Viết cho thiếu nhi, chưa ai vượt qua được Nguyễn Nhật Ánh

Nằm trong chuỗi những hoạt động của Ngày văn học châu Âu tại Hà Nội, buổi tọa đàm bàn về vấn đề: “Truyện trinh thám cho thiếu nhi – Một mảnh đất màu mỡ” dành được sự quan tâm đặc biệt của đông đảo mọi người. Lí do theo tiến sĩ ngữ văn, nhà phê bình Phạm Xuân Thạch: “Với nội dung truyện trinh thám dành cho thiếu nhi thời nay ở Việt Nam gần như đã bị biến mất hoàn toàn. Có chăng khi hỏi các em thiếu nhi có biết nhiều về truyện trinh thám của tác giả Việt Nam thì may ra các em có nhớ các truyện trong bộ Kính vạn hoa nổi tiếng của nhà văn Nguyễn Nhật Ánh…”

Bàn về vấn đề này, nhà văn nổi tiếng người Anh, Jasper Fforde người đã từng đạt giải thưởng Wodehouse cho truyện viễn tưởng, là nhà văn có sách bán chạy trên toàn thế giới có cái nhìn đầy lạc quan về kho truyện trinh thám dành cho thiếu nhi bởi: “Trẻ em và thanh thiếu niên luôn tò mò và muốn khám phá thế giới này theo lăng kính của riêng chúng. Vì vậy mà truyện trinh thám dành cho lứa tuổi này là cần thiết và chắc chắn được các em đón đọc nhiều. Thách thức đặt ra là ở những cây viết, họ sẽ sáng tạo ra sao để thu hút các em và để thể hiện được đúng tâm hồn trẻ thơ”.

Theo quan điểm của ông, yếu tố “trinh thám” có nghĩa gợi sự tò mò, bí ẩn và đầy sáng tạo như dẫn dắt người đọc vào một cuộc hành trình tìm kiếm, hoàn toàn không có yếu tố bạo lực hay những nội dung gây ảnh hưởng xấu đến nhận thức và sự phát triển của các em.

Điều này đã được Jasper Fforde thể hiện trong 14 tác phẩm viết cho thiếu nhi với đầy màu sắc trinh thám. Các tác phẩm của ông xoay quanh hoạt động trinh thám của cảnh sát với việc sử dụng các nhân vật trong bài thơ hay bài hát cổ cho trẻ em như Ma thuật và Rồng; Những sắc thái của màu xám ( Shades of Grey)…

Đối lập với sự phát triển của dòng truyện trinh thám ở nước ngoài, bức tranh về sự xuất hiện, phát triển của dòng truyện này ở Việt Nam hết sức mờ nhạt. Ngoài cái tên Nguyễn Nhật Ánh, hầu như không có bất cứ tên của tác giả nào được nhắc đến trong buổi tọa đàm. Tuy vậy theo tiến sĩ ngữ văn Phạm Xuân Thạch: “Những truyện của Nguyễn Nhật Ánh nhằm vào đối tượng các em từ 13 tuổi trở lên, tức là các em không còn là thiếu nhi nữa. Như vậy ở độ tuổi từ 6-7 tuổi thì dòng truyện này ở Việt Nam là thiếu vắng”.

Thiếu nhi có nhu cầu đọc truyện trinh thám nhưng lại thiếu hụt nguồn cung trong nội địa. Đây cũng là vấn đề nhức nhối đặt ra với các tác giả văn học Việt. Lí do thì có muôn vàn, tuy nhiên việc giới trẻ Việt ngày nay không mặn mà nhiều với sách truyện Việt có chăng cũng là phần lỗi lớn ở các tác giả khi mà chưa cho ra đời những sản phẩm thật sự hấp dẫn và phù hợp?

Thiên Ân