Kỳ thị người tự ứng cử là phá hỏng tinh thần dân chủ

Trả lời phỏng vấn báo Sài Gòn Giải phóng, Phó Chủ tịch kiêm Tổng Thư ký Uỷ ban T.Ư MTTQ Việt Nam Vũ Trọng Kim cho biết đây là tín hiệu “rất hay” của nền dân chủ. “Lần này số người tự ứng cử nhiều, đó là điều rất hay, cho thấy không khí xã hội dân chủ”. Ông Kim còn khẳng định: “Không ai được làm khó dễ người tự ứng cử, đó là vi phạm pháp luật”.

Có lẽ chưa bao giờ, số người tự ứng cử đại biểu Quốc hội lại đông đảo như ở lần bầu cử Quốc hội nhiệm kỳ này. Cụ thể đến nay, các địa phương có hơn 100 người tự ứng cử đã thông qua hiệp thương vòng 2. Trong đó tại Hà Nội và TPHCM, số người tự ứng cử đều cao hơn số được các cơ quan tổ chức giới thiệu ra ứng cử.

Đây là một tin đáng phấn khởi bởi nó thể hiện tinh thần trách nhiệm của mỗi công dân đối với đời sống chính trị, sự tự tin của người tự ứng cử và tinh thần mở rộng dân chủ theo tinh thần Nghị quyết XII của Đảng.

Chúng ta tôn trọng và khuyến khích tinh thần này, song vấn đề bây giờ nằm ở khâu hiệp thương để giới thiệu cho cử tri những ứng cử viên tiêu biểu, xứng đáng với vai trò và trách nhiệm của mình.

Công bằng mà nói, tuy đã có nhiều biện pháp khá chặt chẽ nhưng tại các nhiệm kỳ gần đây, không phải lúc nào Hội đồng bầu cử cũng có sự lựa chọn chính xác mà ngược lại, đã từng có những ứng cử viên không đủ tiêu chuẩn về cả tài năng lẫn đạo đức.

Đã từng để lọt những ứng cử viên khai gian lý lịch. Đã từng để lọt những ứng cử viên mà sau khi trúng cử, vi phạm pháp luật phải bãi miễn rồi truy tố. Đã để lọt những đại biểu mà Nhà thơ Nguyễn Khoa Điềm, Nguyên Ủy viên Bộ Chính trị, Trưởng ban Tư tướng – Văn hóa (nay là Ban Tuyên giáo) từng phải thốt lên: “Ai đã bầu ra ông nghị này nhỉ?”. Thật ra, câu hỏi này nên đặt ra trước đó: “Ai đã tiến cử ông nghị này cho dân bầu nhỉ?”.

Có lẽ cũng không cần nhắc lại, vai trò và trách nhiệm của mỗi đại biểu Quốc hội, cơ quan quyền lực Nhà nước cao nhất của Việt Nam chúng ta lớn đến như thế nào và việc tìm ra những ứng cử viên đủ tài, đủ đức cũng cần thiết đến như thế nào.

Trong khi đó, công bằng là do phương thức bầu cử hiện nay, không phải cử tri nào cũng nắm chắc lý lịch cũng như động cơ của ứng cử viên. Không ít cử tri đặt trọn vẹn niềm tin vào sự đề cử của các cơ quan chức năng nên việc hiệp thương tìm ra những người tài đức càng thêm quan trọng.

Tuy nhiên, cùng với việc sàng lọc khắt khe, cần phải có tinh thần khách quan, trung thực và cả sự trong sáng, không phân biệt giữa người được đề cử và người tự ứng cử.

Trả lời phỏng vấn báo Pháp Luật TP.HCM, ông Nguyễn Văn Pha, Phó Chủ tịch Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam cho biết: “Tự ứng cử là quyền của công dân. Người nào có đủ tiêu chuẩn, điều kiện theo quy định của pháp luật đều có quyền ứng cử. Trong quá trình hiệp thương, MTTQ Việt Nam ủng hộ tất cả những người ứng cử đủ điều kiện, tiêu chuẩn, không phân biệt người tự ứng cử hay người được giới thiệu ứng cử”.

Vì thế, phân biệt đối xử hay kỳ thị người tự ứng cử có lẽ không chỉ “vi phạm pháp luật” như lời của ông Kim mà còn phá hỏng đi tinh thần dân chủ của cuộc bầu cử nhiệm kỳ này.

Bùi Hoàng Tám