Quảng Bình: Bộ sách bằng lá cây hàng trăm năm tuổi của người Khùa

Thứ hai, 05/02/2018 - 03:00

(Dân trí) - Với đồng bào người Khùa nơi biên giới của tỉnh Quảng Bình, bộ sách lá do tổ tiên để lại luôn là một báu vật vô giá. Những bộ sách này đã trải qua hàng trăm năm, đến nay những người có thể đọc được nội dung trên bộ sách không còn nhiều.

Trong chuyến công tác về huyện miền núi Minh Hóa trong những ngày cuối năm, chúng tôi đã có dịp được tìm hiểu về bộ sách lá lưu giữ hàng trăm năm của đồng bào người Khùa. Bộ sách chất liệu bằng lá cây này đã được truyền qua nhiều đời và trở thành một báu vật vô giá đối với người Khùa nơi biên giới của tỉnh Quảng Bình.

Ông Hồ Thong, người đang lưu giữ bộ sách lá hàng trăm năm tuổi của người Khùa

Người đang lưu giữ bộ sách lá này là ông Hồ Thong (bản Hà Vi), là tộc trưởng của một dòng họ trong cộng đồng người Khùa ở xã Dân Hóa, huyện Minh Hóa. Ông Hồ Thong cho biết, ông từng được truyền lại hai cuốn sách lá, trong đó một cuốn ông đã giao lại cho cơ quan chức năng phục vụ nghiên cứu.

Theo tìm hiểu, sách của người Khùa được làm từ lá buông, một loại cây giống cây cọ, cây thốt nốt, lá có chiều dài khoảng 3m. Sách thường được chia làm 3 bộ gồm: văn thơ, gia phả và võ thuật.

Ông Hồ Thong chia sẻ về cuốn sách do tổ tiên truyền lại

Cuốn sách lá ông Hồ Thong đang cất giữ dài khoảng 50cm, có 150 trang, mỗi trang rộng khoảng 5cm và được viết 4 hàng chữ cả hai mặt, các trang được nối với nhau bằng sợi chỉ bện. Hai bìa sách được làm bằng hai thanh gỗ.

Ông Hồ Thong cho biết, cuốn sách này đã được truyền qua nhiều đời, từ đời cụ của ông đã có. Trước đây nhiều dòng họ cũng có lưu giữ những cuốn sách tương tự nhưng do chiến tranh nên thất lạc, hư hỏng. Nội dung trên cuốn sách được viết bằng chữ Lào cổ, do vậy đến nay, không mấy người trong đồng bào Khùa có thể đọc được.

“Cuốn sách là báu vật tổ tiên để lại nên mình phải lưu giữ cho con cháu đời sau. Tôi cũng không đọc được nội dung trong cuốn sách, ở đây cũng ít người đọc được. Cuốn sách như báu vật và chỉ truyền lại cho trưởng họ. Những năm chiến tranh, những cuốn sách này được tôi cất dấu trong hang đá, sau chiến tranh lại đưa về cất giữ” ông Hồ Thong nói.

Cuốn sách bằng chất liệu lá buông, một loại cây giống cây cọ, cây thốt nốt

Chữ viết trên cuốn sách lá hàng trăm năm tuổi

Một số cụ cao niên người Khùa cũng cho biết, những bộ sách này do tổ tiên viết lại và có nội dung về những bài văn, những câu thơ của người Khùa xưa. Có cuốn ghi lại cách học học võ nhằm rèn luyện sức khoẻ để chống lại các bệnh tật, thú rừng. Bên cạnh đó còn viết lại gia phả ghi lại dòng tộc, tổ tiên và cách giáo dục con cháu, khuyên răn con cháu trong nhà làm những điều lành, tránh điều ác, sống thuỷ chung.

Tiến Thành