Choáng ngợp thành phố “vô pháp” từng đông đúc nhất thế giới ở Hong Kong

Cửu Long Thành (Kowloon Walled City) từng là thành phố có mật độ dân cư đông đúc và là khu tập thể không được kiểm soát tại vùng Cửu Long ở phía bắc đảo Hong Kong từ cách đây hơn 20 năm. Xuất phát điểm là một pháo đài cũ của Trung Quốc, Cửu Long Thành đã phát triển thành một khu dân cư gồm 300 tòa nhà cao tầng kết nối với nhau.

Cửu Long Thành từng là một ngôi làng xuống cấp vào đầu thế kỷ 20. Sau Chiến tranh Thế giới thứ 2, làn sóng người di cư đã đổ xô về Hong Kong và dẫn tới tình trạng thiếu nhà ở đây. Khi đó, các doanh nghiệp bắt đầu rót tiền xây dựng các tòa nhà cao tầng ở Cửu Long để đáp ứng nhu cầu nhà ở cấp bách của người dân.

Vào thời kỳ cao điểm trong giai đoạn từ thập niên 1950-1994, hơn 33.000 người đã sống và làm việc ở Cửu Long Thành trên diện tích chưa đầy 5,6 hec-ta. Mật độ dân cư ở đây ước tính đông gấp 119 lần thành phố New York của Mỹ và được xem là thành phố đông đúc nhất thế giới.

Mặc dù nằm trên vùng lãnh thổ Hong Kong - nơi từng là thuộc địa của Anh và về mặt pháp lý là pháo đài quân sự của Trung Quốc, song tình trạng luật pháp và quản lý ở Cửu Long Thành đều bị phớt lờ. Luật pháp, quy tắc và các quy định về xây dựng đều không được thực thi ở đây, dẫn tới tình trạng lộn xộn và “vô pháp”. Cửu Long Thành dần trở thành tụ điểm của tội phạm, nghiện hút và tệ nạn xã hội.

Trong giai đoạn từ những năm 1950 đến những năm 1970, Cửu Long Thành nằm dưới sự kiểm soát của Hội Tam Hoàng - băng đảng xã hội đen khét tiếng với tệ nạn mại dâm, cờ bạc và ma túy. Quy định duy nhất được cho là có tác dụng ở Cửu Long Thành là chiều cao của các tòa nhà. Do vị trí gần sân bay nên các tòa nhà này không được phép cao hơn 13 hoặc 14 tầng.

Những con đường và ngõ hẻm bên trong Cửu Long Thành đều rất hẹp. Hầu hết đều không rộng quá 2m, thậm chí có một số ngõ nhỏ tới mức người đi bộ phải lách người mới có thể đi qua. Tại Cửu Long Thành có một mạng lưới lối đi ở tầng cao giúp người dân có thể di chuyển trong thành phố mà không cần chạm đất.

Cửu Long Thành không phải là nơi phù hợp với những người muốn đi dạo, đặc biệt là vào ban đêm.

Ông Liu là người đưa thư gắn bó với Cửu Long Thành từ năm 1976. Ông phải đội mũ để tránh nước nhỏ giọt từ trên các tầng nhà xuống.

Nhiều bác sĩ, nha sĩ và những người làm các công việc “danh giá” khác nhập cư từ Trung Quốc phát hiện ra rằng bằng cấp của họ không có giá trị ở Hong Kong. Do vậy, nhiều người đã mở văn phòng ở Cửu Long Thành vì luật pháp không được thực thi ở đây.

Cửu Long Thành nổi tiếng là nơi dễ dàng cho phép tầng lớp lao động trở thành bác sĩ hoặc nha sĩ. Các trang thiết bị cũng rẻ hơn vì các bác sĩ hoặc nha sĩ không thể hành nghề ở nơi nào khác tại Hong Kong. Trong ảnh: Bà Wong Cheung Mi là một trong nhiều nha sĩ ở Cửu Long Thành.

Bởi vì luật lệ và giấy phép không được thực thi ở Cửu Long Thành nên việc làm ăn ở đây khá dễ dàng. Nhiều cửa hàng, doanh nghiệp cũng hoạt động thuận lợi. Trong ảnh: Ông Ho Chi Kam mở cửa hàng cắt tóc gội đầu cùng vợ tại Cửu Long Thành cho tới năm 1991.

Việc thiếu các quy định về vệ sinh an toàn thực phẩm tại Cửu Long Thành đã tạo điều kiện thuận lợi cho các lò giết mổ động vật. Người Hong Kong thường tới Cửu Long Thành để ăn một trong những nhà hàng thịt chó nổi tiếng nhất thành phố này.

Hui Tuy Choy mở xưởng mì từ năm 1965. Ông chọn Cửu Long Thành vì giá thuê nhà rẻ và không cần giấy phép để mở cửa hàng. Trong khi đó tại những nơi khác ở Hong Kong, các chủ cửa hàng phải được cấp phép từ các cục lao động, y tế và cứu hỏa.

Chỉ cần hai người đàn ông để vận hành nhà máy cao su ở Cửu Long Thành.

Những nơi buôn bán như cửa hàng tạp hóa có thể vừa được sử dụng vừa làm phòng khách vừa làm chỗ học cho trẻ em.

Cửu Long Thành là “đại bản doanh” cho nhiều doanh nghiệp ở Hong Kong. Một trong những mặt hàng được sản xuất nhiều nhất tại khu vực này là chả cá.

Cửu Long Thành vẫn tồn tại văn hóa làng xã vì điều kiện sống và làm việc chật hẹp. Trong ảnh: Bà Law Yu Yi 90 tuổi sống cùng con dâu trên căn hộ ở tầng 3. Con dâu chăm sóc mẹ chồng là nghĩa vụ truyền thống tại thành phố này.

Không gian sống tại Cửu Long Thành ngột ngạt với mạng lưới dây chằng chịt. Các tầng thấp thường nóng và ẩm thấp.

Vì điều kiện sống ở các tầng thấp thường hôi hám và ẩm thấp nên các mái nhà ở Cửu Long Thành là nơi nghỉ ngơi lý tưởng của người dân sau mỗi buổi chiều. Họ có thể nằm nghỉ ngơi, giặt quần áo hoặc làm việc hay chơi nhạc cụ.

Các mái nhà với không gian thoáng đãng, nhiều gió và ánh sáng là sân chơi cho nhiều trẻ em ở Cửu Long Thành.

Mặc dù tỷ lệ tội phạm giảm nhưng vào năm 1987, chính quyền Trung Quốc và Hong Kong vẫn quyết định phá bỏ Cửu Long Thành. Sau khi sơ tán 33.000 công dân, việc phá bỏ bắt đầu từ năm 1993. Người dân đã được nhận tiền bồi thường, song nhiều người vẫn phản đối vì cho rằng số tiền đó là không đủ.