Việt Nam và các nước tìm giải pháp an ninh, thực thi pháp luật trên biển

Trong các ngày 12-13/3, tại thành phố Đà Nẵng, diễn ra Hội thảo Diễn đàn Khu vực ASEAN (ARF) lần thứ 2 về tăng cường hợp tác khu vực trong thực thi pháp luật trên biển do Bộ Ngoại giao Việt Nam phối hợp cùng Bộ Ngoại giao và Thương mại Australia và Uỷ ban châu Âu tổ chức.

Đại diện Bộ Ngoại giao nhấn mạnh ý nghĩa Hội thảo lần thứ 2 tại Việt Nam thể hiện cam kết và quyết tâm của các nước trong việc tăng cường hợp tác thực thi pháp luật trên biển, đặc biệt trong bối cảnh thách thức tiếp tục diễn biến phức tạp như hiện nay.

Phía Việt Nam bày tỏ sự quan tâm tới biện pháp thực tế, khả thi nhằm tăng cường hợp tác về thực thi pháp luật trên biển, qua đó đóng góp cho ổn định, an ninh, an toàn và tự do đi lại trên các vùng biển, cũng như an toàn cho người đi biển.

Chia sẻ về tầm quan trọng của việc hợp tác thực thi pháp luật trên biển, đại diện Bộ Ngoại giao và Thương mại Australia, đề xuất các nước cần xem xét mục tiêu thiết lập cơ chế để bảo vệ trật tự trên biển, ứng phó hữu hiệu với các loại tội phạm xuyên quốc gia.

Đại diện Uỷ ban châu Âu khẳng định quan tâm và cam kết của EU trong việc tăng cường hợp tác bảo đảm an ninh ở châu Á, với an ninh biển là một trong bốn ưu tiên.

Trao đổi tình hình hợp tác an ninh biển, nhiều kinh nghiệm, sáng kiến hay đã được chia sẻ, trong đó có kinh nghiệm phối hợp liên ngành và hợp tác quốc tế của lực lượng cảnh sát biển Philippines, nỗ lực cải cách quy định pháp luật của Việt Nam, sáng kiến của Malaysia lập đầu mối liên lạc chung của quốc gia về các vấn đề trên biển, kinh nghiệm của EU trong những nội dung như nâng cao nhận thức không gian biển, đào tạo và xây dựng năng lực.

Liên quan tới những thực tiễn hợp tác tốt đang được triển khai, các đại biểu ghi nhận hợp tác thực thi pháp luật trên biển đang được triển khai ở nhiều cấp, có sự phối hợp của nhiều kênh, từ khuôn khổ song phương như hợp tác giữa Australia và Indonesia  nhằm ngăn ngừa đánh bắt cá trái phép, thoả thuận hợp tác giữa cảnh sát biển Philippines và Trung Quốc, hoạt động phòng chống tội phạm trên biển của UNODC, cũng như vai trò của trung tâm điều phối khu vực tại Singapore.

Một nội dung trọng tâm tại hội thảo lần này là việc xây dựng quy tắc hướng dẫn và ứng xử chung cho các lực lượng thực thi pháp luật trên biển. Việc này có ý nghĩa cấp thiết trước sự gia tăng nhanh chóng của các lực lượng cảnh sát biển ở khu vực.

Quy tắc, chuẩn mực ứng xử chung sẽ giúp nâng cao tính chuyên nghiệp trong hoạt động của các lực lượng cảnh sát biển, tạo thuận lợi cho công tác phối hợp cũng như giúp quản lý, ngăn ngừa sự cố, va chạm có thể nảy sinh. Tại hội thảo, các đại biểu đã nghe trình bày về đề xuất, sáng kiến xây dựng các nguyên tắc hoạt động, chuẩn mực ứng xử chung.

Trong lĩnh vực nghề cá, hội thảo ghi nhận nỗ lực của các nước trong khu vực trong đấu tranh chống các loại tội phạm liên quan tới nghề cá, trong đó có buôn bán người, ma tuý, tham nhũng, trốn thuế… và trao đổi một số sáng kiến thúc đẩy hợp tác thực thi pháp luật trong lĩnh vực nghề cá. Trong quá trình này, các đại biểu cũng nhấn mạnh yêu cầu bảo vệ quyền lợi chính đáng của ngư dân, bảo đảm an ninh, an toàn và đối xử nhân đạo với ngư dân.

ARF được thành lập từ năm 1994, nhằm mục tiêu thúc đẩy đối thoại, hợp tác giữa các nước về những vấn đề chính trị-an ninh, qua đó đóng góp cho hoà bình, ổn định và xây dựng lòng tin ở khu vực.

Hiện tại, ARF có 27 nước và tổ chức tham gia. Trong số các nhóm công tác của ARF, Việt Nam, Australia và EU đang là đồng chủ trì Nhóm công tác chuyên trách về an ninh biển của ARF trong nhiệm kỳ 2018-2020.

Châu Như Quỳnh