Hoàn thiện chính sách để mỗi người dân được thụ hưởng thành quả phát triển

Sáng 13/10, Ban Cán sự Đảng Bộ LĐ-TB&XH có buổi làm việc với Đoàn công tác nhóm 3 của Ban Chỉ đạo tổng kết một số vấn đề lý luận và thực tiễn về công cuộc đổi mới theo định hướng xã hội chủ nghĩa trong 40 năm qua. Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà cùng Bộ trưởng Đào Ngọc Dung chủ trì cuộc làm việc. 

Bước thay đổi căn bản với an sinh xã hội 

Báo cáo về lĩnh vực xã hội trong 40 năm đổi mới, Bộ trưởng Đào Ngọc Dung nhấn mạnh bước thay đổi căn bản về nhận thức trong việc kết hợp hài hòa giữa phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội.

"Chính sách xã hội đã từng bước chuyển từ bảo đảm an sinh cho đối tượng khó khăn, yếu thế sang thực hiện phúc lợi xã hội để mở rộng đối tượng được thụ hưởng thành quả phát triển chung của xã hội", Bộ trưởng Đào Ngọc Dung cho biết.

Tuy nhiên, theo người đứng đầu ngành LĐ-TB&XH, kết quả thực hiện chính sách xã hội vẫn bộc lộ không ít hạn chế, yếu kém và nhìn chung chưa đáp ứng tốt yêu cầu phát triển nhanh và bền vững.

Thị trường lao động chậm phát triển, chất lượng nguồn nhân lực và việc làm thấp, tỷ lệ bao phủ của bảo hiểm xã hội và bảo hiểm thất nghiệp còn thấp, độ bao phủ của chính sách trợ giúp xã hội thường xuyên còn hẹp, mức chuẩn trợ cấp thấp.

Chất lượng dịch vụ xã hội chưa đáp ứng được các yêu cầu về đổi mới theo hướng chuyên nghiệp hóa, chưa thực hiện được quản lý theo trường hợp và chăm sóc, trợ giúp đối tượng tại gia đình, cộng đồng.

Chính sách xã hội thiếu tính bao trùm, liên kết trong hỗ trợ đối tượng và chưa bao phủ hết đối tượng, chưa có sự tương trợ, kết nối của các trụ cột chính sách trong tổ chức thực hiện.

Bộ trưởng Đào Ngọc Dung nêu quan điểm, tại kỳ họp thứ 8 Ban Chấp hành Trung ương khóa XIII vừa qua, thảo luận, báo cáo về nội dung này, ông muốn chuyển dần việc dùng từ đảm bảo "an sinh xã hội" sang thành chế độ "phúc lợi xã hội", chính sách xã hội để phán ảnh đúng nội hàm vấn đề. 

"Thực tế đến nay, trong thực hiện các chính sách xã hội, Việt Nam đã chuyển từ việc lo cho một bộ phận người yếu thế ở mức tối thiểu sang nâng cao về chất lượng sống. Nếu như trước đây chỉ một bộ phận người yếu thế được thụ hưởng các chính sách trợ giúp xã hội thì nay tất cả các tầng lớp nhân dân đều được thụ hưởng các thành quả phát triển xã hội.

Những năm trước đây, việc lo an sinh xã hội do nhà nước gánh. Tới nay, bước chuyển căn bản là thực hiện hệ thống chính sách xã hội, một số công tác, hoạt động nhà nước chỉ đóng vai trò định hướng chính sách", Bộ trưởng Đào Ngọc Dung khái quát.

Để đạt được mục tiêu chính sách đến 2030 và tầm nhìn đến 2045, theo Bộ trưởng, cần thực hiện tiến bộ và công bằng xã hội, không ngừng nâng cao chất lượng đời sống vật chất và tinh thần của nhân dân; xây dựng hệ thống an sinh xã hội đa dạng, đa tầng, bao trùm, toàn diện, bền vững, hiện đại, thích ứng; nâng cao phúc lợi xã hội toàn dân bảo đảm cơ hội tiếp cận và thụ hưởng các dịch vụ xã hội cơ bản có chất lượng tốt cho nhân dân, nhất là về nhà ở, y tế, giáo dục.

Định hướng căn bản khác là phát triển thị trường lao động linh hoạt, hiện đại, hiệu quả và hội nhập; phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao và phát triển việc làm bền vững; tạo điều kiện để mọi người dân được phát huy tiềm năng, phát triển toàn diện và có mức thu nhập trung bình cao; quản lý phát triển xã hội hiệu quả, nghiêm minh, đi đôi với bảo đảm quyền con người, an ninh con người, an sinh xã hội.

"Tầm nhìn đến năm 2045, phát triển con người Việt Nam toàn diện, phát huy tiềm năng, thế mạnh đóng góp cho phát triển xã hội hài hòa; người dân được đảm bảo an sinh xã hội, phúc lợi xã hội, có thu nhập cao và có cuộc sống ấm no, tự do, hạnh phúc trong đất nước hùng cường, thịnh vượng", Bộ trưởng Đào Ngọc Dung nhấn mạnh.

Chính sách xã hội thể hiện tư duy phát triển 

Đánh giá cao sự chuẩn bị nghiêm túc của Ban Cán sự Đảng Bộ LĐ-TB&XH về nội dung này, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà đề nghị Bộ quản lý chuyên ngành xã hội tiếp tục phân tích thực tiễn, rút ra những vấn đề lý luận theo tư tưởng, quan điểm, mục tiêu của Đảng về mô hình phát triển. Từ đó xác định những vấn đề ưu tiên giữa phát triển kinh tế với thực hiện các chính sách xã hội trong giai đoạn sắp tới.

Nhấn mạnh yêu cầu không thể tách rời vấn đề xã hội và phát triển kinh tế, Phó Thủ tướng cho rằng, cần làm rõ mối quan hệ giữa kinh tế thị trường và định hướng xã hội chủ nghĩa, rút ra bài học kinh nghiệm trong khắc phục, điều tiết mặt trái của kinh tế thị trường bằng các công cụ, chính sách xã hội rõ ràng, cụ thể.

Phó Thủ tướng đề nghị Ban Cán sự Đảng Bộ LĐ-TB&XH làm rõ hơn nội hàm khái niệm "an sinh xã hội", "phúc lợi xã hội". Ông gợi ý tham khảo kinh nghiệm vận hành của những nền kinh tế thị trường, xác định vai trò của nhà nước, sự tham gia của tư nhân...

"Vấn đề xã hội phải thể hiện trong tư duy phát triển, lựa chọn mô hình kinh tế. Về nguyên lý, các mục tiêu xã hội chỉ đạt được với mô hình phát triển kinh tế bền vững hơn như kinh tế số, kinh tế xanh, kinh tế tri thức,… thay thế mô hình phát triển dựa vào khai thác tài nguyên thiên nhiên", Phó Thủ tướng trao đổi.