Chuyện nhà có 3 người điên

Ái ngại trước điều kiện sống không đảm bảo vệ sinh của những người phụ nữ trên, một số người dân kề đó đã trình báo sự việc tới chính quyền địa phương. Khi cơ quan chức năng tới kiểm tra, hai trong ba người phụ nữ này bị xích ở chân nối với song sắt cửa sổ, tất cả đều trong trạng thái sợ sệt, hoảng loạn…

Nỗi đau trong căn nhà vắng

Ông Nguyễn Hải Hà (sinh năm 1958, ngụ thôn Ánh Mai 3, xã Lộc Châu, TP Bảo Lộc, tỉnh Lâm Đồng) cho biết, ông là anh cùng cha khác mẹ với 3 người phụ nữ trên. Họ lần lượt có tên là Nguyễn Thị Mai (sinh năm 1979), Nguyễn Thị Hoa (sinh năm 1983) và Nguyễn Thị Tuyết (sinh năm 1985). Cả 3 có hộ khẩu thường trú tại ấp Ngọc Lâm 2, xã Phú Xuân, huyện Tân Phú, tỉnh Đồng Nai. Năm 2017, theo quyết định của TAND huyện Tân Phú, cả 3 chị đều bị tuyên mất năng lực hành vi dân sự vì liên quan tới chứng bệnh tâm thần.

Từ tháng 5/2020, sau khi không còn nơi nương tựa vì cha mẹ đều đã qua đời do già yếu, thương các em bệnh tật, không nơi bấu víu, chẳng ai chăm sóc, ông Nguyễn Hải Hà xuống đón các em lên Lâm Đồng, đưa về nhà mình nuôi dưỡng.

Hằng tháng, ông Hà đều tới trạm y tế xã Lộc Châu, TP Bảo Lộc để lấy thuốc về cho các em uống theo sơ đồ điều trị của các bác sĩ ở bệnh viện chuyên điều trị cho bệnh nhân tâm thần. Ông Hà cũng là người đứng ra nhận tiền trợ cấp hằng tháng của nhà nước dành cho 3 người bệnh. Số tiền này ông Hà dùng để mua thêm thức ăn và các vật dụng cá nhân phục vụ các em.

Cũng theo ông Hà, không hiểu vì lý do gì mà cả 3 người em gái cùng cha khác mẹ của ông đều cùng lúc mắc bệnh tâm thần. Khi vừa sinh ra, cả 3 người hoàn toàn khỏe mạnh và phát triển bình thường.

Càng lớn lên, 3 người em của ông Hà lần lượt xuất hiện những biểu hiện bất thường, không kiểm soát được năng lực hành vi và bệnh tình ngày một nặng hơn.

Đã nhiều lần, cha mẹ ông Hà đưa 3 em tới khám và điều trị tại Bệnh viện tâm thần Trung ương 2 ở TP Biên Hòa, tỉnh Đồng Nai nhưng không đem lại kết quả tích cực. Các bác sĩ xác định, cả 3 chị đều mắc bệnh tâm thần phân liệt thể không biệt định và thể paranoid.

Năm 2017, mẹ ruột của 3 bệnh nhân trên là bà Phạm Thị Cậy (sinh năm 1945) đã có đơn yêu cầu TAND huyện Tân Phú, tỉnh Đồng Nai tuyên bố chị Nguyễn Thị Mai, Nguyễn Thị Hoa và Nguyễn Thị Tuyết mất khả năng nhận thức và điều khiển hành vi. Các giao dịch dân sự của 3 bệnh nhân trên phải do người đại diện theo pháp luật xác lập, thực hiện. TAND huyện Tân Phú ra các quyết định chấp nhận đơn yêu cầu của bà Phạm Thị Cậy.

Theo ông Hà, hằng ngày nếu không phát bệnh, cả 3 chị đều khá tỉnh táo, nói chuyện, đối đáp bình thường, thậm chí còn có thể tự ý thức và làm được một số việc giúp gia đình ông. Tuy nhiên, diễn biến bệnh tình của các chị thường rất phức tạp, tiến triển thất thường, đang khỏe mạnh bỗng phát bệnh rất nhanh chỉ sau vài phút và ngược lại.

Mỗi khi phát bệnh, các chị không thể kiểm soát được hành vi của mình. Không chỉ liên tục chửi mắng, la hét, đập phá đồ đạc, cào xé quần áo, mà còn hay bỏ đi lung tung khiến ông rất khó trông giữ.

Sợ các em mỗi lần phát bệnh bỏ nhà đi lạc như đã từng xảy ra, cực chẳng đã, người đàn ông này buộc phải nghĩ tới việc dùng sợi xích sắt để xích 2 người mắc bệnh nặng nhất lại.

Tuy nhiên, nếu xích các em ngay trong nhà mình thì chuyện vệ sinh cá nhân không được đảm bảo, mỗi khi phát bệnh các chị lại thường la hét, chửi mắng, làm ảnh hưởng tới hàng xóm. Sợ bị mọi người dị nghị, lời ra tiếng vào, ông Hà đã đưa các em của mình vào căn nhà vắng trong vườn, nơi cách xa khu dân cư, thường dành cho người làm công ở để trông coi chuồng trại chăn nuôi heo và làm vườn tược.

Hằng ngày, cánh cửa căn nhà nơi ba người bệnh tâm thần ở chỉ được mở ra khi ông Hà và người nhà đem cơm canh, thực phẩm và các vật dụng cá nhân tới cho 3 người phụ nữ trên.

Do không thường xuyên có mặt ở đây nên lúc các chị phát bệnh cũng như tỉnh táo, ông Hà đều dùng sợi xích cố định một đầu vào chân với song sắt cửa sổ đối với 2 người mắc bệnh nặng nhất và thường xuyên tái phát là chị Nguyễn Thị Mai và Nguyễn Thị Hoa.

Người còn lại là chị Nguyễn Thị Tuyết có phần tỉnh táo và ít phát bệnh hơn, ông Hà không xích nhằm mục đích để cho chị Tuyết được tự do đi lại trong nhà và chăm sóc chị Mai, chị Hoa mỗi khi phát bệnh.

Chờ tòa án phán quyết quyền nuôi dưỡng

Ông Đinh Công Huyện, Phó trưởng phòng Lao động, Thương binh và Xã hội TP Bảo Lộc cho biết, tại thời điểm chính quyền địa phương và cơ quan chức năng tiếp xúc, cả 3 người phụ nữ trên đều nói chuyện bình thường. Đặc biệt, 2 người phụ nữ bị xích chân trả lời các câu hỏi đúng nội dung, đúng trọng tâm, đồng thời kiểm soát tốt hành vi của mình.

Cũng theo ông Huyện, đối với người bị xác định là tâm thần phân liệt, khi họ bình thường thì người nhận hoặc được giao nuôi dưỡng, chăm sóc phải để họ tự do đi lại, sinh hoạt trong môi trường, trạng thái bình thường.

 "Việc ông Hà nhốt và xích hoàn toàn hai trong ba người em của mình mắc bệnh tâm thần trong nhà, nơi gần chuồng trại chăn nuôi heo, vệ sinh không đảm bảo có thể khiến tình trạng bệnh tật của các chị thêm trầm trọng hơn!", ông Đinh Công Huyện nói.

Đặc biệt, trong thời gian lực lượng chức năng tới kiểm tra, một người anh khác của 3 người phụ nữ trên là ông Nguyễn Đức Thịnh (sinh năm 1972, ngụ tại xã Lộc Châu, TP Bảo Lộc) tới đề nghị đưa một người em gái trong số 3 người này về nhà mình để chăm sóc, nuôi dưỡng.

Tuy nhiên, yêu cầu trên của ông Thịnh đã bị ông Nguyễn Hải Hà khước từ. Ông Hà cho rằng mình là anh cả, khi cha mẹ mất, ông có trách nhiệm chăm sóc, nuôi dưỡng các em và ông đã làm rất tốt trong hai năm qua.

Do không thỏa thuận được quyền nuôi dưỡng, chăm sóc 3 bệnh nhân tâm thần giữa ông Nguyễn Hải Hà và ông Nguyễn Đức Thịnh, các cơ quan chức năng TP Bảo Lộc và UBND xã Lộc Châu đã hướng dẫn hai ông có đơn tới TAND TP Bảo Lộc để cơ quan xét xử phân định.

Trong thời gian này, các cơ quan chức năng đã đề nghị được đưa 3 bệnh nhân tâm thần tới một trung tâm bảo trợ xã hội để tạm chăm sóc, chờ phán quyết trao quyền giám hộ của TAND TP Bảo Lộc. Tuy nhiên, ông Nguyễn Hải Hà cũng không đồng tình với đề nghị hỗ trợ này của cơ quan chức năng.

Ông Hà vẫn kiên quyết đòi một mình chăm sóc, nuôi dưỡng 3 bệnh nhân tâm thần với lý do "một giọt máu đào hơn ao nước lã". Để đảm bảo cuộc sống cho 3 người phụ nữ mắc bệnh tâm thần, các cơ quan chức năng TP Bảo Lộc đã yêu cầu ông Nguyễn Hải Hà viết cam kết không xích, không giam giữ 3 người em gái trong khi chờ phán quyết của tòa án về phân định quyền giám hộ, nuôi dưỡng, đồng thời chịu trách nhiệm đảm bảo vệ sinh môi trường tốt nhất khi chăm sóc 3 người phụ nữ này.

Theo tìm hiểu của phóng viên, sau khi cha mẹ ông Nguyễn Hải Hà qua đời, một số anh em trong gia đình đã xảy ra việc tranh chấp tài sản do ba mẹ để lại. Có thể đó là nguyên nhân khiến ông Nguyễn Hải Hà và ông Nguyễn Đức Thịnh phát sinh mâu thuẫn.

Vì vậy, khi ông Thịnh tới đề nghị được nuôi một trong ba người phụ nữ mắc bệnh tâm thần nhằm giảm bớt áp lực và gánh nặng cho gia đình ông Hà thì ông này kiên quyết không đồng ý.

Theo ông Vũ Văn Vân, Chủ tịch UBND xã Lộc Châu, TP Bảo Lộc, trong lúc chờ TAND TP Bảo Lộc phán quyết quyền nuôi dưỡng đối với 3 người phụ nữ mắc bệnh tâm thần trên, tạm thời cơ quan chức năng giao cho ông Nguyễn Hải Hà chăm sóc nhưng phải đảm bảo các điều kiện tối thiểu về chỗ ăn, ở, môi trường xung quanh, nhất là không được nhốt, xích, gây tác động xấu tới tâm lý người bệnh.

Trong thời gian này, UBND TP Bảo Lộc cũng đã giao cho Phòng Lao động, Thương binh và Xã hội phối hợp với UBND xã Lộc Châu và các tổ chức đoàn thể thường xuyên theo dõi, động viên, thăm hỏi và hỗ trợ tối đa gia đình ông Nguyễn Hải Hà để nuôi dưỡng, chăm sóc tốt nhất cho 3 bệnh nhân tâm thần.