Xem xét thu hồi 129ha đã giao cho doanh nghiệp Xuân Trường làm khu du lịch

Chiều 29/10, ông Trần Ngọc Liêm - Phó Tổng Thanh tra Chính phủ đã ký văn bản công khai Kết luận thanh tra công tác bảo vệ môi trường trong khai thác khoáng sản; việc quản lý, sử dụng đất có nguồn gốc từ nông lâm trường trên địa bàn tỉnh Ninh Bình (thời kỳ từ 2011-2018).

Phát hiện nhiều sai phạm

Theo kết luận thanh tra, sau khi thực hiện việc sắp xếp, chuyển đổi các nông trường, UBND tỉnh Ninh Bình chưa quan tâm đúng mức đến công tác quản lý đất đai có nguồn gốc từ các nông trường; không chỉ đạo các cơ quan chức năng tiến hành các trình tự, thủ tục để quản lý đất đai theo quy định.

Công tác phê duyệt phương án sử dụng đất của các công ty có tiền thân là nông trường, làm cơ sở cho việc giao đất, thu hồi đất còn chậm. Đến năm 2016 UBND tỉnh Ninh Bình mới phê duyệt đối với 2 công ty, còn 2 công ty chưa được phê duyệt gồm Công ty cổ phần thực phẩm xuất khẩu Đồng Giao và Công ty TNHH MTV Bình Minh, dẫn đến công tác quản lý đất đai tại doanh nghiệp gặp nhiều khó khăn.

UBND tỉnh Ninh Bình cùng cơ quan chức năng chưa xử lý dứt điểm đối với một số diện tích đất bị lấn, chiếm ở một số công ty, như: 241 ha đất đang do một số hộ dân sử dụng từ khi nhận giao khoán của nông trường Phùng Thượng (đã hết hạn hợp đồng từ năm 2015) nhưng không ký hợp đồng tiếp hoặc bàn giao lại đất cho Công ty cổ phần giống bò thịt, sữa Yên Phú; 2,78ha đất giao cho Nông trường quốc doanh Đồng Giao trước đây quản lý, sử dụng nhưng một số hộ dân đã sử dụng làm nhà ở và sản xuất nông nghiệp.

Cơ quan thanh tra còn phát hiện có 2 dự án được UBND tỉnh Ninh Bình ban hành quyết định thu hồi đất để thực hiện có diện tích lớn hơn so với kế hoạch sử dụng đất được HĐND thành phố Tam Điệp thông qua. Cụ thể: Dự án quy hoạch khu dân cư mới phường Bắc Sơn vượt 2,76ha và Dự án quy hoạch khu dân cư mới xã Quang Sơn vượt 8,13ha.

"Nguyên nhân là do khi khảo sát, lập, phê duyệt dự án, chủ đầu tư không tính toán để loại trừ diện tích đất đảm bảo an toàn hành lang lưới điện cao thế chạy qua khu vực dự án, dẫn đến phải điều chỉnh quy mô dự án"- kết luận thanh tra chỉ rõ.

UBND thành phố Tam Điệp phê duyệt quy hoạch chi tiết của 3 dự án xây dựng hạ tầng khu dân cư nằm ngoài khu vực ranh giới đô thị đã được xác định tại bản đồ quy hoạch sử dụng đất gồm: Dự án quy hoạch khu dân cư tại phường Tây Sơn (5,64ha), Dự án quy hoạch khu dân cư tại phường Tây Sơn (7,79ha) và Dự án quy hoạch khu dân cư mới xã Quang Sơn.

Ngoài ra, Thanh tra Chính phủ cho biết ngày 8/8/2011 UBND tỉnh Ninh Bình ban hành Quyết định số 533/QĐ-UBND thu hồi trên 129ha đất của 3 công ty sử dụng đất có nguồn gốc từ nông, lâm trường để giao đất cho Doanh nghiệp xây dựng Xuân Trường thuê thực hiện giai đoạn 2 của dự án. Tuy nhiên sau 9 năm, toàn bộ diện tích 129ha vẫn chưa tiến hành giải phóng mặt bằng, nhưng UBND tỉnh Ninh Bình chưa có biện pháp xử lý dứt điểm theo quy định pháp luật.

Đến thời điểm thanh tra, UBND tỉnh Ninh Bình vẫn chưa ban hành quyết định thu hồi 444,18ha đất do nông trường Yên Phú trước đây quản lý (hiện nay đã được quy hoạch là công viên động vật hoang dã). Mặt khác, tại Công ty cổ phần bò thịt, sữa Yên Phú vẫn còn hàng trăm hộ dân đã nhận giao đất của nông trường trước đây, đã hết hạn giao khoán nhưng không bàn giao đất lại cho công ty quản lý hoặc ký hợp đồng giao khoán mới. Tình trạng này tiềm ẩn nguy cơ tranh chấp đất đai, khiếu nại phức tạp khi nhà nước thu hồi đất.

Thanh tra Chính phủ còn phát hiện nhiều diện tích đất đã giao cho một số công ty sử dụng từ nhiều năm nhưng chưa ký hợp đồng thuê đất, chưa được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất và chưa thực hiện nghĩa vụ tài chính về đất đối với nhà nước. Cụ thể, Công ty cổ phần thực phẩm xuất khẩu Đồng Giao khoảng 1.007ha, Công ty cổ phần giống bò thịt, sữa Yên Phú trên 241ha, Công ty TNHH MTV Bình Minh 545ha.

129ha làm khu du lịch sinh thái chậm tiến độ 9 năm

Thanh tra Chính phủ đã kiến nghị tỉnh Ninh Bình xác định lại toàn bộ diện tích phải nộp tiền thuê đất của 4 công ty nông nghiệp đã và đang quản lý, sử dụng nhưng chưa thực hiện đầy đủ nghĩa vụ tài chính kể từ thời điểm sắp xếp, chuyển đổi theo đúng quy định pháp luật.

Xem xét thu hồi các diện tích đất, gồm: 129ha đã giao cho Doanh nghiệp xây dựng Xuân Trường thuê thực hiện dự án đầu tư xây dựng khu du lịch sinh thái vui chơi giải trí hồ Đồng Chương tại Quyết định số 533/2011 do không đủ căn cứ, điều kiện để thu hồi đất, giao đất theo quy định của pháp luật và dự án chậm tiến độ (chậm 9 năm); 444,18ha đất nông trường Yên Phú đã giao khoán cho các hộ gia đình, cá nhân (đã hết hạn hợp đồng và đã được quy hoạch là công viên động vật hoang dã).

Tỉnh Ninh Bình cũng cần yêu cầu UBND huyện Nho Quan, Sở Tài nguyên và Môi trường, Công ty cổ phần giống bò thịt, sữa Yên Phú phối hợp giải quyết dứt điểm tình trạng hơn 400 hộ gia đình, cá nhân đang sử dụng đất của Công ty cổ phần giống bò thịt, sữa Yên Phú nhưng không ký hợp đồng giao khoán mới hoặc bàn giao đất cho công ty quản lý sử dụng. Sớm hoàn thiện thủ tục để ký hợp đồng thuê đất, cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất và xác định nghĩa vụ tài chính đối với diện tích trên 241ha đã giao cho công ty quản lý, sử dụng theo quy định pháp luật.

"Chỉ đạo Cục Thuế tỉnh Ninh Bình xử lý dứt điểm việc miễn, giảm tiền thuê đất đối với Công ty cổ phần thực phẩm xuất nhập khẩu Đồng Giao và Công ty cổ phần giống, vật nuôi cây trồng Đồng Giao theo đúng quy định của pháp luật"- kết luận thanh tra nêu.

Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ đã yêu cầu UBND tỉnh Ninh Bình căn cứ vào kết luận thanh tra, tổ chức thực hiện các kiến nghị của Thanh tra Chính phủ; có biện pháp chấn chỉnh, khắc phục những tồn tại, hạn chế.

Thanh tra Chính phủ được giao theo dõi, đôn đốc, kiểm tra việc xử lý sau thanh tra và báo cáo kết quả thực hiện lên Thủ tướng Chính phủ.