"Nông sản phải được đặt hàng chứ không chờ để giải cứu"

Ngày 19/1, Ban chỉ đạo Trung ương tổng kết Nghị quyết 26 và Văn Phòng Trung ương Đảng đã tổ chức hội nghị góp ý kiến báo cáo tổng kết thực hiện Nghị quyết 26 của Ban Chấp hành Trung ương (Khóa X) về nông nghiệp, nông dân và nông thôn.

Thu nhập của người dân nông thôn tăng 4,5 lần so với năm 2008

Để đảm bảo yêu cầu của Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư về Báo cáo Tổng kết thực hiện Nghị quyết 26-NQ/TW, Trưởng Ban Kinh tế Trung ương Trần Tuấn Anh đề nghị các đại biểu cho ý kiến đánh giá tình hình triển khai, thực hiện Nghị quyết về những thành công và hạn chế, nguyên nhân trong thực hiện mục tiêu, nhiệm vụ, giải pháp của Nghị quyết đã đề ra.

Thay mặt Ban chỉ đạo, Phó trưởng Ban Kinh tế Trung ương Nguyễn Duy Hưng cho biết, nhiều chỉ tiêu trong Nghị quyết 26 đề ra đến năm 2020 đạt và vượt. Cụ thể như thu nhập của người dân nông thôn tăng 4,5 lần so với năm 2008 (mục tiêu là trên 2,5 lần); Số xã đạt chuẩn nông thôn mới đạt 62,4% (mục tiêu là khoảng 50%), đến năm 2021 đã đạt 68,2%; Tỷ lệ hộ nghèo ở khu vực nông thôn bình quân giảm 1,21%/năm (mục tiêu là giảm 1 - 1,5%/năm).

Tuy nhiên, bên cạnh kết quả đã đạt được vẫn còn nhiều tồn tại, hạn chế như tốc độ tăng trưởng của ngành nông nghiệp có xu hướng giảm, sản xuất chủ yếu vẫn dựa vào nông hộ nhỏ; chất lượng, hiệu quả và tính bền vững chưa cao; ứng dụng khoa học công nghệ còn thấp. Xây dựng nông thôn mới chưa đồng đều, còn nặng về xây dựng cơ sở hạ tầng, chưa chú trọng nhiều đến phát triển sản xuất, tạo sinh kế cho người dân; giải quyết việc làm, chuyển dịch cơ cấu lao động nông thôn chưa đạt yêu cầu.

Ông Nguyễn Duy Hưng cho rằng nông nghiệp, nông dân, nông thôn có vị trí chiến lược lâu dài trong công cuộc đổi mới và sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, thực hiện khát vọng phát triển đất nước phồn vinh, hạnh phúc. Phát triển nông nghiệp, nông thôn, nâng cao đời sống nông dân và người dân nông thôn là nhiệm vụ của cả hệ thống chính trị và toàn xã hội.

Phát biểu tại hội nghị, đại diện các bộ, ngành đồng tình việc cần có Nghị quyết mới về nông nghiệp, nông dân, nông thôn phù hợp tình hình mới. Ông Phạm Minh Tấn - Phó chủ tịch UBND tỉnh Đắk Lắk cho biết, vừa qua vẫn tồn tại tình trạng thiếu nguồn lực cho phát triển tam nông, đặc biệt là cơ chế lồng ghép, cơ chế chính sách còn hạn chế, như chính sách đất đai, tín dụng làm cho người dân và doanh nghiệp vừa và nhỏ rất khó tiếp cận.

Ông Tấn kiến nghị cần đầu tư nhiều hơn, có đủ nguồn lực tín dụng, ban hành chính sách nhưng không bố trí nguồn lực nên chưa thể đi vào cuộc sống. Quan tâm nhiều hơn nữa đến áp dụng khoa học công nghệ… "Hiệu lực, hiệu quả của cơ chế chính sách tam nông phải bàn một cách nghiêm túc vì nhiều chính sách chưa mang lại hiệu quả hay hiệu quả còn thấp" - ông Tấn thẳng thắn.

Ông Đào Minh Tú, Phó Thống đốc Ngân hàng Nhà nước cho rằng, cần đánh giá thêm mô hình sản xuất như các hộ sản xuất, liên kết… tiến tới làm mô hình điểm trong sản xuất nông nghiệp. Để làm rõ nét hơn những kết quả đạt được trong 15 năm thực hiện Nghị quyết 26, ông Đào Minh Tú đề nghị cần đánh giá thêm hiệu quả các mô hình sản xuất như hợp tác xã, chủ trang trại… để làm cơ sở nhân rộng những mô hình điểm, cách làm hay tạo bước đột phá về nông nghiệp, nông dân, nông thôn trong giai đoạn tới. 

"Thời gian tới, ngành ngân hàng tiếp tục hướng dòng vốn vào nông nghiệp, nông thôn duy trì tỉ lệ khoảng 25-30% tổng dư nợ tín dụng toàn nền kinh tế. Tín dụng tập trung vào nông nghiệp, nông nghiệp công nghệ cao, phát triển kinh tế trang trại, hợp tác xã, những sản xuất quy mô lớn", ông Tú nói. 

Nông thôn là thế mạnh, dư địa lớn của nền kinh tế

Ông Nguyễn Xuân Cường, nguyên Bộ trưởng Bộ NN-PTNT nhìn nhận nông nghiệp, nông thôn là thế mạnh, dự địa lớn của nền kinh tế Việt Nam. Ông Cường phân tích dân số thế giới ngày càng tăng và Trung Quốc và Ấn Độ trở thành nước trung lưu, đây là dư địa rất lớn để cung ứng nông sản. "Thế mạnh là trong khi các nước tốc độ đô thị cao, còn Việt Nam có nông thôn còn giữ được, đây là thế mạnh, dư địa rất lớn cho phát triển du lịch xanh. Chỉ tiêu tăng trưởng thu nhập nông dân phải tăng ít nhất 3 lần"- ông Cường dự báo. 

Nguyên Bộ trưởng NN-PTNT đề nghị bổ sung chỉ tiêu tăng cường xuất khẩu nông sản, cường quốc về nông nghiệp, với mức cụ thể là kim ngạch xuất khẩu nông sản là 80 tỉ USD vào năm 2030. Ông Cường cho rằng, chỉ tiêu này là có cơ sở đạt được vì bình quân những năm qua tăng 3,3 tỉ USD/năm.

Phát biểu tại hội nghị, ông Võ Văn Thưởng, Thường trực Ban Bí thư cho biết, đến thời điểm này đã chín muồi để tổng kết và ban hành một nghị quyết mới của Ban chấp hành trung ương về nông nghiệp, nông dân, nông thôn. Như vậy, Nghị quyết mới phải đạt yêu cầu tiếp tục khẳng định nông nghiệp, nông dân, nông thôn là vấn đề có vị trí, vai trò ý nghĩa chiến lược đối với giai đoạn phát triển mới của đất nước. Giải quyết tốt những vấn đề nông nghiệp, nông dân, nông thôn là yếu tố quan trọng mang tính tiền đề để đất nước đạt được mục tiêu mà Đại hội XIII của Đảng đặt ra đến năm 2030 và tầm nhìn 2045. 

Ông Võ Văn Thưởng lưu ý nguyên tắc ra nghị quyết mới phải tạo sự chuyển biến mạnh mẽ trong lĩnh vực nông nghiệp, nông dân, nông thôn trên cơ sở cái gì đã làm hay thì tiếp tục phát huy. Đồng thời, giải pháp để giải quyết các vấn đề mới, khắc phục tối đa các hạn chế yếu kém. Đặc biệt là thể chế về đất đai để phục vụ cho phát triển nông nghiệp.

"Người nông dân an tâm và có thể làm giàu trên đất mà nhà nước đã giao hoặc là tạo điều kiện thực hiện điều mà bấy lâu nay chúng ta vẫn mơ ước là ly nông nhưng không ly hương. Thu hút được đầu tư vào nông nghiệp, nông thôn, nông sản Việt Nam phải được mong chờ đặt hàng chứ không phải chờ đợi để giải cứu", Thường trực Ban Bí thư nhấn mạnh. 

Thường trực Ban Bí thư yêu cầu Ban chỉ đạo tiếp thu chắt lọc kỹ lưỡng các ý kiến đóng góp cho dự thảo nghị quyết để phấn đấu đến tháng 3 trình Bộ Chính trị cho ý kiến và tiếp tục hoàn thiện đến tháng 5 trình trung ương. Sau khi trình trung ương thì văn bản hóa ngay và triển khai cụ thể.