Cảng Cát Lái ở TPHCM gỡ nút thắt quá tải bãi container

Ngày 2/8, Cục Hải quan TPHCM cho biết, sau hơn 3 tuần thực hiện giãn cách theo Chỉ thị 16, số lượng container lưu giữ tại đây rất lớn và đang có nguy cơ làm quá tải sức chứa ở kho bãi. Nguyên nhân chính do nhiều doanh nghiệp ảnh hưởng bởi dịch Covid-19 đã tạm dừng sản xuất hoặc đang chờ hoàn tất một số hạng mục đáp ứng tiêu chí "3 tại chỗ" nên không thể đến làm thủ tục nhận hàng.

Chính việc doanh nghiệp tạm dừng sản xuất đã ảnh hưởng đến quá trình luân chuyển hàng hóa, nguyên vật liệu nên không còn cảnh hàng dài xe đầu kéo nối đuôi nhau vào ra cảng Cát Lái bốc dỡ, vận chuyện hàng rời đi nhiều như bình thường.

Một góc cảng Cát Lái với lượng container khổng lồ xếp tại bãi nhưng lượng xe đầu kéo vào nhận thì thưa thớt.

Thông tin từ Cục Hải quan TPHCM cho biết, đầu tháng 8/2021, lượng container tồn đọng tại cảng Cát Lái là 106.717 teu (Một teu được tính là 1 container có chiều dài 20 feet, tương đương khoảng 6,1 m), chiếm 86% dung lượng bãi. 

Theo một nhân viên cảng Cát Lái, việc quá tải dễ nhận biết nhất chính là rất nhiều dãy container xếp cao đến... 5 tầng. Bình thường, cao điểm giới hạn chỉ khoảng 3 đến 4 tầng.

Hải Quan TPHCM nhận định đến giữa tháng 8/2021, tổng tồn bãi tăng khoảng 5% lên mức 115.000 teu chiếm khoảng 91% dung lượng thiết kế. 

Theo quan sát, xe chuyên dùng bốc dỡ container làm việc trong cảng Cát Lái có lúc còn nhiều hơn số lượng xe đầu kéo. Công việc chủ yếu của xe bốc dỡ là xử lý, di chuyển các container lưu ngắn ngày, dài ngày, quá hạn đang nằm tại bãi và trả container hàng cho xe đầu kéo.

Nhiều container nằm yên tại bãi đã đẩy cơ quan quản lý và doanh nghiệp rơi vào thế "tiến thoái lưỡng nan", nhập thì không còn sức chứa, không xuất được vì doanh nghiệp không nhận hàng. Khó nhất vẫn là chi phí lưu bãi, thay đổi thông tin thủ tục, hồ sơ của doanh nghiệp bị đội chi phí lên cao, hàng hóa không thông thì nguy cơ mất khách hàng luôn chực chờ.

Ông Trần Việt Anh, lãnh đạo một doanh nghiệp thường xuyên xuất nhập khẩu qua cảng Cát Lái cho biết: "Hàng tháng chúng tôi nhập từ 70-100 container, số lượng xuất cũng tương đương. Việc cảng Cát Lái ngừng nhận container nhập khẩu, buộc chuyển sang cảng Cái Mép, chi phí vận chuyển, sửa chứng từ vận tải với hãng tàu có thể đội thêm lên 6 triệu đồng/container".

"Hàng xuất khẩu đã đăng ký luồng xanh ở cảng Cát Lái giờ lại chuyển sang Cái Mép thì rất tốn thời gian. Chậm về sản xuất, lấy hàng, xuất khẩu gây thiệt hại lớn cho doanh nghiệp. Hãng tàu không chỉ lấy hàng ở mỗi Việt Nam mà còn rất nhiều quốc gia khác nữa, vấn đề xuất nhập khẩu không thông thì khả năng doanh nghiệp mất khách hàng là rất lớn. Theo tôi nghĩ, cảng Cát Lái nên ưu tiên xử lý hàng cho các doanh nghiệp còn hoạt động. Doanh nghiệp nào tạm ngưng hoạt động thì nên cho lưu hàng ở cảng khác", ông Việt Anh cho biết.

Mới đây, ông Ngô Minh Thuấn, TGĐ công ty TNHH MTV Tổng Công ty Tân Cảng Sài Gòn vừa ký văn bản 2551 ngày 5/8, cảng Cát Lái sẽ cho nhập hàng nếu khách hàng cam kết nhận hàng trong 2 ngày và có xác nhận năng lực của trung tâm Điều độ cảng.

Theo văn bản trên, cảng Cát Lái tạm ngưng tiếp nhận hàng siêu trường, siêu trọng, hàng dự án, hàng lạnh trung chuyển, sang container tại bãi. Miễn toàn bộ phí chuyển đổi mục đích khi cấp container rỗng. 

Đối với container rỗng chưa có kế hoạch xuất tàu hay đóng hàng, Trung tâm Điều độ cảng sẽ chủ động chuyển giảm tải miễn phí từ Cảng Cát Lái về các Depot thuộc hệ thống. Danh sách container cần vận chuyển và địa điểm tiếp nhận sẽ được Trung tâm Điều độ cảng thông báo cho hãng tàu, đại lý hãng tàu trước một ngày khi thực hiện.

Tại khu vực làm thủ tục hải quan cho doanh nghiệp, ông Nguyễn Hoàng Thọ (áo xanh bên phải), Chi cục phó Chi cục Hải quan cửa khẩu cảng Sài Gòn (KV1) cho biết: "Hiện tại, cơ quan đang thực hiện giãn cách, duy trì 30% cán bộ làm việc tại trụ sở, khách hàng giao dịch online hoặc đến trực tiếp nhưng phải đảm bảo quy định 5K".

Khách hàng không tiếp xúc trực tiếp với cán bộ làm thủ tục, hồ sơ được để tại bàn ngăn cách, sau đó sẽ được tiếp nhận.

Khách hàng đến giao dịch tra cứu sơ đồ hướng dẫn vị trí xử lý tờ khai hải quan để đi đúng nơi, nộp và nhận hồ sơ đúng chỗ rồi nhanh chóng rời khỏi khu vực làm thủ tục, tránh tập trung đông người.

Cục Hải quan TPHCM chủ trì thống nhất với các cơ quan chuyên ngành cho phép doanh nghiệp nộp bản chứng thư scan bằng đường điện tử trong thời gian áp dụng Chỉ thị 16 và bổ sung bản gốc sau để hạn chế người đến cảng làm thủ tục.

Quá trình nhận hồ sơ này giúp bảo vệ nhân sự của cơ quan hải quan trong tình hình dịch bệnh. Hải quan khu vực 1 phân công một ca trực ngủ lại chi cục. Cục Hải quan TPHCM vẫn thực hiện thủ tục hải quan 24/7 tại cảng Cát Lái, bảo đảm hàng hóa được làm thủ tục thông quan cả ngày lẫn đêm.