VTV chiếu phim 18+: Làm sao ép trẻ đi ngủ trước 23h?

Bên lề kỳ họp Quốc hội, ngày 10/11, GS Đào Trọng Thi - Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục, Thanh niên, Thiếu niên và Nhi đồng của Quốc hội đã trao đổi với phóng viên Dân trí những vấn đề liên quan đến việc VTV2 phát sóng phim 18+.

23h ngày 10/11, trên kênh VTV2 chính thức chiếu phim 18+, khiến dư luân có những phản ứng khác nhau. Vậy xin ông cho biết quan điểm của mình về vấn đề này?

Tôi nghĩ loại phim 18+ theo nghĩa để cung cấp thêm một số kiến thức, kỹ năng để giáo dục giới tính, sức khỏe sinh sản cho thanh niên là sự cần thiết. Tuy nhiên, vấn đề đặt ra là xây dựng hoặc nhập phim 18+ như thế nào để chiếu trên truyền hình đúng mục đính, đối tượng cần hướng tới.

Tôi cho rằng, phim 18+ hướng tới đối tượng và thời gian chiếu vào 23h là phù hợp. Chỉ có điều thời gian đó một số trẻ em vẫn chưa đi ngủ thì chắc là gia đình cũng phải tham gia quản lý để các em dưới 18 tuổi không tiếp cận phim 18+.

Vấn đề tôi quan tâm nữa là khi chúng ta chưa có điều kiện để sản xuất tất cả những bộ phim 18+, thì phải nhập từ nước ngoài, do vậy phải lựa chọn phim phù hợp với văn hóa, thuần phong mỹ tục của Việt Nam. Thậm chí có những chi tiết, tình tiết quá phản cảm, không phù hợp thì phải cắt bỏ. Nhưng về cơ bản ngoài việc cung cấp đủ kiến thức cần thiết, những bộ phim cũng cần có sự hấp dẫn nhất định để tạo được hiệu quả khi chiếu.

Ở nhiều nước thì không lạ lẫm gì với những loại phim 18+, thế nhưng đa phần họ chiếu trên những kênh truyền hình trả tiền hoặc có mã khóa kiểm soát, đối tượng có nhu cầu xem mới mở được chứ không thoải mái chiếu trên truyền hình quốc gia - nơi mà mọi người đều có thể tiếp cận rất dễ dàng?

Ở đây mình phải phân biệt rõ loại phim dành cho người lớn, chiếu chủ yếu mang tính chất dịch vụ là loại khác. Phim đó mới chiếu trên kênh truyền hình trả tiền. Loại phim này không chỉ quản lý đối tượng, mà nhiệm vụ quản lý còn để thu tiền dịch vụ. Còn kênh truyền hình tham gia vào việc giáo dục kiến thức giới tính, sức khỏe sinh sản cho thanh niên thì lại khác. Vì vậy, người ta chiếu ở kênh VTV2 cũng có nghĩa riêng của nó, đây là kênh khoa giáo.

Theo tôi hiểu nhà đài quan niệm đây là loại phim giáo dục kỹ năng sống cho thanh niên nên họ đưa vào VTV2 là đúng. Chính cách đặt vấn đề như vậy nên bộ phim được chiếu không đơn giản chỉ là cung cấp theo nhu cầu của khán giả mà phải đạt được mục tiêu giáo dục. Cũng vì mục tiêu như vậy nên bộ phim được chiếu cũng phải đạt được yêu cầu chuẩn mực văn hóa, phù hợp với thuần phong mỹ tục, với quan điểm sống của người dân.

VTV2 là kênh khoa giáo, nên liệu có bất hợp lý hay không khi chiếu những bộ phim 18+ dù mang nội dung giáo dục, nhưng giá trị giải trí thuần túy vốn có của nó vẫn còn rất nhiều, thưa ông?

Các bộ phim chiếu trên VTV2 phải đạt được yêu cầu về giáo dục cho thanh niên. Còn vấn đề những bộ phim chiếu trên VTV2 có đạt tiêu chí đó hay không thì cơ quan quản lý nhà nước như Bộ Văn hóa Thế thao và Du lịch, Bộ Thông tin và Truyền thông phải xác định. Nhưng tôi nhắc lại kênh VTV2 thì phải hiểu đây là kênh truyền hình giáo dục rất nghiêm chỉnh, còn nếu mang tính chất giải trí thì kênh VTV3 sẽ hợp lý hơn.

Theo tôi nếu như đã chấp nhận trình chiếu những loại phim 18+ mang tính chất giáo dục phải có những tiêu chí để biết được phim nào đáp ứng yêu cầu, phim nào không. Ví như phim Chuyện ấy là chuyện nhỏ  ở nước ngoài có thể đáp ứng được mục tiêu giáo dục kỹ năng sống nhưng chưa chắc nó đã phù hợp với văn hóa và lối sống người Việt Nam. Do vậy, vẫn phải kiểm tra, rà soát lại những bộ phim như vậy, còn tương lai phải tự đầu tư, xây dựng những bộ phù hơp với mục đích của mình.

Nói về truyền thống văn hóa, thuần phong mỹ tục, mỗi đất nước hay ngay cả mỗi vùng miền có một quan niệm, cách ứng xử khác nhau. Do vậy, nếu nhập phim 18+ của nước ngoài chiếu cho người Việt Nam xem để đạt được mục tiêu giáo dục giới tính, sức khỏe sinh sản liệu có phù hợp hay không?

Như tôi đã nói nếu tự làm được thì đúng với ý đồ, chuẩn mực của mình hơn. Còn việc nhập phim của người ta mà lựa chọn tốt, đúng loại phim, đúng mục đích, về cơ bản cũng sẽ phù hợp vì không thể cứ khăng khăng tôi thì phải thế này, thế kia. Mà chính vì sự cứng nhắc đó nên bây giờ mới thấy sự thiếu hụt trong giáo dục giới tính, bởi vậy sự bổ sung kịp thời là cần thiết.

Dẫu vậy, do có những vấn đề như truyền thống văn hóa, thuần phong mỹ tục nên phải cẩn trọng, sàng lọc để có được những bộ phim phù hợp nhất. Vì thế khi lựa chọn có thể cắt bớt những đoạn phim quá xa lạ với người xem.

Những năm gầy đây Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch xử lý hàng loạt ca sỹ, người mẫu ăn mặc hở hang khi trình diễn vì không phù hợp với văn hóa, thuần phong mỹ tục của chúng ta. Vậy với một bộ phim 18+, dù mang tính chất giáo dục giới tính nhưng nếu có những cảnh hở hang, nhạy cảm được chiếu lên kênh truyền hình quốc gia cho cả triệu người xem liệu có bị xử lý hay không?

Thế nào là hở hang? Theo tôi phải phân biệt rõ hở trong khung cảnh nào thì bị xử lý. Ở đây nếu biểu diễn trên sân khấu tức là môi trường, khung cảnh xuất hiện trực tiếp trước rất nhiều người thì là hoàn toàn khác.

Tôi cũng phải nói thật về văn hóa, thẩm mỹ là hai khái niệm không thể đong đếm được. Tất cả những cố gắng muốn lượng hóa vấn đề đó, đều dẫn đến sự lệch lạc. Vì vậy, phải giáo dục người dân hướng đến thẩm mỹ thế nào cho phù hợp chứ không thể đưa ra những quy định quá thô thiển.

Theo tôi không nên vì một cái mà chúng ta không quen mà phản đối bước đi đúng hướng. Điều đó cũng có nghĩa là không nên vì sợ cái gì đó mà chúng ta không dám làm. Tôi cũng phải nhắc lại vì trước đây chúng ta không làm nên bây giờ mới gặp phải những vấn đề liên quan đến lối sống của thanh thiếu niên cần phải khắc phục.

Xin cảm ơn ông!

Quang Phong (thực hiện)