Tiết lộ hậu trường nghề xuất bản 100 năm qua

Nhà xuất bản Tổng hợp TPHCM giới thiệu đến độc giả cuốn sách Những con chữ ngoài trang sách của tác giả Trần Đình Ba, nhân kỷ niệm Ngày Sách và Văn hóa đọc Việt Nam lần thứ hai năm 2023.

Tác phẩm kể về câu chuyện xuất bản từ nửa cuối thế kỷ XIX đến năm 1945, hiện diện qua những chủ đề rất gần gũi, giúp độc giả có dịp nhìn lại một thời lịch sử hoạt động xuất bản của Việt Nam.

Những con chữ ngoài trang sách được chia làm 3 phần với 48 bài viết theo dạng chủ đề, những mảnh nhỏ của hoạt động in ấn, xuất bản và phát hành sách cùng văn hóa đọc của Việt Nam.

Phần 1 mang tên Phía sau trang sách khắc họa toàn cảnh xuất bản ở Việt Nam từ nửa cuối thế kỷ XIX khi máy móc in ấn của phương Tây được người Pháp đưa sang nước ta.

Việc ra đời các nhà in nhà nước nửa cuối thế kỷ XIX tạo nền móng cho xuất bản hiện đại. Đầu thế kỷ XX, xuất bản dần sang tay các nhà xuất bản công và tư, trong đó hai trung tâm xuất bản lớn ở Sài Gòn và Hà Nội.

Hoạt động phát hành sách qua hệ thống nhà sách, mối quan hệ tác giả - nhà xuất bản, dịch thuật các danh tác thế giới cũng được nhắc đến. Những con người, công việc góp phần làm nên sự hấp dẫn cho tác phẩm cũng được giới thiệu từ việc "điểm phấn tô son" làm bìa, vẽ tranh nội dung, viết lời tựa đến sửa chữ sai, lời đề tặng sách của tác giả.

Phần 2 Vui buồn giấy mực giới thiệu nhiều hoạt động liên quan đến xuất bản. Nhiều nhà văn, tác giả, dịch giả tham gia xuất bản nhưng "đứt gánh" vì không biết kinh doanh hoặc ít vốn. Trong số họ có những tên tuổi quen thuộc như: Tản Đà, Huy Cận, Xuân Diệu, Nguyễn Đức Chính, Phạm Cao Củng…

Những con "mọt chữ" khác được điểm danh như: Lê Văn Trương, Vũ Bằng, Nguyên Hồng, Tô Hoài, Vương Hồng Sển…

Phần này cũng điểm qua những dòng sách thịnh hành thời đó, trào lưu làm sách Tết được khởi phát từ năm 1928 với sự tiên phong của Tân Dân thư quán, và cuộc triển lãm sách báo đầu tiên ở Việt Nam được tổ chức tại Sài Gòn năm 1942.

Sang phần 3 Cảo thơm lần giở, độc giả có dịp nhìn lại nhiều tấm gương yêu sách, đọc sách và cả quan điểm của họ về vai trò của sách vở trong đời sống.

Với dung lượng gần 400 trang, Những con chữ ngoài trang sách là một tài liệu hữu ích giúp độc giả hồi cố về lĩnh vực xuất bản với những hoạt động cơ bản in ấn, xuất bản, phát hành của ngành xuất bản trong 100 năm qua.

Với cách trình bày theo dạng bài viết nhỏ, chia thành những chủ đề liên quan, độc giả sẽ gặp lại nhiều tác giả, tác phẩm đã từng đọc, cũng như biết thêm nhiều câu chuyện liên quan đến họ. Tác phẩm cũng cung cấp những hình ảnh minh họa về xuất bản thời kỳ đó.