ bà Nguyễn Thị Ngoa.

Hồng Long