Năm 2024, người tham gia BHXH tự nguyện có được hưởng chế độ thai sản?

Theo quy định hiện hành (Luật BHXH 2014), người tham gia BHXH tự nguyện chỉ có 2 chế độ cơ bản là hưu trí và tử tuất. Do đó, dù người tham gia được nhà nước hỗ trợ mức đóng nhưng BHXH tự nguyện vẫn chưa đủ hấp dẫn người dân tham gia.

Để tăng tính hấp dẫn của BHXH tự nguyện, trong dự án Luật BHXH (sửa đổi), Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội đề xuất bổ sung thêm chế độ thai sản vào chính sách BHXH tự nguyện.

Với chế độ trên, người tham gia BHXH tự nguyện được hưởng chế độ thai sản như người tham gia BHXH bắt buộc nhưng ưu việt hơn ở điểm người tham gia không phải đóng thêm tiền vào quỹ ốm đau, thai sản.

Cụ thể, đáng ra, để được hưởng đầy đủ 5 chế độ của BHXH thì người tham gia BHXH bắt buộc phải đóng 32% tiền lương tháng làm căn cứ đóng BHXH; trong đó có 3% đóng vào quỹ ốm đau, thai sản (khoản này do người sử dụng lao động đóng).

Còn người lao động tự do tham gia BHXH tự nguyện hiện chỉ đóng 22% thu nhập tháng làm căn cứ đóng BHXH vào quỹ hưu trí, tử tuất nên chỉ được hưởng chế độ hưu trí, tử tuất. 

Với đề xuất sửa luật BHXH, phần chế độ thai sản được đề xuất áp dụng cho người tham gia BHXH tự nguyện sẽ do ngân sách nhà nước chi trả. 

Chế độ thai sản dành cho người tham gia BHXH tự nguyện được quy định tại Mục 1 Chương VI trong dự Luật BHXH (sửa đổi) với những nội dung chính sau.

Trong mục này, quy định trong dự Luật BHXH (sửa đổi) về hồ sơ hưởng trợ cấp thai sản khá đơn giản.

Trong thời hạn 45 ngày kể từ ngày sinh con, người lao động có trách nhiệm nộp hồ sơ để hưởng chế độ thai sản.

Trong thời hạn 5 ngày làm việc kể từ ngày nhận đủ hồ sơ theo quy định, cơ quan BHXH có trách nhiệm giải quyết và tổ chức chi trả cho người lao động. Trường hợp không giải quyết thì coq quan bảo hiểm phải trả lời bằng văn bản và nêu rõ lý do.

Theo Bộ LĐ-TB&XH tính toán, kinh phí chi hỗ trợ để thực hiện chính sách trợ cấp thai sản đối với lao động nữ tham gia BHXH tự nguyện dự kiến trong giai đoạn 2024 - 2030 là 750 tỷ đồng (bình quân 107 tỷ đồng/năm).

Dự kiến Luật BHXH (sửa đổi) sẽ được Quốc hội xem xét thông qua vào giữa năm 2024 và nếu được thông qua đúng kế hoạch thì đến ngày 1/7/2025, luật có hiệu lực thi hành.

Do đó, trong năm 2024, người lao động tham gia BHXH tự nguyện vẫn chưa được hưởng chế độ thai sản.