Không cho rút BHXH, lao động có lương hưu, doanh nghiệp đỡ mất người giỏi

Nguyễn Vy

(Dân trí) - Theo đại diện một số công ty ở khu vực phía Nam, điểm mới của Luật BHXH sửa đổi mang đến nhiều lợi ích lâu dài cho người lao động, giúp doanh nghiệp giảm số lượng công nhân nghỉ việc giữa chừng.

Ủng hộ không rút BHXH một lần

"Việc hạn chế rút một lần đối với người bắt đầu tham gia bảo hiểm xã hội (BHXH) sau ngày 1/7/2025 là quyết định đúng đắn", ông Phạm Quang Anh, Giám đốc công ty may mặc Dony (Dony) tại huyện Bình Chánh (TPHCM), nói.

Trước thời điểm Luật BHXH sửa đổi được thông qua, ông Quang Anh cho biết, có nhiều công nhân tại nhà máy lần lượt xin nghỉ để rút BHXH một lần.

Không cho rút BHXH, lao động có lương hưu, doanh nghiệp đỡ mất người giỏi - 1

Việc hạn chế rút BHXH một lần mang lại lợi ích an sinh lâu dài cho người lao động (Ảnh: NVCC).

Sau hơn 1 năm, những công nhân nghỉ việc lại xin vào làm ở công ty khác để tiếp tục vòng đời tham gia BHXH rồi tính tới chuyện rút một lần nữa, như một vòng lặp. Điều này gây ảnh hưởng không ít đến việc sản xuất, kinh doanh ở nhà máy về vấn đề nhân sự.

Cụ thể, từ đầu năm 2024 đến nay, lượng đơn hàng tại nhà máy Dony có nhiều sự chuyển biến tích cực, tăng hơn 50% so với cùng kỳ năm ngoái. Tuy nhiên, nhà máy vẫn phải từ chối không ít đơn hàng vì không có đủ máy móc và đặc biệt là nhân sự để đáp ứng nhu cầu công việc.

"Việc không cho rút BHXH một lần sẽ khiến người lao động tiến đến hưởng hưu trí, đồng thời giúp doanh nghiệp tránh được cảnh công nhân tay nghề cao nghỉ việc giữa chừng", ông Quang Anh chia sẻ.

Theo vị giám đốc này, việc hạn chế rút BHXH một lần cũng mang đến lợi ích lâu dài cho đời sống an sinh của công nhân.

"Dần dà, người lao động sẽ nhìn ra được lợi ích an sinh lâu dài của việc này. Nếu người lao động không có sự tích lũy hay có sự cố đã dùng hết số tiền tích lũy, thì khi về già, mất sức lao động, họ vẫn có nguồn thu từ lương hưu. Đó là sự đảm bảo khi về già của họ", ông Quang Anh cho hay.

Không cho rút BHXH, lao động có lương hưu, doanh nghiệp đỡ mất người giỏi - 2

Số năm đóng bảo hiểm xã hội tối thiểu để hưởng lương hưu đã giảm còn 15 năm (Ảnh minh họa: Nguyễn Vy).

Ông Trần Thanh Sơn, Chủ tịch công đoàn công ty may mặc Song Ngọc (quận Bình Tân) cũng đồng tình trước những điểm mới của Luật BHXH sửa đổi. Sự thay đổi này không gây bất cập gì cho công tác công đoàn mà ngược lại, còn mang lại nhiều lợi ích. Bởi nhà máy của ông Sơn cũng gặp không ít khó khăn khi nhiều công nhân nghỉ việc giữa chừng để rút BHXH một lần.

Ngoài ra, ông cho rằng một điểm mới khác là rút ngắn thời gian tham gia BHXH để được hưởng lương hưu xuống còn 15 năm, sẽ giúp người lao động dễ dàng tiếp cận hơn.

Đẩy mạnh tuyên truyền đến người lao động

Mặc dù Luật BHXH sửa đổi có nhiều điểm mới đáng quan tâm, ông Trần Thanh Sơn phải thừa nhận công nhân ở nhà máy vẫn chưa hiểu đúng về những điểm thay đổi. Công ty gặp không ít khó khăn trong việc tuyên truyền cho người lao động hiểu đúng, đủ những luật liên quan đến BHXH.

"Luật quy định chỉ những người tham gia BHXH sau ngày 1/7/2025 mới bị hạn chế rút một lần, nhưng công nhân ở nhà máy tham gia BHXH trước đó lại lo sợ bản thân không được rút. Vì thế, thời gian qua, có hàng chục công nhân đột ngột xin nghỉ việc để đi rút BHXH một lần", ông Sơn nói.

Không cho rút BHXH, lao động có lương hưu, doanh nghiệp đỡ mất người giỏi - 3

Doanh nghiệp vẫn gặp khó khăn trong việc tuyên truyền những điểm mới trong Luật BHXH sửa đổi cho người lao động hiểu đủ và đúng (Ảnh minh họa: Nguyễn Vy).

Vị Chủ tịch công đoàn chia sẻ rằng từ năm quý 2 năm 2024, lượng đơn hàng ở nhà máy rất dồi dào. Công ty dự định mở thêm 4 chuyền sản xuất nhưng chỉ có thể mở thêm 3 chuyền vì công nhân có tay nghề nghỉ giữa chừng, nhà máy chỉ tuyển được số lượng ít công nhân mới.

Ông Phạm Quang Anh cũng đồng tình rằng cần đẩy mạnh tuyên truyền để người dân hiểu được quyền lợi và nghĩa vụ liên quan đến BHXH. Từ đó, họ sẽ dễ dàng nhận ra những lợi ích lâu dài về an sinh mang những điểm mới trong Luật BHXH sửa đổi mang lại.

Sáng 29/6, Quốc hội biểu quyết thông qua Luật BHXH sửa đổi với 465 đại biểu tham gia (95,68% tổng số đại biểu) và 454 đại biểu tán thành (93,42% tổng số đại biểu).

Trước khi thông qua Luật BHXH sửa đổi, Quốc hội đã lấy ý kiến về điều kiện hưởng BHXH một lần đối với trường hợp người lao động có thời gian đóng BHXH chưa đủ 20 năm và không tiếp tục tham gia BHXH. Kết quả, có 456 đại biểu (93,83% tổng số đại biểu) đồng ý chọn phương án 1.

Theo phương án 1, người lao động có thời gian đóng BHXH trước ngày Luật này có hiệu lực thi hành (1/7/2025), sau 12 tháng không thuộc diện tham gia BHXH bắt buộc, không tham gia BHXH tự nguyện và có thời gian đóng BHXH chưa đủ 20 năm thì được rút BHXH một lần nếu có yêu cầu. Còn người lao động đóng BHXH từ ngày 1/7/2025 trở đi thì không được rút BHXH trong trường hợp này.

Theo đó, luật quy định, người tham gia BHXH bắt buộc chấm dứt tham gia BHXH mà có đề nghị thì được hưởng BHXH một lần nếu thuộc 1 trong 6 trường hợp sau:

Trường hợp đầu tiên, đủ tuổi hưởng lương hưu mà chưa đủ 15 năm đóng BHXH.

Trường hợp người lao động không hưởng BHXH một lần thì có thể lựa chọn hưởng trợ cấp hằng tháng theo quy định của Luật BHXH.

Trường hợp thứ hai, ra nước ngoài để định cư;

Trường hợp thứ ba, người đang mắc một trong những bệnh ung thư, bại liệt, xơ gan mất bù, lao nặng, AIDS;

Trường hợp thứ tư, người có mức suy giảm khả năng lao động từ 81% trở lên; người khuyết tật đặc biệt nặng;

Trường hợp thứ năm, người lao động có thời gian đóng BHXH trước ngày luật này có hiệu lực thi hành, sau 12 tháng không thuộc đối tượng tham gia BHXH bắt buộc mà cũng không tham gia BHXH tự nguyện và có thời gian đóng BHXH chưa đủ 20 năm;

Trường hợp thứ sáu, người là sĩ quan, quân nhân chuyên nghiệp quân đội nhân dân; hạ sĩ quan, binh sĩ quân đội nhân dân; hạ sĩ quan, chiến sĩ nghĩa vụ công an nhân dân; dân quân thường trực…. khi phục viên, xuất ngũ, thôi việc không thuộc đối tượng tham gia BHXH bắt buộc mà cũng không tham gia BHXH tự nguyện và không đủ điều kiện để hưởng lương hưu.

Người lao động là công dân nước ngoài làm việc tại Việt Nam thuộc đối tượng tham gia BHXH bắt buộc đã chấm dứt tham gia BHXH mà có đề nghị thì cũng được hưởng BHXH một lần.