Phát hiện một đường cổ chìm trong lòng đất ở Thánh địa Mỹ Sơn

Trao đổi với PV Dân trí ngày 26/4, ông Phan Hộ - Trưởng Ban Quản lý Di sản văn hóa Mỹ Sơn (huyện Duy Xuyên, Quảng Nam) - cho biết, dự án trùng tu, tôn tạo nhóm tháp K, H và A khu di tích Mỹ Sơn là dự án hợp tác giữa Chính phủ Việt Nam và Ấn Độ với tổng kinh phí 60 tỉ đồng được thực hiện từ năm 2016-2021; trong đó phía Ấn Độ tài trợ 50 tỉ đồng và còn lại là vốn đối ứng từ Việt Nam.

Dự án gồm khai quật, chống đỡ, trùng tu và khôi phục một phần các nhóm tháp K, H và A. Ông Phan Hộ cho biết, hiện có 6 chuyên gia Ấn Độ đang làm việc tại dự án.

Từ năm 2016, các chuyên gia Ấn Độ tiếp xúc, trao đổi và khảo sát dự án, nội dung công việc; đến năm 2017 này, các chuyên gia bắt đầu thực hiện công tác khai quật và trùng tu. Theo nội dung công việc, đầu tiên là khai quật phát lộ, nơi nào hư hỏng thì chống đỡ và sau đó tiến hành trùng tu.

Trong quá trình khôi phục, ông Hộ cho hay nguồn nguyên liệu cho đợt trùng tu lần này cơ bản tận dụng những thành quả của quá trình trùng tu trước đó, đặc biệt của người Ý đã thực hiện các dự án trùng tu ở các tháp trước. Cũng theo ông Hộ, việc trùng tu chỉ một phần trong toàn bộ của các nhóm tháp K, H và A.

Đặc biệt, trong quá trình khai quật tại tháp K, các chuyên gia Ấn Độ và cộng sự Việt Nam phát hiện một con đường cổ và bờ tường dẫn chìm trong lòng đất dẫn vào tháp này. Theo quan sát của PV, con đường cổ này rộng khoảng 10m, nền đất, bờ tường được làm bằng gạch nung và phụ gia kết dính đặc biệt; con đường này kéo dài đến đâu và được xây dựng trong thời kỳ nào thì các chuyên gia vẫn đang tiếp tục khai quật để nghiên cứu.

Bước đầu các chuyên gia Ấn Độ và Việt Nam nhận định, đây có thể là con đường dành riêng cho hoàng gia và các thành viên trong hoàng tộc cũng như các vị chức sắc tôn giáo trong mỗi dịp tổ chức hành lễ tại Thánh địa Mỹ Sơn.

Trong đợt trùng tu lớn lần này, các chuyên gia Ấn Độ và Việt Nam cũng hết sức bất ngờ khi phát hiện nhiều hiện hiện vật có giá trị như hai tượng đá thân người đầu sư tử, các hiện vật chóp tháp cùng các chi tiết kiến trúc khác bằng vật liệu đất nung được chôn lấp dưới các chân tháp cổ. Hiện các hiện vật này đang được bảo quản để nghiên cứu.

Ông Phan Hộ cho hay, ông kỳ vọng nhiều vào đợt trùng tu này vì Ấn Độ là quốc gia có nền văn hóa mang nhiều nét tương đồng với Mỹ Sơn. Hơn nữa kỹ thuật trùng tu di sản của các chuyên gia Ấn Độ ở mức thượng thừa, đảm bảo được các yêu cầu khắc khe của việc trùng tu Di sản Văn hóa thế giới.

“Với việc phát lộ tuyến đường cổ và bờ tường dẫn vào tháp K sẽ làm phong phú thêm những giá trị về lịch sử, kiến trúc, văn hóa, nghệ thuật mà người xưa đã tạo lập trong quần thể Di sản Văn hóa thế giới Mỹ Sơn. Chúng tôi hy vọng các nhà khoa học sẽ sớm có kết luận về quy mô, mục đích và ý nghĩa của tuyến đường để vừa góp phần làm tăng thêm giá trị cổ xưa của Di sản, vừa từng bước giải mã những huyền bí ngàn năm trong lòng tháp cổ Mỹ Sơn”, ông Phan Hộ nói.

C.Bính-B.Trâm