Người thầy của 6 vị tướng

6 vị tướng, 6 học trò đặc biệt của thầy Hoè

Hồi thầy Hoè còn làm ở Hội Khuyến học TP Đà Nẵng với cương vị Phó Chủ tịch Hội (từ 2005 - 2015), nhìn ông giáo tuổi đã ngoài 80 mà vẫn đi về trên chiếc xe đạp, ít ai biết rằng, con người vô cùng giản dị, khiêm nhường và mực thước ấy là thầy giáo của 6 vị tướng, có nhiều học trò là người nổi tiếng trên chính trường và trong quân ngũ.

Gặp chúng tôi trong căn nhà nhỏ ở đường An Thượng 21, Đà Nẵng, thầy Hoè nói: “Tôi vừa qua một trận ốm, nếu không dịp này (kỷ niệm Ngày thành lập QĐND Việt Nam 22/12) đã được gặp nhiều bạn cũ trong quân ngũ ở buổi gặp mặt các cán bộ quân đội nghỉ hưu của thành phố”.

Vợ thầy Hoè kể, trở trời, viên đạn găm vào cơ thể hồi ông tham gia kháng chiến chống Pháp lại làm tội người già, nên ông bây giờ đã lúc nhớ lúc quên. 

Thế nhưng thầy Hoè luôn nhớ 6 người học trò đặc biệt của mình. Đầu những năm 1960, thầy Hoè nhận nhiệm vụ dạy các môn Vật lý, Hoá học cho 6 thủ trưởng là 6 vị tướng khi thầy mới là một thiếu uý 25 tuổi. Ngay buổi học đầu tiên, cả thầy và trò thống nhất đề nghị của Đại tướng Nguyễn Chí Thanh: Ở thao trường, xưng hô là thủ trưởng và đồng chí. Ở trong lớp học, các tướng gọi ông Hoè là thầy, và Thiếu uý Hoè gọi các thủ trưởng của mình là các anh.

Tướng Nguyễn Chí Thanh là người thông minh, am tường các kiến thức khoa học xã hội và giỏi tiếng Pháp. Tướng Thanh thường mời thầy theo trong các chuyến đi để giữa trăm công nghìn việc trên đường công tác, có được chút thời gian nào là tranh thủ học lúc ấy.

Cho đến bây giờ, mỗi khi có dịp, các người con của Tướng Thanh vẫn tìm về Đà Nẵng thăm thầy Hoè.

Tướng Lê Quang Đạo có một biệt tài là có thể chế tạo nhiều mô hình mạch điện để học. Tướng Song Hào rất thích thực hành môn Hoá học. Thời ấy rất khó khăn nên thầy phải mày mò tự làm, tự kiếm các dụng cụ thực hành Vật lý, Hoá học. Thế mà những tiết học thực hành luôn cuốn hút các tướng.

Với Tướng Hoàng Văn Thái, sau này, khi dạy học ở Trường Thiếu sinh quân Nguyễn Văn Trỗi, thầy Hoè lại có duyên dạy học cho hai người con của vị tướng này 

Có cả nghìn học trò có cấp bậc từ binh nhì đến tướng, nhưng thầy Hoè không bao giờ quên Tướng Phạm Kiệt - người mà quân Pháp khiếp sợ ấy lại từng ôm thầy khóc mừng mỗi khi “trả bài trôi chảy”. “Tướng Phạm Kiệt do bị địch bắt bớ, tù đày bao phen nên trí nhớ giảm sút nhưng vô cùng hiếu học. Tôi trân trọng lắm!” - thầy Hoè nhớ lại.

“Vì hoàn cảnh chiến tranh nên các tướng mới dở dang việc học, nên khi nhận nhiệm vụ tôi càng thấy mình cần phải có trách nhiệm và thấy trân trọng những học trò của mình” - thầy Hoè bày tỏ tấm lòng với 6 học trò đặc biệt.

Ông đại tá về hưu hết lòng “vác tù và” khuyến học

Cả một đời vừa là người lính vừa là người dạy học, về hưu, Đại tá Doãn Mậu Hòe - nguyên Hiệu trưởng trường Văn hóa Quân khu V, Hiệu phó trường Quân sự Quân khu V - giữ tâm nguyện hết lòng hết sức chăm lo cho công tác khuyến học. Khi làm Chủ tịch Hội Khuyến học quận Ngũ Hành Sơn, TP Đà Nẵng, thầy là một trong những người sáng kiến thành lập Quỹ Khuyến học Lê Văn Hiến mà đến nay vẫn hoạt động rất hiệu quả.

Đến khi về làm Phó Chủ tịch Hội Khuyến học TP Đà Nẵng, thầy vẫn cần mẫn không ngại đường xá xa xôi, đi về hàng chục cây số giữa nhà và trụ sở Hội góp công góp sức vận động từng suất học bổng giúp các cháu nhà nghèo vượt khó, khích lệ các cháu học giỏi, tài năng. Thầy giáo, Đại tá Hoè vẫn đều đặn dành dụm lương hưu để góp học bổng khuyến học, khuyến tài.

Vợ thầy cho biết, mãi đến năm 2015, ngoài 80 tuổi rồi, tay chân run rồi không đi xe đạp được, phải nghỉ ngơi và cần được chăm sóc y tế thường xuyên rồi, ông mới xin thôi công tác ở Hội Khuyến học. Thế mà nhắc về học trò, nói chuyện khuyến học, thầy lại như quên đi việc mình vừa mới trải qua một đợt ốm nặng. 

“Gần 60 năm làm bạn đời của ông ấy, chính tôi cũng như các con vẫn luôn coi ông là người thầy để noi theo lối sống mực thước, giản dị” - người bạn đời của thầy giáo - Đại tá Doãn Mậu Hoè tự hào chia sẻ.

Khánh Hiền