Canh biển, giữ trời, bảo vệ tổ quốc với niềm tự hào Viettel

Phía trên những chiếc xe tải quân sự thương hiệu Kamaz của Liên bang Nga và MAZ của Belarus (hiện đều đã được lắp ráp hoặc sản xuất tại Việt Nam), những hệ thống radar khổng lồ dễ dàng thu hút ánh mắt của khách tham quan Triển lãm Quốc phòng Quốc tế Việt Nam 2024.

Dù khiêm tốn hơn nhiều so với kích thước của thiết bị, dòng chữ Viettel trên thân radar lại có ý nghĩa đặc biệt với nền công nghiệp quốc phòng Việt Nam.

Giải bài toán trong chiến tranh hiện đại

Kể từ thời điểm xảy ra xung đột Nga - Ukraine, thế giới chứng kiến một hình thái mới của xung đột, nơi những thiết bị bay không người lái (UAV) đã làm thay đổi các học thuyết quân sự trước đây. Vũ khí hiện đại này có kích thước nhỏ, di chuyển linh hoạt, hoạt động ở độ cao thấp và tấn công vào các mục tiêu trọng yếu. 

Các radar thế hệ cũ 2D chỉ có 2 chiều khoảng cách và phương vị để theo dõi mục tiêu di chuyển trên một mặt phẳng, ngoài ra tốc độ quét chậm, không thể theo dõi các vũ khí mới. Vũ khí hiện đại đặt ra bài toán mới về phòng không. Bài toán là các radar 3D thế hệ mới, nhưng không nhiều bên sở hữu và sẽ phải mua với giá cao, phụ thuộc về công nghệ và vận hành.

Với quyết tâm làm chủ công nghệ để góp phần bảo vệ vững chắc vùng trời Tổ quốc, Tổng công ty Công nghiệp Công nghệ cao Viettel (Viettel High Tech-VHT) thuộc Tập đoàn Viettel đã đầu tư nghiên cứu và chế tạo thành công đài radar 3D chiến thuật băng S VRS-SRS nhằm tăng cường khả năng giám sát phòng không tầm thấp.

Khác với radar 2D, radar 3D có thể xác định thêm độ cao, có tốc độ quét nhanh và hiển thị vị trí chính xác của mục tiêu trong không gian. Nhưng cũng vì thế mà các yêu cầu về công nghệ ăngten phức tạp hơn.

Chia sẻ về hành trình hơn 5 năm phát triển radar 3D, ông Trần Hoàng Việt, Trưởng phòng Công nghệ ăngten mảng pha chủ động - công nghệ lõi của radar thế hệ mới, thuộc Trung tâm Radar VHT, cho biết nhóm đã phải giải quyết hàng loạt thách thức từ kỹ thuật, cơ sở vật chất cho tới nhân lực.

Viettel nhận nhiệm vụ nghiên cứu radar 3D từ năm 2018. Sản phẩm đầu tiên ra đời vào năm 2020 và do Viettel hoàn toàn làm chủ công nghệ lõi, trong khi đây là một trong những dòng radar tối tân và không nhiều bên sở hữu. Ngoài tính năng phát hiện UAV và tên lửa hành trình bay ở độ cao thấp với độ chính xác cao, radar 3D của Viettel còn sở hữu thiết kế module hóa, giúp dễ dàng tháo lắp, vận chuyển và triển khai ở mọi địa hình trận địa, bao gồm các khu vực đồi núi hiểm trở.

"So sánh với đài radar 3D chiến thuật cùng phân khúc của một công ty nước ngoài đứng hàng đầu trong sản xuất radar, đài radar do Viettel nghiên cứu có chỉ tiêu tương đương thậm chí vượt trội hơn như khả năng phát hiện mục tiêu trực thăng xa hơn gấp 1,6 lần, độ chính xác đo góc tà tốt hơn gấp 2 lần", ông Trần Hoàng Việt chia sẻ.

Cách làm của Viettel để Việt Nam tự chủ công nghệ quốc phòng

3 năm trước khi bắt đầu nghiên cứu radar 3D, Tập đoàn Viettel cũng đã nhận nhiệm vụ nghiên cứu nghiên cứu hệ thống Radar quản lý bờ biển để trang bị cho Quân chủng Hải quân.

Trước khi sản phẩm cuối cùng được ra mắt, các kỹ sư của Viettel đã miệt mài phát triển tới 36 phiên bản khác nhau. Sản phẩm cuối cùng cũng đáp ứng mọi kỳ vọng, trở thành con mắt canh giữ biên giới trên biển cho toàn bộ 5 vùng Hải quân.

"Với mỗi sản phẩm dù là quân sự hay dân sự, Viettel sẽ tìm ra không chỉ một giải pháp mà luôn có các phương án dự phòng, theo đó là các nguồn nguyên vật liệu đầu vào, thiết kế hay kể cả công nghệ khác nhau. Chúng tôi xác định tìm ra các công nghệ lõi để học hỏi và làm chủ", Thiếu tướng Nguyễn Đình Chiến, Bí thư Đảng ủy kiêm Phó Tổng giám đốc Tập đoàn phụ trách nghiên cứu sản xuất công nghiệp công nghệ cao, cho biết.

Làm chủ công nghệ sản xuất radar nói riêng và các trang thiết bị quốc phòng công nghệ cao nói chung, Viettel đã phát huy tinh thần không ngừng nỗ lực phát triển và làm chủ vũ khí, trang thiết bị nhằm nâng cao chất lượng sẵn sàng chiến đấu, không để Tổ quốc bị động, bất ngờ trong mọi tình huống.

Và những nỗ lực đó đã được ghi nhận một cách xứng đáng. Năm 2022, 2 công trình thuộc lĩnh vực quân sự do tập thể kỹ sư VHT nghiên cứu đã vinh dự đón nhận Giải thưởng Hồ Chí Minh về Khoa học-Công nghệ. Năm 2024, nhóm tác giả của công trình nghiên cứu radar VRS-SRS được Giải Nhất Tuổi trẻ sáng tạo toàn quân do Bộ trưởng Bộ Quốc phòng trao tặng. 

Các sản phẩm công nghiệp công nghệ cao do Viettel nghiên cứu, sản xuất được trình diễn Vietnam Defence 2024 từ ngày 19/12 - 22/12. Viettel trưng bày hơn 80 sản phẩm và module thuộc 10 ngành vũ khí trang bị kỹ thuật cung cấp cho Quân đội như khí tài công nghệ cao, radar, máy bay không người lái, hệ thống tác chiến điện tử, hệ thống mô hình mô phỏng…