ASEAN và các nước đối tác tái khẳng định lập trường về Biển Đông

Thái Anh

(Dân trí) - Ngày 14/11, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc chủ trì các cuộc họp quan trọng của ASEAN với các đối tác lớn như Hội nghị cấp cao (HNCC) ASEAN+3 (Trung Quốc, Hàn Quốc, Nhật Bản), ASEAN – Úc, HNCC Đông Á.

Nhiều lãnh đạo các quốc gia lớn trên thế giới như Thủ tướng Trung Quốc Lý Khắc Cường, Thủ tướng Nhật Bản Suga Yoshihide, Tổng thống Hàn Quốc Moon Jae-in, Tổng thống Nga V.Putin, Thủ tướng Úc Scott Morrison… cùng các nhà lãnh đạo ASEAN đã tham dự các hội nghị. Không chỉ vậy, Tổng thư ký Liên Hiệp Quốc Antonio Guterres và Tổng giám đốc World Bank David Malpass cũng tham dự và có bài phát biểu.

ASEAN và các nước đối tác tái khẳng định lập trường về Biển Đông - 1

Hội nghị cấp cao ASEAN + 3

Không nước nào có thể giải quyết thách thức một mình

Tại HNCC ASEAN+3, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc nêu rõ, ra đời trong bối cảnh khủng hoảng kinh tế - tài chính năm 1997, kinh nghiệm ứng phó các tình huống khủng hoảng đã trở thành điểm mạnh trong hợp tác ASEAN+3 trong suốt hơn 2 thập kỷ qua. Ngày nay, trước những thách thức chưa từng có của Covid-19, các nước ASEAN+3 tiếp tục phát huy thế mạnh, kịp thời hợp tác và ứng phó với các tác động của dịch bệnh.

Tổng thống Hàn Quốc Moon Jae-in cũng cho rằng cuộc khủng hoảng tài chính 1997 đã cho các quốc gia những kinh nghiệm tốt, khiến chúng ta hiểu rằng cuộc khủng hoảng một nước sẽ dẫn tới cuộc khủng hoảng của các nước láng giềng, rằng các nước cần hợp tác với nhau để vượt qua các cuộc khủng hoảng đó. Ông Moon cũng nhấn mạnh, vì đại dịch Covid-19 đã kéo dài hơn mong đợi, các nước lại càng phải đoàn kết với nhau, nâng cấp hợp tác trong y tế công cộng, cùng nhau phát triển và phân phối vắc-xin bằng một cơ chế điều phối minh bạch, hiệu quả.

“Chúng ta cần phải chuẩn bị sẵn cho một thế giới hậu Covid-19. Nền kinh tế toàn cầu đến năm sau hi vọng có thể phục hồi, nhưng tốc độ phục hồi sẽ rất không đồng đều giữa các quốc gia. Chúng ta đang phải đối mặt với làn sóng bảo hộ thương mại và sự bất ổn trên thị trường tài chính. Không nước nào có thể giải quyết thách thức này một mình. Chúng ta phải hợp tác để tự cường và tạo điều kiện cho phát triển bao trùm và bền vững”, Tổng thống Hàn Quốc nói.

Thủ tướng Nhật Bản Suga Yoshihide, người lần đầu tiên tham gia hội nghị, cũng nhấn mạnh một thông điệp tương tự, khẳng định tầm quan trọng của hợp tác. Nhật Bản cũng đã thể hiện sự hợp tác thiết thực của mình thông qua khoản đóng góp 200 triệu USD để giúp các nước ASEAN vượt qua dịch bệnh; hỗ trợ tổng số 2,5 tỷ USD dưới dạng cho vay khẩn cấp giúp các nước đối phó với Covid-19…

Chia sẻ lợi ích gắn kết 18 quốc gia năng động nhất

ASEAN và các nước đối tác tái khẳng định lập trường về Biển Đông - 2
Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc chủ trì hội nghị với tư cách Chủ tịch ASEAN năm 2020.

Thủ tướng Trung Quốc Lý Khắc Cường nêu nhận định của một số tổ chức quốc tế, cho rằng các biện pháp hợp tác của ASEAN+3 trong ứng phó với Covid-19 đã tạo cảm hứng cho các khu vực khác. Thêm vào đó, khu vực Đông Á cũng sẽ là khu vực hiếm hoi trên thế giới sẽ có tăng trưởng dương năm nay. “Tôi cho rằng điều này cho thấy tính tự cường và hiệu quả của hợp tác ASEAN+3”, ông Lý nói.

Thủ tướng Trung Quốc cũng đánh giá rất cao sự hỗ trợ “rất tích cực” của Hàn Quốc, Nhật Bản, ASEAN khi Trung Quốc gặp khó khăn với dịch bệnh. Ngược lại, nước này cũng đã giúp các quốc gia khác “tối đa trong khả năng”.

“Trung Quốc có một câu nói đã được chúng tôi in lên các gói viện trợ, là dù chúng ta sống ở các vùng đất khác nhau, nhưng trời đất đều như nhau, cho nên chúng ta phải hợp tác để ứng phó cùng nhau… Chúng ta đã hỗ trợ lẫn nhau, là biểu hiện của tình đoàn kết, tình hữu nghị”, Thủ tướng Trung Quốc nói, đồng thời bày tỏ hi vọng các quốc gia sẽ giữ vững đà hợp tác đó, bởi rất có thể các quốc gia sẽ phải đối mặt với làn sóng Covid-19 thứ 2 khi mùa đông đang tới.

“Tôi tin tưởng chắc chắn rằng, khi chúng ta hợp tác với nhau, chúng ta có thể hợp sức và hợp trí để mở ra những tương lai cho hoà bình, ổn định, thịnh vượng cho khu vực chúng ta”, Thủ tướng Lý Khắc Cường nói.

Theo cập nhật của Bộ Ngoại giao, tại hội nghị này, lãnh đạo các nước Trung Quốc, Nhật Bản và Hàn Quốc đều cam kết đóng góp 1 triệu USD mỗi nước, cùng đóng góp 300.000 USD từ Quỹ Hợp tác ASEAN+3 cho Quỹ ASEAN ứng phó Covid-19.

Nhấn mạnh ưu tiên hàng đầu hiện nay là tập trung kiểm soát và đẩy lùi Covid-19, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đề nghị Trung Quốc, Nhật Bản và Hàn Quốc chia sẻ với ASEAN kinh nghiệm, thế mạnh trong nghiên cứu dịch tễ và dự phòng các tình huống y tế công cộng; hỗ trợ triển khai Khung phục hồi tổng thể ASEAN.

Thủ tướng đồng thời khẳng định lập trường chung của ASEAN về xây dựng Biển Đông hòa bình, hữu nghị và hợp tác trên tinh thần thượng tôn pháp luật quốc tế, trong đó có UNCLOS 1982, ủng hộ đối thoại và hợp tác hướng đến hòa bình bền vững, phi hạt nhân hóa hoàn toàn Bán đảo Triều Tiên.

Tại HNCC Đông Á, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc nhấn mạnh, từ sáng kiến của ASEAN cách đây 15 năm, Cấp cao Đông Á đã ngày càng lớn mạnh, khẳng định vai trò và tầm vóc của một diễn đàn chiến lược hàng đầu của các nhà lãnh đạo cùng đối thoại, hợp tác về các vấn đề quan trọng liên quan đến hoà bình, an ninh và thịnh vượng của khu vực. Sự chia sẻ về lợi ích và nhu cầu hợp tác đã giúp gắn kết 18 quốc gia năng động ở khu vực trong không gian đối thoại và hợp tác mà ASEAN đóng vai trò trung tâm.

Sức mạnh của các quốc gia tham gia Cấp cao Đông Á nằm ở quy mô 4,6 tỷ người dân, tổng GDP hơn 51.600 tỷ USD trong năm 2019 và nhịp tăng trưởng kinh tế năng động. Thông qua việc đề cao luật pháp quốc tế, thúc đẩy cách tiếp cận dựa trên luật lệ trong quan hệ quốc tế cũng như trong xử lý các thách thức nảy sinh, Cấp cao Đông Á đã tạo nên khuôn khổ hữu hiệu để các quốc gia phối hợp, chia sẻ và hợp tác ứng phó với các nguy cơ đe dọa an ninh, ổn định và phát triển ở khu vực.

“Càng đối diện với các xáo trộn và bất ổn, chúng ta càng nhận thức rõ tầm quan trọng của duy trì hòa bình, ổn định tạo môi trường thuận lợi cho các quốc gia tập trung ứng phó với các thách thức”, Thủ tướng nhấn mạnh và kêu gọi các quốc gia đóng góp vào nỗ lực này.