Đã đến lúc Damascus lựa chọn

Đã rất lâu, kể từ khi Nga tham chiến tại Syria để chống khủng bố và bảo vệ chính quyền Assad thì đã có rất nhiều chuyên gia quân sự và chính trị Nga nêu ý kiến là Assad phải hợp đồng tác chiến với lực lượng dân quân người Kurd (YPG) để chống khủng bố các loại.

Tại sao vậy? Tại vì YPG là lực lượng thiện chiến, có bản lĩnh chính trị vững vàng đã thể hiện rõ trong cuộc đối đầu với IS, họ không để IS chiếm đất mà còn mở rộng vùng lãnh thổ của họ. Đây là lực lượng mặt đất tác chiến có hiệu quả như Hezbollah…

Có thể nói các nhà quân sự chính trị Nga đã có đôi lúc rất quyết liệt đề xuất với Kremlin là phải dùng áp lực buộc ông Assad phải chấp nhận YPG, bắt tay với YPG, nghĩa là ông Assad nên phải công nhận một khu tự trị hay liên bang cho vùng lãnh thổ người Kurd.

Tổng thống Syria Assad cho rằng rằng Hiến pháp không cho phép và rằng nếu được phải thông qua hiến pháp mới… Nhưng điều gì xảy ra nếu Nga và Assad đạt được thỏa thuận này vào lúc đó, nghĩa là công nhận khu tự trị của người Kurd trong một nhà nước Syria thống nhất?

Điều chắc chắn là Thổ Nhĩ Kỳ sẽ không có mối quan hệ với Nga như bây giờ và tình thế chiến trường Syria cũng sẽ không như bây giờ, cho Assad có quyền mặc cả lựa chọn điều có lợi nhất cho mình.

Tổng thống Nga Putin và Bộ tham mưu của ông ta và ông Assad rất khôn khéo, tính toán như thần, nước nào ra nước ấy.

Việc công nhận YPG và bắt tay với YPG để tác chiến trên chiến trường Syria quyết liệt, phức tạp là một nước cờ mà rất dễ lẫn lộn dùng nó để “đi nước sau” hay “đi nước trước”.

Nếu là tướng võ biền, tức chỉ quan tâm đến chiến sự trên chiến trường thì nước cờ này phải đi trước là tất yếu. Khi đó lực lượng mặt đất trong liên minh Nga-Syria-Iran-Hezbollah sẽ có thêm YPG, nhưng nếu thế thì Thổ Nhĩ Kỳ lúc đó, đang trong cơn hung hăng, ngạo mạn, họ sẽ đưa quân sang biên giới ngay lập tức và tình thế là liên minh sẽ phải đối đầu thêm với quân đội Thổ Nhĩ Kỳ - một điều nguy hiểm gấp bội thay vì chỉ đối đầu với phiến quân các loại.

Lúc đó Mỹ-NATO-phương Tây sẽ khai thác mâu thuẫn này và sẽ không có “diễn biến Thổ Nhĩ Kỳ” như đã xảy ra khiến cho mối quan hệ Thổ Nhĩ Kỳ với Mỹ-NATO-phương Tây xấu thê thảm chưa từng có và với Nga tốt đẹp cũng chưa từng có, đặc biệt là trong vấn đề Syria với Nga.

Tuy nhiên, nước cờ này sử dụng bây giờ lại quá hay khi Thổ Nhĩ Kỳ đã bị “vặt trụi vây cánh”, khi trên bàn cờ chỉ còn lại những quân cờ chủ chốt mà Nga-Syria làm chủ. Điều gì sẽ xảy ra nếu Nga-Syria sẽ sử dụng nước cờ này, tức công nhận, bắt tay với YPG?

Trước hết, Thổ Nhĩ Kỳ sẽ không thể đi xa thêm, mở rộng thêm vùng an toàn mà Nga-Syria đã thỏa thuận cho phép. Chiến dịch quân sự mang tên Lá chắn Euphrates đã đến lúc kết thúc.

Nếu như Thổ Nhĩ Kỳ còn lấn cấn việc YPG nối liền 3 “ốc đảo” thì mới đây, ngày 20/3, Nga-Syria đã đi tiếp một nước cờ nữa khi YPG đã thỏa thuận sự hiện diện của quân đội Nga tại “ốc đảo” Afrin của YPG. Tại đây một căn cứ quân sự của Nga xuất hiện có lợi cho YPG.

Như vậy đến đây, việc công nhận YPG, bắt tay với YPG ra sao, ở mức độ nào hoàn toàn phụ thuộc vào quyết định của Assad để kết thúc chiến tranh mà không sợ có tác động bên ngoại mạnh như Thổ Nhĩ Kỳ.

Nếu như Assad chấp nhận ngồi vào bàn đàm phán với các bên đối lập mà trước đây cho rằng tất cả là khủng bố, để tìm một giải pháp hòa bình, thì tại sao YPG chưa hề có nợ máu gì với chính quyền Assad, được coi như là một “liên minh tự nhiên” lại không quan tâm?

Tình hình chiến sự tại Syria hiện nay chỉ tồn tại một thế lực mạnh nhất, đúng nghĩa “ôn hòa” nhất là YPG. YPG được Mỹ hậu thuẫn, thân với Nga lại là “đồng minh tự nhiên” với Chính quyền Assad chính là con bài cuối cùng để kết thúc chiến tranh gần 6 năm tại Syria.

Khi Thổ Nhĩ Kỳ đã hết vây cánh tại Syria và đã “yên phận” trong khu an toàn; khi quân đội Syria hợp tác, liên minh với YPG; khi chính quyền Assad hứa, công nhận khu tự trị cho người Kurd hay gì đó… thì giải quyết IS tại Raqqa hay đâu đó không thành vấn đề.

Với Thổ Nhĩ Kỳ, YPG họ coi như là quân khủng bố và không được coi là bên đối lập tham gia vào đàm phán hòa bình. Nhưng không thể có một giải pháp hòa bình cho Syria nếu như YPG không được tham gia tại Geneva

Đã đến lúc chính quyền Damascus có đủ mọi thứ để lựa chọn mà không phụ thuộc vào ý muốn của Thổ Nhĩ Kỳ.

Theo Lê Ngọc Thống

Đất Việt