Thời tiết giao mùa, “kẻ thù” của làn da

Thời tiết bất lợi cho làn da

Thời tiết tại khu vực Nam Bộ đang bước vào giai đoạn chuyển giao giữa mùa nắng và mùa mưa. Khí hậu thay đổi đang trở thành nguyên nhân khiến nhiều người mắc các bệnh lý về da phải đến các phòng khám da liễu hoặc đến bệnh viện chuyên khoa điều trị.

Phân tích của TS.BS Lê Thái Vân Thanh, Phòng khám Da liễu, bệnh viện Đại học Y Dược, TPHCM chỉ ra: “Vào đầu mùa mưa, khí hậu khá khắc nghiệt đối với làn da bởi đây là điểm giao nhau giữa hai mùa nắng và mưa. Khi cường độ nắng cao, bất chợt những cơn mưa trút xuống sẽ tạo ra khí hậu nóng ẩm, đây là "kẻ thù không đội trời chung" của làn da”.

Những cơn mưa rải rắc đầu mùa chẳng những không đủ để cuốn trôi bụi bẩn hay các tác nhân gây bệnh trong môi trường mà ngược lại còn làm bốc hơi các yếu tố gây hại bay lơ lửng trong không khí. Khi làn da tiếp xúc với những tác nhân trên sẽ dễ bị tổn thương, viêm, nhiễm…

Những bệnh da liễu thường gặp

Theo BS Vân Thanh, các bệnh thường gặp trong môi trường thời tiết bất lợi đầu tiên phải kể đến là viêm da ánh sáng, bỏng nắng và mề đay do ánh nắng. Tổn thương sẽ làm các mảng da đỏ hoặc phù nề, tróc vẩy trên bề mặt, hoặc có thể nổi mụn nước, bóng nước. Những vùng da tiếp xúc với nắng như mặt, cổ, vùng duỗi cánh tay là điểm dễ bị tác động nhất.

Kế đến là nhóm bệnh lý bị ánh sáng mặt trời gây nặng hơn như mụn trứng cá, chàm, viêm da - cơ, bệnh bóng nước do rối loạn chuyển hóa Porphyrin… Nổi bật nhất trong nhóm bệnh này là Lupus ban đỏ. Các tổn thương da cũng như tiến trình bệnh sẽ nặng hơn, tỷ lệ thuận với việc tiếp xúc ánh nắng. Bên cạnh đó, viêm da tiết bã với các mảng da đỏ, sần sùi, đóng vẩy vàng trên bề mặt, ở các vùng da bị nhờn nhiều như hai má, nếp mũi – má, sau tai, da đầu. Các mảng da bệnh sẽ bị đỏ nhiều hơn khi bệnh nhân đi ra nắng.

Nhóm bệnh tiếp theo cần phải kể đến là tăng tiết mồ hôi do khí hậu nóng ẩm như mề đay do mồ hôi hoặc do nước mưa; bệnh nhiễm trùng như chốc ở em bé được biểu hiện là mụn nước, bóng nước có quầng viêm đỏ xung quanh sau hóa thành mủ rồi bể, khô đi và đóng mài.

Khí hậu nóng ẩm còn tạo điều kiện cho các loại vi nấm phát triển. Trong đó, thường gặp nhất là các loại vi nấm nông (gây bệnh ở lớp sừng của da). Có thể kể đến bệnh do vi nấm sợi tơ, bệnh do vi nấm hạt men và bệnh lang ben. Các biểu hiện bệnh có thể xuất hiện nhiều nơi ở da, niêm mạc, tóc và móng. Hăm kẽ ở những người tăng cân, hay nấm da ở nách, bẹn, mông…

Nấm bẹn cũng là một trong những bệnh do vi nấm rất thường gặp trong điều kiện nóng ẩm. Bệnh xuất hiện các mảng da màu hồng, hình đa cung, giới hạn rõ, ngoài rìa có nhiều mụn nước (diễn tiến ly tâm), ở trung tâm lành hay ít mụn nước hơn. Ngứa nhiều lúc ra mồ hôi. Từ một bên bẹn, nấm có thể lan sang bên kia, ra kẽ mông, xuống đùi, lên thắt lưng...

Ngoài ra, phải kể đến bệnh rôm sảy khi các tuyến mồ hôi nước tăng tiết kèm theo ống dẫn mồ hôi ra bề mặt da bị bít tắt đột ngột do khí hậu nóng bức sẽ khiến các lỗ ra của tuyến mồ hôi bị kích thích viêm đỏ. Hiện tượng này hay gặp ở trẻ em.

Nhóm khác là những bệnh liên quan đến thẩm mỹ da do bị tác động lâu dài của ánh nắng mặt trời như sạm da, rám má, lão hóa da (đốm đồi mồi). Trong đó, lão hóa da là một tình trạng da bị thoái biến theo kiểu hư hại, thể hiện bằng các dấu hiệu da dày sừng sần sùi, giảm tính đàn hồi và xuất hiện nhiều đường hẻm trên khuôn mặt với đường nhăn gãy nông, sâu. Da cũng trở nên khô, thiếu ẩm do sức đề kháng giảm.

Thêm nhóm bệnh lý cần phải kể đến là những bệnh do dị ứng với các tác hại gây ô nhiễm trong không khí. Da dễ bị ngứa ngáy, nổi mẫn đỏ, vết xướt do cào gãi, mất ngủ… Bên cạnh đó, một số thuốc cũng gây cho da nhạy cảm với ánh sáng mặt trời như kháng sinh nhóm cyclin để điều trị mụn, một số thuốc tim mạch, thuốc kháng sốt rét… Nếu đang dùng những loại thuốc này mà đi nắng dễ làm cho da bị cháy, đen hơn.

Cuối cùng ánh nắng mặt trời với thủ phạm chính là tia tử ngoại (tia UV) có thể gây ung thư da vì tác động sinh ra nhiều gốc tự do, gây tổn thương DNA của tế bào da.

Chủ động bảo vệ làn da và sức khỏe

BS Lê Thái Vân Thanh cũng chỉ ra, dưới tác động của nắng nóng, những chất giúp cho da săn chắc và tươi trẻ như collagen, elastin, acid hyaluronic đều bị phá hủy dẫn đến hiện tượng nhăn nheo da, giảm tiết nhờn, làm da thiếu ẩm... Khi lớp ẩm tự nhiên này bị yếu đi, da dễ bị tấn công tiếp bởi nắng và những tác hại khác của môi trường. Hệ thống bảo vệ da chống lại vi trùng và chất lạ xâm nhập bị yếu đi, làm da dễ bị nhiễm trùng hoặc càng hư hại nặng hơn.

Để bảo vệ làn da và sức khỏe bác sĩ khuyến cáo, việc tránh nắng và chống nắng là giải pháp cần thiết nhằm giữ cho làn da được khỏe và trẻ lâu hơn. Để phòng ngừa các bệnh kể trên, nên vệ sinh cơ thể sạch sẽ, mặc quần áo thoáng mát mặc loại vải mỏng nhẹ mát, thấm hút mồ hôi, tránh dùng quần áo quá dày, có chất len dạ, ni lông làm cho da dễ bị ngứa...

Trường hợp phải làm những công việc ngoài trời hoặc đang dùng thuốc gây tăng sắc tố da thì phải bảo vệ da chống nắng bằng những giải pháp hữu hiệu nhất. Khi làm việc trong môi trường ẩm ướt nên có giải pháp bảo vệ cơ thể tránh ẩm ướt quần áo hoặc thường xuyên thay quần áo để da được khô thoáng.

Nếu xuất hiện bất kỳ tổn thương da khả nghi nào thì nên đến cơ sở chuyên khoa để khám và điều trị đúng cách. Bên cạnh đó, chế độ ăn uống hợp lý, nhiều trái cây, rau quả, ngũ cốc là giải pháp tự nhiên giúp làn da sáng đẹp hơn.

Vân Sơn (ghi)