Tiêu điểm

Một biểu hiện của dân trí

Nông dân ba địa phương TPHCM, Đồng Nai và Bà Rịa - Vũng Tàu đồng lòng nhất trí kiện Vedan VN ra toà và đã hoàn thành các thủ tục khởi kiện, tập hợp đầy đủ chứng cứ chứng minh thiệt hại nên các toà án đã thụ lý hồ sơ.

Trước tình hình đó, Vedan VN hốt hoảng đề ra mức thoả thuận cao hơn nhiều so với trước để mong thoát khỏi cảnh "đáo tụng đình". Nhưng thái độ thiện chí muộn mằn của Vedan VN không thể lay chuyển được ý chí của những người nông dân đang muốn giải quyết vụ việc bằng công cụ pháp luật.

Bỏ qua một bên những dùng dằng lâu nay cũng như số tiền bồi thường sẽ là bao nhiêu và phán quyết cuối cùng của toà án để nhìn vụ Vedan VN dưới góc nhìn khác sẽ thấy được một điều rất thú vị, đó là nhận thức pháp luật của người dân được nâng cao rõ rệt. Dân trí của một đất nước được xác định bằng nhiều tiêu chí, trong đó, sự hiểu biết pháp luật, tôn trọng pháp luật là tiêu chí quan trọng nhất. Vụ tranh chấp quyền lợi của nông dân bị thiệt hại với Vedan là một ví dụ cụ thể.

Chưa bao giờ, một vụ kiện có đến hàng ngàn nông dân tham gia, hàng trăm luật sư tình nguyện hỗ trợ và nhiều cơ quan báo chí theo dõi đưa tin sát nút như vụ này. Diễn biến của vụ việc cho thấy, nông dân từng có thái độ thiếu quyết liệt, không ít người nghĩ rằng nhận ít đồng đền bù cho xong chuyện. Có nơi, chính quyền còn vận động nông dân đừng kiện vì thiếu chứng cứ. Thậm chí còn khen những người không kiện Vedan VN là hiểu biết pháp luật. Nhưng những người nông dân còn hạn chế kiến thức pháp luật đã được các luật sư giúp đỡ, hiểu rõ hơn về các quy định của pháp luật và nhận thức được rằng phải lôi Vedan VN ra toà. Một vụ kiện có hàng ngàn nguyên đơn nhưng được tiến hành trong trật tự, có tổ chức, đúng trình tự pháp luật. Đó là một biểu hiện văn minh, xã hội đang tiến tới các chuẩn mực văn minh để thay cho các tập quán, thói quen ứng xử lạc hậu.

Vụ kiện này còn thể hiện quyết tâm bảo vệ môi trường của cộng đồng. Từ những người bị thiệt hại đến luật sư, nhà báo đều đòi Vedan VN trả lại công bằng cho người nông dân và cho môi trường của Việt Nam. Thắng lợi trong vụ kiện này không chỉ là đòi được quyền lợi cho những người bị thiệt hại, mà quan trọng hơn là khẳng định một cách chắc chắn rằng, bất cứ doanh nghiệp nào hoạt động trên lãnh thổ nước Việt Nam đều phải có trách nhiệm bảo vệ môi trường và tôn trọng pháp luật về bảo vệ môi trường. Xử Vedan VN đúng luật là làm gương để cho toàn xã hội soi vào, nâng cao nhận thức về bảo vệ môi trường sống trong cộng đồng.
 
Lê Chân Nhân