Đất thôn, xã giao cho dân, khi bị thu hồi bồi thường thế nào?

Tuy vậy, pháp luật quy định trường hợp này là giao đất không đúng thẩm quyền, vi phạm pháp luật. Vậy quyền lợi người dân khi Nhà nước thu hồi trong trường hợp này được giải quyết thế nào?.

Trả lời:

Tại khoản 1, điều 75, Luật đất đai năm 2013 quy định điều kiện được bồi thường như sau: "Hộ gia đình, cá nhân đang sử dụng đất không phải là đất thuê trả tiền thuê đất hàng năm... có đủ điều kiện để được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất theo quy định của Luật này mà chưa được cấp,…".

Đối chiếu với quy định trên, đất giao không đúng thẩm quyền nếu đủ điều kiện được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất thì khi thu hồi đất Nhà nước sẽ bồi thường, hỗ trợ, tái định cư.

Điều kiện cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất đối với đất giao trái thẩm quyền được quy định tại điều 23 Nghị định 43/2014 và được bổ sung thêm tại Luật đất đai năm 2023 được xác định theo bốn thời kỳ và cụ thể phải thỏa mãn các điều kiện sau:

Thứ nhất, với đất giao không đúng thẩm quyền đã được sử dụng ổn định trước ngày 15/10/1993: Không vi phạm quy định pháp luật về đất đai; được Ủy ban nhân dân cấp xã nơi có đất xác nhận không có tranh chấp.

Thứ hai, với đất giao không đúng thẩm quyền đã được sử dụng ổn định từ ngày 15/10/1993 đến trước ngày 01/7/2004: Không vi phạm quy định pháp luật về đất đai; được UBND cấp xã nơi có đất xác nhận không có tranh chấp; phù hợp với quy hoạch sử dụng đất cấp huyện hoặc quy hoạch chung hoặc quy hoạch phân khu hoặc quy hoạch xây dựng hoặc quy hoạch nông thôn.

Thứ ba, với đất giao không đúng thẩm quyền đã được sử dụng ổn định từ ngày 01/7/2004 đến trước ngày 01/7/2014: Không vi phạm quy định pháp luật về đất đai; được UBND cấp xã nơi có đất xác nhận không có tranh chấp; phù hợp với quy hoạch sử dụng đất cấp huyện hoặc quy hoạch chung hoặc quy hoạch phân khu hoặc quy hoạch xây dựng hoặc quy hoạch nông thôn.

Thứ tư với đất giao không đúng thẩm quyền từ ngày 01/7/2014 đến trước ngày 01/01/2025: Không vi phạm quy định pháp luật về đất đai; được UBND cấp xã nơi có đất xác nhận không có tranh chấp; phù hợp với quy hoạch sử dụng đất; người sử dụng đất có giấy tờ chứng minh đã nộp tiền để được sử dụng đất.

Quyền lợi cụ thể người dân có đất giao trái thẩm quyền khi bị thu hồi được bồi thường về đất được quy định tại điều 11 Nghị định 47/2014/NĐ-CP và được sửa đổi, bổ sung tại khoản 1 điều 4 Nghị định 01/2017/NĐ-CP như sau:

Thứ nhất: Đất có nguồn gốc được giao không đúng thẩm quyền trước ngày 15 tháng 10 năm 1993 và có giấy tờ chứng minh về việc đã nộp tiền cho cơ quan, tổ chức để được sử dụng đất đối với diện tích đất được giao mà chưa được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất thì người đang sử dụng đất được bồi thường về đất đối với diện tích và loại đất được giao.

Thứ hai: Đất có nguồn gốc được giao không đúng thẩm quyền từ ngày 15 tháng 10 năm 1993 đến trước ngày 01 tháng 7 năm 2004 và có giấy tờ chứng minh đã nộp tiền để được sử dụng đất đối với diện tích đất được giao mà chưa được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất thì người đang sử dụng đất được bồi thường như sau:

Trường hợp có giấy tờ chứng minh đã nộp tiền để được sử dụng đất đối với diện tích đất được giao theo đúng mức thu quy định của pháp luật đất đai năm 1993 thì được bồi thường về đất đối với diện tích và loại đất được giao;

Trường hợp có giấy tờ chứng minh đã nộp tiền để được sử dụng đất đối với diện tích đất được giao thấp hơn mức thu quy định của pháp luật đất đai năm 1993 thì được bồi thường về đất đối với diện tích và loại đất được giao nhưng phải trừ đi số tiền sử dụng đất phải nộp (nếu có) theo quy định của Chính phủ về thu tiền sử dụng đất khi cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất.

Thứ ba: Đất có nguồn gốc được giao không đúng thẩm quyền trước ngày 01/7/2004 nhưng không có giấy tờ chứng minh đã nộp tiền để được sử dụng đất đối với diện tích đất được giao thì người đang sử dụng đất được bồi thường về đất đối với diện tích và loại đất được giao nhưng phải trừ đi số tiền sử dụng đất phải nộp (nếu có) theo quy định của Chính phủ về thu tiền sử dụng đất khi cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất".

Với trường hợp đất giao không đúng thẩm quyền từ sau ngày 01/7/2004 hiện nay chưa có quy định cụ thể về chế độ bồi thường về đất.

Với các quyền lợi khác như hỗ trợ, bồi thường tài sản trên đất, tái định cư của loại đất được giao không đúng thẩm quyền được giải quyết tương tự với các loại đất khác.

Trên đây là những quy định pháp luật giải đáp về quyền lợi của người dân được giao không đúng thẩm quyền. Mong rằng những thông tin này hữu ích giúp người dân biết được quyền lợi của mình để tránh bị thiệt thòi khi bị thu hồi đất.

Luật sư Quách Thành Lực

Giám đốc Công ty luật Pháp trị, Đoàn luật sư TP Hà Nội