Các nạn nhân đã “tê liệt” trước những cuốn sổ đỏ "ma" được "thai nghén" tinh vi thế nào?

1 thửa đất cấp 4 sổ đỏ tại Thanh Hoá

Như Dân trí đã phản ánh, kỳ án “1 thửa đất cấp 4 sổ đỏ” tại thành phố Thanh Hóa tưởng chừng sẽ sớm kết thúc khi Công an tỉnh Thanh Hóa sẽ có kết quả điều tra vụ án sau nhiều tháng có Quyết định khởi tố vụ án hình sự tội “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản”, thì quyền và lợi ích của gia đình ông Chung sẽ được đảm bảo sau 5 năm gia đình đội đơn khắp nơi tìm công lý.

Tuy nhiên, sau nhiều tháng chờ đợi, đến nay gia đình ông Lê Văn Chung lại thêm thất vọng hơn khi mới đây, Cơ quan CSĐT Công an tỉnh Thanh Hóa đã thông báo cho gia đình biết, tiếp tục gia hạn thêm 4 tháng nữa để điều tra vụ việc. Mặt khác, vụ án đã được khởi tố, nhưng đến nay Công an vẫn chưa khởi tố bất cứ một bị can nào có liên quan, điều này khiến gia đình ông Chung càng thêm bức xúc và mất hết niềm tin vào cơ quan công quyền, cơ quan thực thi pháp luật tại Thanh Hóa. 

Bức xúc trước việc Quyết định khởi tố vụ án hình sự số 62/PC01 ngày 12/3/2019 của Cơ quan CSĐT Công an tỉnh Thanh Hóa có điều bất thường là trong nội dung khởi tố không hề đề cập đến việc các hành vi vi phạm pháp luật của các cán bộ UBND thành phố Thanh Hóa, mới đây, ông Lê Văn Chung đã gửi đơn “khiếu nại quyết định khởi tố vụ án hình sự” này đến Bí thư tỉnh, Chủ tịch UBND tỉnh, Giám đốc Công an tỉnh, Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tỉnh Thanh Hóa và nhiều cơ quan Trung ương. 

Nhận được đơn của ông Chung ngày 22/7/2019, Thanh tra Công an tỉnh Thanh Hóa đã có thông báo về việc chuyển đơn của ông đến Chánh văn phòng Cơ quan CSĐT Công an tỉnh Thanh Hóa để xem xét giải quyết theo quy định của pháp luật.

Trong diễn biến khác, sau khi nhận được đơn của ông Chung, Viện kiểm sát nhân dân tỉnh Thanh Hóa cũng đã có phiếu chuyển đơn của ông Chung đến Cơ quan CSĐT Công an tỉnh Thanh Hóa xem xét đề nghị của ông Lê Văn Chung:  Đề nghị cơ quan có thẩm quyền khởi tố bị can đối với một số cán bộ UBND thành phố Thanh Hóa có vi phạm trong việc cấp GCNQSDĐ trái quy định pháp luật liên quan đến vụ án Nguyễn Thị Cúc phạm tôi “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản”. 

Trong phiếu chuyển đơn, Viện kiểm sát nhân dân tỉnh Thanh Hóa nêu rõ, chuyển đơn đến Cơ quan CSĐT Công an tỉnh Thanh Hóa xem xét, giải quyết theo thẩm quyền, trả lời cho người có đơn và thông báo kết quả đến Viện kiểm sát nhân dân tỉnh Thanh Hóa. 

Ông Chung khẳng định: “Các sai phạm của các cán bộ UBND thành phố Thanh Hóa đã đủ chứng cứ xác định có dấu hiệu tội phạm, làm căn cứ khởi tố hình sự các cán bộ này theo điều 143 của Bộ Luật tố tụng hình sự. Ngoài ra hành vi trái pháp luật này của các cán bộ UBND thành phố Thanh Hóa đã phạm tội vi phạm về quản lý đất đai quy định tại Điều 229 và tội “Lợi dụng chức vụ quyền hạn trong thi hành công vụ” quy định tại Điều 356 Bộ Luật hình sự với các tình tiết tăng nặng quy định tại Điều 52 bộ luật này”.

“Việc Công an tỉnh Thanh Hóa không khởi tố đối với các cán bộ của UBND thành phố Thanh Hóa là trái với chỉ đạo của UBND tỉnh, Tỉnh ủy… là trái với quy định của pháp luật. Đây là việc bỏ lọt tội phạm, làm sai lệch hoàn toàn nội dung vụ án. Từ việc này sẽ dẫn đến việc truy tố, xét xử thiếu khách quan, toàn diện và đầy đủ” – ông Chung nói. 

Phi vụ lừa đảo chấn động tỉnh Bắc Giang từ sổ đỏ "ma"được lãnh đạo Sở TN&MT Bắc Giang ký cấp

Từ một mảnh đất được cấp nhiều sổ đỏ, nguyên cán bộ VKSND tỉnh Bắc Giang Trịnh Thị Thanh cùng chồng là Đỗ Đức Kiên đã lừa đảo chiếm đoạt nhiều tỷ đồng. Hành vi tội phạm này không thể thực hiện nếu không có sự tiếp tay vô tình hay cố ý của văn phòng công chứng và cơ quan chức năng. 

Cặp vợ chồng siêu lừa này báo mất sổ đỏ rồi làm thủ tục đề nghị xin cấp lại sổ đỏ. Sở TN&MT tỉnh Bắc Giang ra quyết định huỷ sổ đỏ được báo mất và cấp lại cuốn sổ đỏ mới. Tuy nhiên, sau đó, vợ chồng Thanh Kiên mang sổ đỏ mới thế chấp vay ngân hàng và dùng cuốn sổ đỏ cũ đã bị Sở TN&MT Bắc Giang huỷ bán cho bà Vũ Thanh Hương. Đặc biệt, hợp đồng chuyển nhượng này được văn phòng công chứng Thiên Long công chứng ngày 26/9/2017, số công chứng 2614/2017/HĐGD, quyển số 01/TP/CC-SCC/HĐGD.

Ngày 22/11/2017, bà Vũ Thanh Hương (bên nhận chuyển nhượng) đã tiếp tục được Sở TN&MT tỉnh Bắc Giang cấp sổ đỏ cho mảnh đất này. Trong khi, trước đó, chính cơ quan này đã ra quyết định huỷ cuốn sổ đỏ cũ mà vợ chồng Thanh Kiên báo mất.

Vụ lừa đảo không dừng lại ở đó mà đến ngày 04/01/2018, ông Đỗ Đức Kiên, bà Trịnh Thị Thanh tiếp tục dùng Giấy chứng nhận mới (được cấp lại do mất) lập hợp đồng chuyển nhượng cho ông Nguyễn Văn Hiếu, bà Tạ Minh Nguyệt được Văn phòng công chứng số 1 tỉnh Bắc Giang công chứng ngày 04/01/2018, số công chứng: 15/2018, quyển số 01/TP/CC-SCC/HĐGD. Ngày 05/01/2018, ông Nguyễn Văn Hiếu nộp hồ sơ đăng ký nhận chuyển nhượng thửa đất nêu trên.

Vậy trách nhiệm của Văn phòng công chứng Thiên Long và các cán bộ lãnh đạo liên quan thuộc Sở TN&MT tỉnh Bắc Giang thế nào trong vụ án lừa đảo này? 

Trao đổi với PV Dân trí, luật sư Quách Thành Lực, Giám đốc Công ty Luật TNHH LSX (Đoàn luật sư TP Hà Nội) nhận định: Theo Điều 2 Luật Công chứng, tính hợp pháp của văn bản công chứng được xây dựng từ hồ sơ hợp lệ, hợp pháp của người đến đề nghị công chứng. Công chứng viên trực tiếp xử lý vụ việc công chứng phải có trách nhiệm kiểm tra giá trị pháp lý của Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất đối với việc mua bán bất động sản. Trường hợp có nghi ngờ thì công chứng viên tiến hành xác minh hoặc yêu cầu giám định; trường hợp không làm rõ được thì có quyền từ chối công chứng.

Trường hợp văn phòng công chứng không kiểm soát, không phát hiện ra sổ đỏ đã bị thu hồi, chấm dứt giá trị pháp lý mà vẫn thực hiện việc sang tên thì đó là lỗi trực tiếp của Công chứng viên thực hiện việc công chứng.  Trường hợp Công chứng viên biết giấy tờ đó là giả hoặc tiếp nhận ý chí của người thực hiện hành vi công chứng về việc lừa đảo thì không loại trừ khả năng công chứng viên sẽ là người đồng phạm với vai trò giúp sức của Tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản.

Với cơ quan cấp cuốn sổ đỏ “ma”, cá nhân có quyền hạn trực tiếp cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất có lỗi khi sổ đỏ do chính mình, cơ quan mình đã hủy bỏ hiệu lực mà vẫn tiếp tục được giao dịch sang tên cho bên thứ ba khi mua bán chuyển nhượng.

Nếu biết tình trạng sổ đỏ đã bị chấm dứt hiệu lực mà vẫn ký văn bản pháp lý cho phép sang tên hoặc tiếp nhận ý chí của người thực hiện hành vi công chứng về việc lừa đảo thì nhiều khả năng người này là đồng phạm giúp sức của Tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản

Nếu do lỗi vô ý thiếu kiểm tra, giám sát, không tuân thủ đúng quy trình, thực hiện không hết chức năng nhiệm vụ thì có cơ sở xem xét về tội danh được quy định tại Điều 360. Tội thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng.

Ở đây, hậu quả thiệt hại đã rất rõ khi  cả hai cuốn sổ mới và cũ đều còn tồn tại và lại được chính cơ quan cấp sổ thực hiện việc sang tên hợp pháp cho bên mua khiến hậu quả gây thiệt hại nhiều tỷ đồng cho người mua bị lừa đảo.

Với sự việc đã rõ ràng như vậy, theo tôi, Công an tỉnh Bắc Giang cần vào cuộc khởi tố ngay vụ án cấp sổ đỏ “ma” tại Sở TN&MT tỉnh Bắc Giang để tránh bỏ lọt tội phạm và đảm bảo sự nghiêm minh của pháp luật”.

Báo Dân trí sẽ tiếp tục thông tin về vụ việc này. 

Thái Bá - Anh Thế