Đồng bằng sông Hồng mở rộng thêm 4 tỉnh, chia đôi vùng duyên hải miền Trung

Cụ thể, nội dung này được xem xét trong cuộc họp về Phương án phân vùng giai đoạn 2021-2030 để triển khai thực hiện luật Quy hoạch do Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng chủ trì.

2 phương án phân vùng

Báo cáo về các phương án phân vùng thể hiện, Việt Nam hiện được phân thành 6 vùng kinh tế - xã hội gồm Vùng Trung du và Miền núi phía Bắc (14 tỉnh); Vùng Đồng bằng sông Hồng (11 tỉnh, thành phố); Vùng Bắc Trung bộ và duyên hải miền Trung (14 tỉnh, thành phố); Vùng Tây Nguyên (5 tỉnh); Vùng Đông Nam Bộ (6 tỉnh, thành phố) và Vùng Đồng bằng sông Cửu Long (13 tỉnh thành phố).

Triển khai Luật Quy hoạch, Bộ Kế hoạch & Đầu tư đã chủ động nghiên cứu, xây dựng bộ tiêu chí và đề xuất các phương án phân vùng giai đoạn 2021 – 2030. Tiếp thu ý kiến chỉ đạo của Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng và các Bộ, ngành về phương án phân vùng, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã trình Chính phủ 2 phương án phân vùng.

Phương án 1: giữ nguyên 2 vùng Đồng bằng sông Hồng và Đồng bằng sông Cửu Long; tách vùng Trung du và miền núi phía Bắc hiện tại thành vùng Đông Bắc và Tây Bắc; tách vùng Duyên hải miền Trung hiện tại thành Bắc Trung Bộ và Nam Trung Bộ (tỉnh Thừa Thiên – Huế đưa vào vùng Nam Trung Bộ), điều chỉnh 1 tỉnh (Bình Thuận) sang vùng Đông Nam Bộ và gộp 4 tỉnh Tây Nguyên (Kon Tum, Gia Lai, Đắk Lăk, Đắk Nông) vào vùng Nam Trung Bộ. Vùng Đông Nam Bộ mới được hình thành trên cơ sở vùng Đông Nam Bộ hiện nay và bổ sung thêm 2 tỉnh (Lâm Đồng và Bình Thuận).

Theo tổng hợp của Bộ Kế hoạch & Đầu tư, phương án này được 1 bộ và 4 địa phương đồng thuận.

Phương án 2: tách vùng Bắc Trung Bộ và Duyên hải miền Trung thành 2 vùng: vùng Bắc Trung Bộ và vùng Nam Trung Bộ (tỉnh Thừa Thiên – Huế ở vùng Bắc Trung bộ); mở rộng vùng Đồng bằng sông Hồng thêm các tỉnh Hòa Bình, Phú Thọ, Thái Nguyên, Bắc Giang để trở thành vùng Đồng bằng và Trung du Bắc Bộ.

Theo đó, vùng Miền núi phía Bắc gồm 10 tỉnh; Vùng đồng bằng và Trung du Bắc Bộ gồm 15 tỉnh (mở rộng thêm 4 tỉnh: Hòa Bình, Phú Thọ, Thái Nguyên và Bắc Giang); Vùng Bắc Trung Bộ gồm 5 tỉnh từ Thanh Hóa đến Thừa Thiên – Huế; Vùng Nam Trung Bộ gồm 8 tỉnh từ Đà Nẵng đến Bình Thuận; Các Vùng Tây nguyên (5 tỉnh), Đông Nam Bộ (6 tỉnh thành) và vùng Đồng bằng sông Cửu Long (13 tỉnh thành) vẫn giữ nguyên như hiện nay.

Phương án này được đa số các Bộ, ngành địa phương đồng thuận. Tính đến ngày 4/6, phương án này được 10/14 Bộ ngành và 49/59 địa phương chọn. Đây là phương án do Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng đề xuất và chỉ đạo nghiên cứu, hoàn thiện.

Phương án 2 được đánh giá là có tính kế thừa phương án phân vùng trước đây, tính ổn định cao và ít gây xáo trộn về vùng. Đồng thời, mở rộng không gian phát triển mới cho vùng Đồng bằng sông Hồng hình thành vùng Đồng bằng và Trung du Bắc Bộ và tạo điều kiện cho một số tỉnh trước đây thuộc vùng Trung du và Miền núi phía Bắc có điều kiện phát triển nhanh hơn.

Việc tách Vùng Bắc Trung Bộ và duyên hải miền Trung thành hai Vùng: Bắc Trung Bộ và Nam Trung Bộ cũng được cho là hợp lý, do Vùng Bắc Trung Bộ và Duyên hải miền Trung hiện quá dài, đến hơn 1.300 km do đó các hoạt động giao lưu, kết nội hạn chế; Có diện tích quá lớn, trải qua nhiều vùng văn hóa, lịch sử và con người rất khác nhau; Có sự khác biệt đặc trưng về khí hậu tiết giữa hai phần Nam và Bắc đèo Hải Vân ảnh hưởng đến các hoạt động kinh tế xã hội.

“Chốt” phương án phân vùng trong tháng 6

Giáo sư, Tiến sỹ Nguyễn Quang Thái - Phó Chủ tịch kiêm Tổng Thư ký Hội khoa học kinh tế Việt Nam phân tích, Việt Nam từng có nhiều quy hoạch nhưng vấn đề phát triển vùng, liên kết vùng còn nhiều hạn chế. Vấn đề cần đặt ra là cần thể chế về chính sách, pháp luật để quy hoạch gắn kết các tỉnh thành, gắn kết nguồn lực. Nếu không phân vùng, quy hoạch chỉ là sự cộng dồn của các địa phương.

Nhân quy hoạch về phân vùng này, ông gợi ý thêm về cơ chế điều hành, điều tiết trong các vùng

Phó Giáo sư, Tiến sỹ Trần Trọng Hanh - nguyên Vụ trưởng Vụ Kiến trúc quy hoạch, nguyên Hiệu trưởng trường đại học Kiến trúc Hà Nội chỉ rõ, quy hoạch của Việt Nam lâu nay thiếu 3 vấn đề về thể chế rất lớn là: cơ quan điều phối vùng, chính sách tài khóa vùng, chính sách liên kết vùng. Trong đó, cơ quan điều phối vùng, chính sách tài khóa vùng thì không hiện diện trong các văn bản pháp luật; còn vấn đề liên kết vùng được đề cập đến nhiều, nhưng việc thực hiện còn mờ nhạt trên thực tiễn.

Từ đó, ông Trần Trọng Hanh kiến nghị Bộ Kế hoạch và Đầu tư cần nghiên cứu phân vùng kỹ càng hơn, có căn cứ khoa học, tính tối ưu; nghiên cứu các thể chế phát triển vùng; thành lập hội đồng vùng, có chính sách tài khóa vùng, liên kết vùng giữa nhà nước, thị trường và dân sự.

Tiến sỹ Đào Ngọc Nghiêm- nguyên Giám đốc Sở Quy hoạch kiến trúc thành phố Hà Nội, Phó Chủ tịch Hội quy hoạch Hà Nội cho rằng, bên cạnh việc phân định các vùng, cần tạo các vùng kinh tế trọng điểm, vùng đặc thù để tạo ra động lực cho phát triển. Ông Nghiêm kiến nghị vùng Thủ đô và vùng TPHCM là 2 vùng đặc thù.

Qua thảo luận cho thấy nhiều ý kiến đồng thuận với phương án 2, Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng nhấn mạnh yêu cầu cần tiếp tục nghiên cứu, hoàn thiện như: mục tiêu của phân vùng; cơ chế hợp tác, liên kết vùng; những tác động về chính sách thông qua kết cấu hạ tầng, thu hút nguồn vốn đầu tư, không gian phát triển của vùng,...

Theo Phó Thủ tướng, phân vùng phải tính đến sự tương đồng về yếu tố địa lý, tự nhiên, kinh tế - xã hội, văn hóa, dân tộc,...; phát huy tiềm năng lợi thế của vùng, các địa phương để phát triển kinh tế - xã hội; đồng thời ứng phó với các thách thức; phát huy sự gắn kết trong nội vùng; ngoài các vùng kinh tế còn cần các vùng đặc thù để tạo động lực phát triển.

Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng đề nghị Bộ Kế hoạch & Đầu tư tổng hợp các ý kiến tại cuộc họp để hoàn thiện Báo cáo trình Chính phủ quyết định về phương án phân vùng ngay trong tháng 6/2020.

Phương Thảo