Lớp học vĩnh hằng của 31 cô trò sau trận mưa bom

Dù cô giáo Bùi Thị Thanh Xuân và 30 học trò nằm lại dưới lòng đất mẹ, nhưng lớp học đặc biệt của cô tại nghĩa trang 21/10 ở xã Thuỵ Dân, huyện Thái Thuỵ, tỉnh Thái Bình vẫn còn nằm đó như một nhân chứng lịch sử sừng sững với thời gian. Trong chiến tranh ác liệt, sự nghiệp giáo dục vẫn được đặt lên hàng đầu.

Ký ức kinh hoàng

Nhắc về sự kiện trên, ông Lê Xuân Thắng (SN 1950, Đội 1, xã Thụy Dân) - một trong số những học sinh may mắn còn sống sót trong vụ ném bom ngày đó - không kìm được xúc động. Trong tâm trí ông, ký ức đó như mới xảy ra ngày hôm qua.

Ông Thắng kể: “Tôi nhớ rất rõ, lớp tôi năm đó là lớp 7 đầu tiên của trường, gồm 52 học sinh. Vào 10h30 ngày 21/10/1966, khi lớp đang học tiết học cuối cùng của buổi học, cô Xuân đang giảng bài “Thà Đui” của Nguyễn Đình Chiểu thì bất ngờ thấy máy bay Mỹ xuất hiện trên bầu trời.

Khi nghe tiếng máy bay của Mỹ và tiếng bom nổ rất to, khói bụi mù mịt phía trong làng. Cô Xuân vội dừng ngay bài giảng, hô to: “Có máy bay, các em xuống hết hầm hào trú ẩn!”. Cả lớp nháo nhác chạy ra hố cá nhân để ẩn nấp. Ngay sau đó, tôi nghe những tiếng bom nổ dữ dội, đất văng tung toé khiến tôi ngất lịm đi.

Khi tỉnh dậy tôi chỉ biết mình bị 3 vết thương ở đầu. Tôi cũng hay tin, cô Xuân và 30 người bạn của tôi đã bị bom vùi chết. Lúc tìm thấy cô Xuân, trong lòng cô vẫn đang ôm chặt hai học sinh, cô cũng đang mang thai đứa con thứ hai được mấy tháng. Ngôi trường của tôi chỉ còn trơ lại một hố bom sâu hoắm có đường kính khoảng 24m, vô hồn…”.

Sau trận bom ấy, để nhắc nhở mọi người luôn nhớ về lớp học với cô giáo Bùi Thị Thanh Xuân và 30 học sinh đã mãi mãi nằm lại, 31 cô trò được an táng trong một khuôn viên nghĩa trang riêng và đặt tên là Nghĩa trang 21/10.

Nghĩa trang 21/10 được sắp xếp ngay ngắn như một lớp học. Mộ của cô giáo, liệt sỹ Bùi Thị Thanh Xuân trên cùng, ở giữa; 30 ngôi mộ của học sinh được đặt theo 4 hàng dọc và 7 hàng ngang như thể các em đang ngồi nghe cô giáo giảng bài.

Đài tưởng niệm cũng được thiết kế như một ngòi bút ở giữa trang sách mở. Bên trên ngòi bút là một ngọn lửa giống hai vầng trăng khuyết. Ở đáy bút là một lư hương biểu tượng hình lọ mực, dưới cùng là một dải khăn quàng đỏ.

Đài tưởng niệm xây cao 14 bậc, trong nghĩa trang có 14 bồn để trồng cây và hoa cảnh, tượng trưng cho sự ra đi của các học sinh từ 13-16 tuổi.

Tấm gương sáng về người giáo viên nhân dân

Khi nhắc đến cô giáo - liệt sỹ Bùi Thị Thanh Xuân, thầy Nguyễn Đức Thuận – Hiệu trưởng trường THCS Thụy Dân cho biết cô giáo Xuân là tấm gương sáng về người giáo viên nhân dân. Tuy cô ra đi khi vừa tròn 24 tuổi - cuộc đời cô ngắn ngủi nhưng là một bài thơ đẹp, một áng văn hay, một bài học lớn về sự nghiệp bảo vệ và giáo dục cho thế hệ tương lai của đất nước.

Bởi trong hoàn cảnh đất nước còn khó khăn nhưng cô giáo Xuân vẫn vượt qua mọi thiếu thốn, xa chồng, xa con đối diện với nguy hiểm do chiến tranh để cống hiến cho sự nghiệp giáo dục. Ngay cả giây phút cuối đời, cô cũng ôm trọn học sinh vào lòng mình, hứng chịu bom đạn, gạch, đất ập lên người mong được che chở cho các em.

Thầy Thuận cũng cho biết thêm, để tưởng nhớ cô giáo Xuân, Nhà trường đã dành riêng một căn phòng rộng hơn 30m2 làm Phòng truyền thống và là nơi thờ cô giáo, liệt sỹ Bùi Thị Thanh Xuân.

Tại đây, vô số kỷ vật, di vật, hình ảnh gắn liền với cuộc đời của cô giáo Xuân đã được nhà trường cẩn thận gìn giữ như chiếc hòm đựng sách vở, giáo án, cuốn nhật ký, bộ quần áo của cô Xuân; những tấm ảnh đen trắng của các học sinh trong lớp học xưa và cả những khoảnh khắc hiếm hoi ghi lại được sự hoang tàn, đổ nát của trường, nỗi đau thương của học sinh khi bị đất đè, sức ép bom dội… là những lát cắt tái hiện lại được cái ngày định mệnh 21/10/1966.

Năm 2014 nghĩa trang đặc biệt 21/10 được tỉnh Thái Bình xếp hạng di tích lịch sử cấp tỉnh. Hiện, Trường THCS Thụy Dân đang tích cực hoàn thành hồ sơ để trình các cấp có thẩm quyền đưa nghĩa trang 21/10 là di tích lịch sử cấp Quốc gia. Đồng thời hoàn thiện các thủ tục đổi tên trường thành ngôi trường mang tên người giáo viên, liệt sỹ Bùi Thị Thanh Xuân.

Đức Văn