Tăng hệ số trượt giá cho khoản tiền hưởng bảo hiểm xã hội năm 2023
(Dân trí) - Tháng 2/2023, nhiều chính sách mới về bảo hiểm xã hội có hiệu lực, trong đó chính sách tác động rộng nhất là việc tăng hệ số trượt giá để bù đắp sự mất giá của đồng tiền khi đóng bảo hiểm trước đây.
Người mắc ung thư được lĩnh BHXH 1 lần ngay sau khi nghỉ việc
Thông tư 18/2022/TT-BYT sửa quy định về các trường hợp mắc bệnh được hưởng BHXH 1 lần.
Theo đó, từ 15/2, người lao động bị mắc một trong những bệnh nguy hiểm đến tính mạng như ung thư, bại liệt, xơ gan cổ chướng, phong, lao nặng, nhiễm HIV đã chuyển sang giai đoạn AIDS.
Người mắc các bệnh, tật có mức suy giảm lao động từ 81% trở lên và không tự kiểm soát hoặc không tự thực hiện được các hoạt động sinh hoạt cá nhân hằng ngày mà cần có người theo dõi, trợ giúp, chăm sóc hoàn toàn sẽ được lĩnh BHXH.
Theo quy định này, người lao động nếu không may mắc ung thư có thể lĩnh BHXH 1 lần ngay sau khi nghỉ việc mà không chờ 1 năm như quy định cũ.
Được chủ động đi giám định sức khỏe sau tai nạn để hưởng chế độ
Đây cũng là một trong những chính sách mới đáng lưu ý về bảo hiểm có hiệu lực tháng 2/2023 được đề cập tại Thông tư 18.
Theo đó, người lao động bị tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp đã thực hiện giám định sức khỏe để hưởng chế độ tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp hoàn toàn có thể chủ động đi khám giám định lại mức suy giảm khả năng lao động nếu có nhu cầu.
Trước đó, nếu muốn giám định lại tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp, người lao động phải chờ ít nhất 2 năm (đủ 24 tháng) tính từ ngày người lao động được Hội đồng Giám định y khoa kết luận tỷ lệ suy giảm khả năng lao động do tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp gần nhất trước đó.
Ngoài ra, người lao động còn được quỹ bảo hiểm tai nạn lao động, bệnh nghề trả phí khám giám định lại nếu kết quả khám giám định xác định người lao động đủ điều kiện để điều chỉnh tăng mức hưởng trợ cấp tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp.
Trường hợp kết quả giám định lại không đủ để được điều chỉnh tăng mức trợ cấp, người lao động chủ động đề nghị khám giám định lại sẽ phải tự chịu chi phí khám giám định.
Tăng hệ số trượt giá BHXH năm 2023
Mỗi năm, Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội đều điều chỉnh lại mức điều chỉnh tiền lương, thu nhập đã đóng BHXH (hay còn gọi là hệ số trượt giá) để bù đắp sự mất giá của đồng tiền ở các thời điểm đóng bảo hiểm trước đây.
Tại Thông tư 01/2023/TT-BLĐTBXH quy định mức điều chỉnh tiền lương và thu nhập tháng đã đóng bảo hiểm xã hội ban hành ngày 3/1/2023 vừa qua, hệ số trượt giá áp dụng cho năm 2023 đã được điều chỉnh tăng so với năm 2022. Mức tăng dao động từ 0,03 cho đến 0,16 (trừ hệ số áp dụng cho năm 2021 và 2021 là không tăng).
Thông tư này có hiệu lực từ ngày 20/2/2023 nhưng bảng hệ số trượt giá BHXH được tính cho các trường hợp hưởng BHXH từ ngày 1/1/2023.
Tiền lương tháng/thu nhập đóng BHXH sau điều chỉnh được dùng để tính mức bình quân tiền lương tháng/thu nhập đóng BHXH của người lao động và được tính theo công thức sau:
Mức bình quân tiền lương = Tổng số tiền lương tháng đóng BHXH sau điều chỉnh / Tổng số tháng đóng BHXH
Như vậy, khi tăng mức điều chỉnh tiền lương và thu nhập đã đóng BHXH 2023 (hệ số trượt giá bảo hiểm xã hội 2023) thì mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH của người lao động sẽ tăng.
Do đó, những khoản tiền thưởng BHXH được tính dựa trên mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH cũng sẽ tăng theo.
Theo Bảo hiểm xã hội Việt Nam, tính đến ngày 30/1, BHXH Việt Nam đã cấp số tiền trên 51 nghìn tỷ đồng để cơ quan BHXH 63 tỉnh, thành phố chi trả các chế độ BHXH, bảo hiểm thất nghiệp (BHTN) cho người tham gia.
Trong đó, cơ quan bảo hiểm đã chi trả trên 30 nghìn tỷ đồng tiền lương hưu, trợ cấp BHXH tháng 1 và tháng 2/2023 trong cùng một đợt chi trả tháng 1/2023 cho gần 3,3 triệu người hưởng các chế độ hưu trí và trợ cấp BHXH hằng tháng.
Đáng chú ý, cơ quan BHXH phối hợp với Bưu điện 63 tỉnh, thành phố đã tổ chức chi trả bằng tiền mặt tại nhà với những người già yếu, cô đơn, ốm đau, bệnh tật không có khả năng trực tiếp đến nhận chế độ hưu trí, trợ cấp BHXH.
Trong năm 2022, đã có khoảng 61% số người nhận các chế độ BHXH, trợ cấp thất nghiệp qua tài khoản cá nhân tại khu vực đô thị. Cơ quan BHXH các cấp khuyến khích người hưởng nhận các chế độ BHXH, BHTN qua tài khoản cá nhân.