Tổng Bí thư Tô Lâm: "Không thể để bộ máy mỗi người đi một hướng"

Quan điểm này được Tổng Bí thư Tô Lâm đưa ra khi phát biểu ý kiến tại phiên thảo luận tổ sáng 13/2 về dự án Luật Tổ chức Chính phủ (sửa đổi), Luật Tổ chức chính quyền địa phương (sửa đổi) và dự thảo Nghị quyết của Quốc hội quy định về xử lý một số vấn đề liên quan đến sắp xếp tổ chức bộ máy Nhà nước.

Không thể nói tăng trưởng mấy con số mà đời sống người dân không tăng

Tổng Bí thư Tô Lâm nhấn mạnh chủ trương sắp xếp tinh gọn tổ chức bộ máy được nhân dân đồng tình, ủng hộ, tổ chức triển khai rất nhanh, rất tốt. "Đây là điều người dân mong đợi lâu rồi. Khi tinh gọn tổ chức bộ máy, tiết kiệm tiền chỉ là một phần thôi, quan trọng hơn cả là hiệu năng, hiệu lực hiệu quả bộ máy, đưa đất nước phát triển lên", Tổng Bí thư nói đây là điều mong mỏi nhất.

Muốn đất nước phát triển, Tổng Bí thư Tô Lâm nhấn mạnh có hai nhiệm vụ rất quan trọng, trong đó phải có sự tăng trưởng.

"Tăng trưởng rồi thì đời sống nhân dân phải thỏa mãn nhu cầu ngày càng cao trên tất cả các mặt. Anh bảo tăng trưởng mà đời sống nhân dân thực tế không tăng thì không được, phải toàn diện trên các lĩnh vực từ xã hội, y tế, giáo dục văn hóa, cái gì cũng được nâng cao", Tổng Bí thư chia sẻ.

Ông cho rằng không thể nói tăng trưởng mấy con số mà đời sống người dân không được đáp ứng. Kinh tế phát triển thì đời sống người dân phải được nâng cao, theo Tổng Bí thư, đó là mục tiêu xuyên suốt.

Muốn tinh gọn để bộ máy hoạt động hiệu năng, hiệu lực, hiệu quả, Tổng Bí thư cho rằng phải xác định chức năng nhiệm vụ đúng và có hiệu quả, hiệu lực trong quản lý Nhà nước.

"Muốn làm tốt, mô hình tổ chức bộ máy và hệ thống quy định pháp luật phải được toàn xã hội đồng lòng thực hiện, không thể để bộ máy mỗi người đi một hướng", Tổng Bí thư nhấn mạnh.

Cùng với đó, ông lưu ý việc bố trí cán bộ thực thi chính sách phải hết lòng vì dân, vì Đảng, để nâng cao hiệu lực, hiệu quả thực thi pháp luật đúng quy định.

Trong xây dựng hệ thống pháp luật, Tổng Bí thư nhắc đến bất cập nhiều năm đã được Trung ương chỉ ra, đó là bộ máy cồng kềnh, hoạt động kém hiệu lực, hiệu quả. Vì vậy, đây là phần công việc cần tiếp tục làm.

"Khi sắp xếp, có đồng chí nói là thôi cái này để sau đại hội, nhiệm kỳ mới sẽ làm, cải cách, chứ làm thì va chạm lắm. Sắp xếp lại thì ai, bộ này bộ kia, nhiều tâm lý lắm, không làm được. Tôi bảo để đại hội sau càng không làm được, rất khó khăn", Tổng Bí thư chia sẻ và nhấn mạnh thêm đây là "thời cơ vàng" của chúng ta.

Làm xong việc sắp xếp tổ chức bộ máy để bước vào đại hội mới có thể tiếp tục tính toán được.

"Trong quá trình này, chúng tôi cũng nghiên cứu rất kỹ, từ lịch sử, kinh nghiệm các nước, đều phải tính đến hiệu quả điều hành. Nếu Chính phủ không hiệu quả, dân mất tín nhiệm là đổ ngay", Tổng Bí thư chia sẻ và đề nghị cần quan tâm đến khả năng lãnh đạo, tầm nhìn dài hạn, ưu tiên chiến lược, sự đổi mới của chính quyền, Chính phủ.

Mỗi giai đoạn của cách mạng, phải có đường lối để thực thi, theo lời Tổng Bí thư.

Để phát triển kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, ông nhấn mạnh bộ máy phải đảm bảo được mục tiêu đó, cái gì cản trở phải xóa bỏ.

Dẫn chứng việc sáp nhập Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Tổng Bí thư nói chúng ta rất vất vả xóa được nền kinh tế bao cấp và đây là bước chuyển đổi sang kinh tế thị trường. Nhìn ra thế giới, ông cho biết chỉ hai nước có Bộ Kế hoạch và Đầu tư là Việt Nam và Lào, nhưng Lào cũng đã bỏ rồi, nhập vào Bộ Tài chính.

Ghi nhận Bộ làm được rất nhiều việc trong phát triển chiến lược kinh tế, song Tổng Bí thư cho rằng như vậy là "nhầm chân", nhiệm vụ này của Ban Kinh tế Trung ương.

Đề cập vấn đề ngân sách, Tổng Bí thư đặt hàng loạt vấn đề: "Tại sao tiềm lực như thế mà không phát triển được? Đầu tư công thế nào mà khó khăn thế, có tiền của Nhà nước không tiêu được? Vì sao hệ thống pháp luật quy định lại phức tạp thế, đủ các quy định mới tiêu được tiền?...".

Ông cũng nhắc đến bất cập "không biết chủ tịch tỉnh, thành phố làm gì khi đầu nhiệm kỳ cấp trên đã phân bổ ngân sách 5 năm xong hết rồi", quy định cứng đồng nào mua muối, đồng nào mua gạo và nếu làm khác, lấy tiền đong gạo đi mua muối là chết.

Từ thực tế ấy, Tổng Bí thư cho rằng "mô hình quản lý ngân sách có vấn đề".

"Nhiều lúc tôi tự hỏi, nhàn nhất chắc là ông chủ tịch thành phố vì trên quyết hết rồi, làm khác đi là chết. Đất một mét cũng không được điều chỉnh, do Chính phủ hết, vậy làm gì còn gì để chủ tịch tỉnh năng động, sáng tạo nữa", Tổng Bí thư nói.

"Nhìn sang các nước vẫn thấy mình quá chậm"

Chia sẻ thêm về vị thế của quốc gia trên trường quốc tế, Tổng Bí thư Tô Lâm khẳng định thành quả đổi mới của đất nước rất vĩ đại, song nhìn sang các nước vẫn thấy "mình quá chậm", khả năng cạnh tranh quốc gia rất khó khăn.

"Như Singapore cách đây 50-60 năm, họ khó khăn lắm, chỉ có đồi đất, làng chài. Người Singapore khi đó còn nói được sang Sài Gòn, khám ở Bệnh viện Chợ Rẫy là niềm mơ ước. Giờ đây thì ngược lại, mình mơ ước để sang Singapore khám bệnh", Tổng Bí thư dẫn chứng.

Hay nhìn sang Trung Quốc, một đất nước tương đồng với Việt Nam, sau 40 năm cải cách mở cửa, thu nhập bình quân đầu người của họ đã 12.000 USD, còn Việt Nam chưa được 5.000 USD.

Tổng Bí thư kể lãnh đạo Malaysia từng nói với ông rằng "nếu đi kiểu các ông không bao giờ đuổi kịp chúng tôi, nhưng nếu Việt Nam đổi mới, tính toán lại thì lợi thế hơn chúng tôi rất nhiều".

Thực tế đó chính là biểu hiện của nguy cơ tụt hậu đã được Đảng ta nhìn nhận ngay từ Đại hội VI.

Nêu câu hỏi muốn đạt mục tiêu thì phải phát triển rất cao và nhanh, nhưng Tổng Bí thư lo ngại với bộ máy nặng nề không phát huy hết tiềm lực. Việc sắp xếp bộ máy hiện nay mới chỉ là bước đầu, cần tiếp tục nghiên cứu, đánh giá.

"Huyện Đông Anh thu hơn 20.000 tỷ đồng, quận Hoàn Kiếm khoảng 30.000 tỷ đồng, gấp nhiều lần một số tỉnh, là điều rất đáng suy nghĩ. Quy mô dân số, đất đai hạn chế sao quận, huyện làm được mà cả tỉnh lại không làm được? Phải mang sách đến mà học chứ", Tổng Bí thư nêu thực tế và cho rằng phải có đánh giá, rút ra bài học.

Nhấn mạnh cải cách để tăng trưởng, Tổng Bí thư Tô Lâm cho biết chỉ tăng trưởng mới có tiền thực thi các chính sách, mới bỏ được nguy cơ tụt hậu và mới bảo vệ vững chắc Tổ quốc.

"Không có cách nào khác. Phát huy năng lực phát triển của toàn xã hội thì bộ máy phải phục vụ xã hội, động viên nhân dân. Những gì cản trở ta phát triển, cái gì là điểm nghẽn thì phải giải quyết. Cả xã hội chuyển mình, ai cũng phải nghĩ để thực hiện", Tổng Bí thư Tô Lâm nói.