“Quả bom” Lệnh Hoàn Thành sẽ “dữ dội” hơn cả Snowden?

Ông Thành hiện đang sống ở Mỹ, tại một địa điểm bí mật ở California và nhiều khả năng đang tìm kiếm quy chế tị nạn chính trị tại Mỹ - tờ Tin tức Duwei chuyên về các vấn đề chính trị Trung Quốc đặt trụ sở ở Mỹ, bình luận.

Tháng 12/2014, ông Lệnh Kế Hoạch, 58 tuổi và là cựu Chánh Văn phòng Trung ương ĐCS Trung Quốc dưới thời chủ tịch Hồ Cẩm Đào bị điều tra do nghi ngờ “vi phạm nghiêm trọng nguyên tắc kỉ luật” và chính thức bị khai trừ đảng hôm 20/7 vừa qua với các cáo buộc vi phạm kỉ luật đảng, lạm dụng quyền lực, nhận hối lộ, tiếp cận các thông tin “tối mật quan trọng” của Đảng và Nhà nước. Ngoài ra, ông còn bị buộc tội có quan hệ tình ái phức tạp.

Lệnh Kế Hoạch được cho là đã bỏ 2,5 triệu USD mua ngôi nhà tại Sierra Nevada, California.

Chưa mở phiên tòa xét xử, nhưng cơ quan chống tham nhũng Trung Quốc đã ra thông báo chính thức, nói rằng vụ việc của ông Hoạch coi như đã được “đóng gói”. Tuy nhiên, tờ Tin tức Duwei thì nhận định, số phận cựu Chánh văn phòng Trung ương đảng này hiện vẫn ở tình cảnh lơ lửng, lý do là bởi người em trai út Lệnh Hoàn Thành được cho là đang nắm giữ nhiều thông tin tối mật nhờ thời gian quá dài làm “người liên lạc” cho anh trai.

Theo tờ Tin tức Duwei, Lệnh Hoàn Thành đang sống ở Mỹ tại một địa điểm chưa xác định cụ thể và ông này có thể sử dụng thông tin, tài liệu mật để gây sức ép, buộc chính phủ Trung Quốc phải phóng thích người anh trai. Nhiều nguồn tin cho thấy, ông Thành nắm trong tay nhiều tin tức nhạy cảm và quan trọng hơn nhiều so với trường hợp cựu Giám đốc Công an Trùng Khánh Vương Lập Quân, người từng chạy trốn vào Lãnh sự quán Mỹ ở Thành Đô hồi năm 2012. Thậm chí, các tài liệu của Lệnh Hoàn Thành được cho là còn có sức “công phá” mạnh hơn nhiều so với tin tức mà kẻ đào tẩu Edward Snowden từng công bố về hoạt động do thám của chính quyền Mỹ. Nếu như thông tin tìm kiếm tị nạn chính trị ở Mỹ là đúng, thì Lệnh Hoàn Thành chính là bản sao Snowden của Trung Quốc – tờ báo viết.

Thông tin đăng tải trên Tin tức Duwei cũng được củng cố bởi báo cáo do tờ Thời báo New York (The New York Times) công bố hôm 2/8. Theo đó, Lệnh Hoàn Thành có thể đang sở hữu nhiều thông tin nhạy cảm về những vấn đề chính trị tại Trung Quốc trong quá khứ và hiện tại và ông này có thể sẽ trở thành một trong những “kẻ đào tẩu nguy hại nhất” trong lịch sử Trung Quốc hiện đại một khi nhận được quy chế tị nạn chính trị từ Washington. Tờ báo Mỹ dẫn lời cựu chuyên gia phân tích CIA Christopher Johnson cho biết, Bắc Kinh rất muốn bắt giữ Lệnh Hoàn Thành để phục vụ việc xét xử người anh trai và quan trọng hơn cả là không để những thông tin nhạy cảm rơi vào tay người Mỹ.

Tác động quan hệ Mỹ - Trung

Theo tờ Thời báo New York, Trung Quốc trong vài tháng gần đây đã gây sức ép đòi Mỹ trao trả Lệnh Hoàn Thành, dù phát ngôn viên Nhà Trắng Josh Ernest ngày 3/8 phủ nhận điều này. Bộ Ngoại giao Mỹ từ chối bình luận trực tiếp về số phận của ông Thành, chỉ nói một cách chung chung rằng, Bắc Kinh và Washington sẽ phối hợp trong lĩnh vực buộc các quan chức Trung Quốc tham nhũng chạy sang Mỹ phải về nước. Bộ này cũng nhấn mạnh, Bắc Kinh phải có trách nhiệm cung cấp những thông tin, bằng chứng rõ ràng, đầy đủ, tin cậy để giới chức pháp luật Mỹ khởi động việc điều tra, chuyển trả hoặc kết tội nghi phạm.

Trung Quốc dường như đang là bên “yếu thế” hơn. Nước này chưa ký với Mỹ hiệp định dẫn độ, nhưng vẫn có một số biện pháp khác. Bắc Kinh có thể gửi yêu cầu dẫn độ tới Bộ Ngoại giao Mỹ để bộ này phối hợp với Bộ Tư pháp xem xét yêu cầu này có đáp ứng các tiêu chuẩn quy định về dẫn độ hay không. Nếu có, đề nghị sẽ được chuyển tới một tòa án để xem xét quyết định dẫn độ Lệnh Hoàn Thành có hợp pháp hay không. Nếu câu trả lời là có, Ngoại trưởng Mỹ John Kerry sẽ là người thông báo cuối cùng.

Một cách khác là thông qua hệ thống nhập cư tại Mỹ. Trường hợp này liên quan đến trách nhiệm của Bộ An ninh Nội địa. Hồi tháng Tư vừa qua, chính bộ này đã ký với đối tác Trung Quốc thỏa thuận về hồi trả những quan chức chạy trốn truy nã sang Mỹ, nhưng kèm theo đó là điều khoản họ vi phạm hoặc tình nghi vi phạm luật pháp Mỹ. Chưa có dấu hiệu nào cho thấy Lệnh Hoàn Thành là đối tượng rơi vào trường hợp này.

Cho đến lúc này, Nhà Trắng phản ứng theo hướng không muốn làm rùm beng vụ việc, mà muốn xử lý thông qua thảo luận kín giữa hai bên mà ở đó Mỹ là người chiếm ưu thế. Dẫn việc ông Bí thư Ủy ban Kiểm tra kỉ luật Trung ương Vương Kỳ Sơn hoãn chuyến đi Mỹ hồi đầu năm, tờ Tin tức Duwei nói rằng quá trình đàm phán thời gian qua không hề dễ dàng. Vụ Lệnh Hoàn Thành cũng sẽ có tác động đến chuyến thăm chính thức tới Mỹ của Chủ tịch Tập Cận Bình dự kiến vào tháng 9 tới.

Theo Hoài Thanh/Nytimes, WCT