Sẽ trình Thủ tướng xếp hạng khu mộ Lê Hữu Trác là di tích quốc gia đặc biệt

Ủy ban nhân dân tỉnh Hà Tĩnh mới đây có văn bản đề nghị Viện Sử học cho ý kiến đánh giá công lao, hành trạng, những đóng góp của Danh nhân Hải Thượng Lãn Ông Lê Hữu Trác để có cơ sở hoàn thiện hồ sơ, trình Bộ Văn hóa - Thể thao và Du lịch, Thủ tướng Chính phủ xếp hạng Mộ và Khu lưu niệm Lê Hữu Trác là Di tích Quốc gia đặc biệt.

Cùng với đó, UBND tỉnh Hà Tĩnh gửi văn bản đến Bộ Y tế đề nghị quan tâm, ủng hộ chủ trương và cho ý kiến bổ sung về vấn đề trên.

Theo UBND tỉnh Hà Tĩnh, Di tích Mộ và Khu lưu niệm Lê Hữu Trác, huyện Hương Sơn, tỉnh Hà Tĩnh được Bộ Văn hóa - Thông tin (nay là Bộ Văn hóa - Thể thao và Du lịch) xếp hạng Di tích Quốc gia vào năm 1990.

Đây là di tích nguyên gốc duy nhất, gắn liền với cuộc đời và sự nghiệp y đức của Lê Hữu Trác trên vùng đất Hương Sơn, Hà Tĩnh cũng như cả nước nói chung.

Mộ là nơi an nghỉ của Đại danh y Lê Hữu Trác từ khi mất (năm 1791) đến nay. Tuy có một số lần trùng tu, tôn tạo nhưng vị trí mộ, hướng mộ, hình thức mộ không thay đổi. Trên địa bàn tỉnh Hà Tĩnh, đây là một khu lăng mộ rất hiếm và độc đáo, không có hình thức tương tự.

Nhà thờ Lê Hữu Trác (thượng điện trong khu lưu niệm) cũng là một di tích nguyên gốc. Ngôi nhà là nơi cả cuộc đời Lê Hữu Trác sinh sống, nghỉ ngơi, bốc thuốc chữa bệnh cứu người. Đặc biệt, tại ngôi nhà này, Lê Hữu Trác viết trọn bộ Hải Thượng Y Tông tâm lĩnh.

Tượng đài Lê Hữu Trác cũng là một hạng mục đặc biệt. Đây là tượng đài Lê Hữu Trác lớn nhất trong cả nước hiện nay. Vị trí xây dựng tượng đài nằm trên ngọn núi Minh Tự, nơi gắn liền với cuộc đời làm thuốc, vui thú cảnh núi rừng Hương Sơn của Lê Hữu Trác.

Tại mộ và khu lưu niệm hiện còn lưu giữ một số tư liệu, hiện vật quan trọng như các bản sách thuốc của Lê Hữu Trác được viết vào những năm đầu thế kỷ XX, sách thuốc Hải Thượng Lãn Ông toàn thư (viết năm 1942), sách Y gia tâm lĩnh (viết năm 1950), một số dụng cụ bào chế thuốc của Lê Hữu Trác…

Những tư liệu, hiện vật này vô cùng quý giá, hữu ích cho công tác nghiên cứu về Lê Hữu Trác nói riêng, cũng như nghiên cứu về y học cổ truyền nói chung. Khuôn viên khu lưu niệm Lê Hữu Trác còn trồng bảo tồn rất nhiều chủng loại cây thuốc nam quý, có thể xem như là nguồn gen dự trữ quan trọng cho y học cổ truyền hiện nay.

Năm 2023, tỉnh Hà Tĩnh lập hồ sơ khoa học trình Bộ Ngoại giao đề nghị Ủy ban UNESCO vinh danh Hải Thượng Lãn Ông Lê Hữu Trác. Hồ sơ nhận được sự đồng thuận, góp ý của Bộ Y tế, Bộ Văn hóa - Thể thao và Du lịch.

Hiện nay, hồ sơ khoa học về Hải Thượng Lãn Ông Lê Hữu Trác đã được Việt Nam trình lên Ủy ban UNESCO và có 4 nước gồm: Nhật Bản, Hàn Quốc, Thái Lan và Ấn Độ đồng thuận, ủng hộ.

Với những giá trị đặc biệt của khu di tích, được sự đồng ý của Thường trực Tỉnh ủy, UBND tỉnh Hà Tĩnh đã chỉ đạo Sở Văn hóa - Thể thao và Du lịch chủ trì, phối hợp với các bộ, ban ngành, cơ quan, đơn vị liên quan và UBND huyện Hương Sơn lập hồ sơ khoa học trình Thủ tướng Chính phủ xếp hạng Mộ và Khu lưu niệm Lê Hữu Trác là Di tích Quốc gia đặc biệt.