Dân sinh
Fica
DTiNewsTPHCM quyết định bảo tồn Dinh Thượng thơ
(Dân trí) - Dinh Thượng thơ (hiện là trụ sở của Sở Thông tin và Truyền thông TPHCM) sẽ được bảo tồn khi mở rộng, nâng cấp trụ sở HĐND - UBND TPHCM. Dự kiến, tòa nhà này sẽ được cải tạo thành nhà truyền thống.
Thường trực UBND TPHCM vừa có kết luận cuộc họp nghe báo cáo phương án thiết kế kiến trúc công trình xây dựng mở rộng, nâng cấp trụ sở HĐND - UBND TPHCM và giải pháp bảo tồn công trình tại 59-61 Lý Tự Trọng (trụ sở Sở Thông tin và Truyền thông).
Theo đó, thống nhất chủ trương chọn phương án thiết kế của đơn vị tư vấn GENSLER theo hướng phủ khối kiến trúc mới lên trên và bảo tồn công trình hiện hữu, dự kiến cải tạo thành nhà truyền thống UBND TPHCM. Sở Quy hoạch và Kiến trúc sẽ phối hợp với đơn vị tư vấn để nghiên cứu, điều chỉnh thiết kế cho phù hợp với chủ trương trên.
Dinh Thượng thơ nay là trụ sở của Sở Thông tin và Truyền thông TPHCM, nằm ở góc đường Lý Tự Trọng - Đồng Khởi (ảnh: Google maps)
Năm trước, TPHCM công bố phương án mở rộng, nâng cấp trụ sở UBND TP, nơi làm việc của nhiều cơ quan với 1.800 người. Nếu phương án được triển khai, Dinh Thượng thơ (xây dựng từ thế kỷ XIX) sẽ bị đập bỏ vì không được xếp hạng di tích.
Sau đó, nhiều ý kiến nhân dân và nhà khoa học cho rằng công trình cần được bảo tồn vì mang ý nghĩa văn hóa lịch sử, kiến trúc đô thị. Để có cái nhìn đúng đắn và quyết định phù hợp, TPHCM đã tổ chức hội thảo: “Đánh giá giá trị và giải pháp bảo tồn kiến trúc tại địa điểm 59-61 Lý Tự Trọng, quận 1” vào tháng 9/2018.
Tiếp đến, Sở Quy hoạch và Kiến trúc TP cũng mời chuyên gia nước ngoài đóng góp ý kiến để bảo tồn Dinh Thượng thơ.
Theo Sở Quy hoạch và Kiến trúc, hiện một số nước trên thế giới cũng đã thành công trong việc bảo tồn kiến trúc đô thị hiệu quả theo từng mức độ. Để công trình có được giải pháp bảo tồn tối ưu, sở kiến nghị UBND TP mời chuyên gia nước ngoài có kinh nghiệm trong lĩnh vực bảo tồn để nghiên cứu, góp ý.
TPHCM quyết định bảo tồn Dinh Thượng thơ và dự kiến cải tạo thành nhà truyền thống (ảnh: Nguyễn Quang)
Cũng theo Sở Quy hoạch - Kiến trúc TP, Dinh Thượng thơ lưu giữ dấu vết về một trong những công trình công quyền đầu tiên của Sài Gòn, liên kết hài hòa về không gian với nhiều di sản, mảng xanh trong khu vực. Đây là công trình đặc trưng về kỹ thuật xây dựng và kiến trúc tiêu biểu của một thời kỳ và hiện vẫn được bảo quản tốt.
Tuy nhiên, đến nay, tòa nhà Dinh Thượng thơ vẫn chưa được đánh giá xếp hạng di tích và không thuộc danh sách các đối tượng nghiên cứu bảo tồn cảnh quan kiến trúc đô thị TP.
Dinh Thượng thơ (được xây dựng từ năm 1860) là nơi điều hành trực tiếp về toàn bộ vấn đề dân sự, tư pháp, tài chính của thuộc địa thời Pháp thuộc.
Chuyên gia sử học Trần Hữu Phúc Tiến cho biết nền đất Dinh Thượng thơ là một dấu tích quan trọng của Thành Gia Định và là dấu tích tiêu biểu của thời kỳ người Việt bắt đầu khai phá, thành lập Sài Gòn. Vào mùa xuân 1790, chúa Nguyễn Ánh (sau này là vua Gia Long) cho xây Thành Gia Định tại vùng đất cao thuộc địa phận làng Tân Khai - một trong 40 ngôi làng đầu tiên của người Việt trên đất Sài Gòn.
Vùng đất này được người Pháp gọi là Đồi Thành lũy. Đây là khu đất trải rộng từ rạch Thị Nghè xuống đến đường Đồng Khởi ngày nay. Đỉnh đồi là khu vực đài truyền hình thành phố hiện giờ, chân đồi là khu vực công viên Chi Lăng, bao gồm Dinh Thượng thơ.
Căn cứ vào các sử liệu, ô đất giáp ranh đường Đồng Khởi - Lý Tự Trọng - Lê Thánh Tôn ngày nay chính là đất của pháo đài ở cổng thành phía Nam, mang tên Càn Nguyên của Thành Gia Định. Năm 1860, người Pháp đã quy hoạch làm đất xây dựng Dinh Thượng thơ và đằng sau dinh này là Dinh Xã Tây (nay là trụ sở UBND TPHCM).
“Đây là vị trí cao thuận lợi xây công thự. Đường Lý Tự Trọng nối một mạch cơ quan quan trọng của chính quyền Nam Kỳ và Sài Gòn lúc đó, khoảng cách chỉ là đi bộ thôi. Ví dụ như trường Trần Đại Nghĩa trước là Dinh Soái phủ Nam Bộ. Từ đó đi bộ mấy bước là tới Dinh Thượng thơ - cơ quan quan trọng thứ 2 sau Dinh Thống đốc (bây giờ là Bảo tàng TP), Khám Lớn (giờ là thư viện Tổng hợp), Sở Học chánh (bây giờ là Sở Giáo dục)…”, ông Tiến nói.
Chuyên gia sử học đánh giá đây là quy hoạch khu hành chính hoàn chỉnh. Dấu tích mở đầu của lịch sử hành chính đô thị và hành chính quốc gia hiện đại.
Quốc Anh
