Nghiên cứu quy luật tự nhiên để thay đổi ứng xử của con người

Ngày 11/2, tại Hà Nội diễn ra Hội nghị quốc tế của các nhà khoa học hàng đầu ngành trái đất - mỏ - môi trường Việt Nam, Nhật Bản, Hoa Kỳ, Australia chủ đề: "Đổi mới khoa học trái đất, kinh tế tuần hoàn và tính bền vững" (Hanoi Geoengineering 2022). Hội nghị kéo dài tới ngày 12/2, với 51 báo cáo đến từ các nhà khoa học trong nước và trên thế giới.

Đây là chương trình do Trường Đại học Khoa học Tự nhiên, Đại học quốc gia Hà Nội; Hội đồng Giáo sư liên ngành khoa học trái đất - mỏ; Tổng cục Khí tượng Thủy văn và các trường đại học đối tác trong nước; các viện nghiên cứu từ Nhật Bản, Australia và Hoa Kỳ, phối hợp tổ chức.

Hội nghị tiếp nối chuỗi 7 hội nghị trước đó kể từ lần đầu tiên được tổ chức vào năm 2003. Chương trình lần này quy tụ hơn 100 nhà khoa học hàng đầu trong nước và quốc tế tham gia dưới hình thức trực tuyến và trực tiếp. 

Chủ đề chính của hội nghị gồm: Khoa học trái đất, công nghệ địa kỹ thuật, địa chất sinh thái cho phát triển kinh tế sinh thái và kinh tế tuần hoàn: Các nghiên cứu môi trường và biến đổi khí hậu, bảo vệ môi trường; khắc phục môi trường; giảm chất thải, nước thải và khí nhà kính; giảm thiểu thiên tai và chống chịu thiên tai; phục hồi môi trường và thiên tai; chống chịu với thiên tai và tăng trưởng xanh; phát triển bền vững cơ sở hạ tầng và các địa hệ; công nghệ thủy văn (quản lý nước thải và xử lý nước), giảm thiểu ô nhiễm vi nhựa. Sử dụng bền vững tài nguyên thiên nhiên và kinh tế tuần hoàn cũng như những giải pháp cho kinh tế tuần hoàn và nâng cao tính bền vững.

Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Trần Hồng Hà khẳng định, hội nghị đã lựa chọn ý tưởng chủ đề có tính thời sự cao, phù hợp với xu thế chung của nhân loại. Việc quy tụ được các nhà khoa học thuộc nhiều lĩnh vực khác nhau của khoa học trái đất trong và ngoài nước cũng như liên kết các bộ môn khoa học cơ bản như địa chất, khí tượng, thủy văn, hải văn sẽ đáp ứng tốt hơn yêu cầu phải nghiên cứu toàn diện các quy luật tự nhiên của Trái Đất.

"Trong bối cảnh đời sống kinh tế - xã hội toàn cầu hiện nay, đặc biệt là để góp phần phục hồi sau đại dịch, giải quyết vấn đề sụp đổ hệ sinh thái, tình trạng khẩn cấp toàn cầu về khí hậu đặt ra yêu cầu khoa học trái đất phải đảm nhiệm vai trò và sứ mệnh mới. Từ chỗ chỉ tập trung nghiên cứu, khám phá trái đất để phục vụ khai thác, sử dụng tài nguyên cho phát triển kinh tế - xã hội mà không tuân theo quy luật tự nhiên, khoa học trái đất cần phải nghiên cứu tường tận các quy luật tự nhiên để góp phần điều chỉnh hành vi ứng xử của con người với tự nhiên theo hướng thuận thiên, tuân theo quy luật của tự nhiên; chuyển đổi từ khai thác bóc lột tự nhiên sang đầu tư, phục hồi tự nhiên", Bộ trưởng Trần Hồng Hà nhấn mạnh.

Cùng với đó, Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường cho rằng, các ngành khoa học trái đất cần tăng cường liên kết trong nghiên cứu, khám phá đầy đủ, toàn diện các giá trị, thông tin khoa học, dữ liệu lịch sử từ kho tàng địa chất, luận giải được lịch sử hình thành, phát triển của trái đất, từ đó có được những hiểu biết sâu sắc về trái đất cũng như bài học kinh nghiệm từ những biến cố trong lịch sử để dự báo tương lai nhằm thích ứng, giảm nhẹ những thảm họa.

Đặc biệt, các nhà khoa học cần thể hiện vai trò tiên phong trong việc tìm ra những giá trị mới; tìm kiếm các nguồn nhiên liệu sạch, năng lượng tái tạo như  địa nhiệt, sóng, gió và năng lượng mặt trời, các nguồn vật liệu mới thay thế vật liệu truyền thống không thân thiện với môi trường và khí hậu. 

Đồng thời, cần phát hiện tiềm năng giá trị địa chất, địa mạo phục vụ phát triển kinh tế - xã hội thay thế cho khai thác tài nguyên thiên nhiên không tái tạo; đặt nền móng cho phát triển kinh tế tuần hoàn, kinh tế xanh. 

Nhân dịp này, Bộ Tài nguyên và Môi trường đã trao tặng Giáo sư Mai Trọng Nhuận - Chủ tịch Hội đồng liên ngành khoa học trái đất - mỏ - môi trường, người sáng lập ra chuỗi hội thảo Ha Noi Geoengineering 2022 - trong suốt 20 năm qua kỷ niệm chương vì sự nghiệp tài nguyên và môi trường vì sự cống hiến trong suốt quá trình công tác nghiên cứu.