Ông hoàng vật lý "Hawking Hawking" - 1 trong 10 cuốn tiểu sử hay nhất 2021

Tô Sa

(Dân trí) - "Hawking Hawking - Câu chuyện về một huyền thoại khoa học" được đánh giá là một trong mười cuốn tiểu sử hay nhất năm 2021.

Tháng 8, Omega Plus và Nhà xuất bản Dân trí phối hợp phát hành Hawking Hawking - Câu chuyện về một huyền thoại khoa học của tác giả Charles Seife, Dương Quốc Văn dịch. 

Cuốn sách được đánh giá là một trong mười cuốn tiểu sử hay nhất năm 2021 do Prospect Magazine bình chọn.

Tác phẩm gồm 3 phần: Đổ chuông - Va chạm - Truyền cảm hứng, tổng 17 chương, kể về cuộc đời và sự nghiệp của Stephen Hawking (1942 - 2018).

Cuốn sách dành cho những ai quan tâm thế giới vật lý học, đặc biệt vật lý lý thuyết, và hơn cả, những ai quan tâm đến Hawking.

Giáo sư, nhà vật lý nổi tiếng người Anh Stephen Hawking được nhận vào Đại học Oxford năm 17 tuổi. Trong ba năm học tập và nghiên cứu tại đây, Hawking cho biết ông chỉ học khoảng 1.000 giờ, nghĩa là chỉ khoảng một giờ mỗi ngày.

Năm 1963, khi mới 21 tuổi và đang theo học cao học, Hawking bị chẩn đoán mắc bệnh xơ cứng teo cơ một bên - căn bệnh phá hủy hệ thống neuron thần kinh của cơ thể khiến ông bị liệt.

Các bác sĩ cho rằng ông chỉ có thể sống thêm hai năm. Tuy nhiên, dạng bệnh ông mắc phải phát triển chậm hơn bình thường, giúp ông tiếp tục sống thêm hơn nửa thế kỷ, trở thành ông hoàng vật lý với những thành tựu khoa học rực rỡ.

Ông hoàng vật lý Hawking Hawking - 1 trong 10 cuốn tiểu sử hay nhất 2021 - 1

Bìa sách "Hawking Hawking - Câu chuyện về một huyền thoại khoa học" (Ảnh: Omega Plus).

Với nguồn tài liệu phong phú, cách viết quay ngược thời gian đầy sắc sảo, trong Hawking Hawking - Câu chuyện về một huyền thoại khoa học, Hawking hiện lên trong tính toàn vẹn nhất của mình.

"Một con người thực sự: nóng nảy, kiêu ngạo và nhẫn tâm, đồng thời ấm áp, hóm hỉnh và thông minh. Phức tạp. Lôi cuốn. Phi thường". 

Để hiểu được con người Hawking, độc giả phải quay ngược đồng hồ. Trong suốt một phần ba quãng đời cuối cùng, Hawking đã trở thành nhà khoa học còn sống nổi tiếng nhất thế giới. Nhưng sự nổi tiếng đó ít nhiều lại không liên quan đến những đóng góp khoa học thực tế của ông.

Nghiên cứu của Hawking trong những năm nổi tiếng nhất hầu hết bị giảm giá trị và ít có tác động lâu dài đối với thế giới vật lý.

Ông như một ngôi sao sụp đổ: không gian xung quanh ông tỏa sáng rực rỡ bằng năng lượng của ông. Nhưng về bản chất, ông chỉ là một hình ảnh phản chiếu mờ nhạt của những gì mà ông từng có trước đây.

Không lâu trước đó, Hawking là một ngôi sao siêu mới. Một phần ba giữa cuộc đời Hawking là bước chuyển mình ngoạn mục và rực rỡ.

Trong suốt hai thập niên đó, ông đã tự biến mình từ một nhà vật lý không nhiều người biết đến, đang làm việc với các đồng nghiệp (và các đối thủ) để tìm hiểu về các tính chất của vũ trụ sơ khai, trở thành một người nổi tiếng tầm quốc tế.

Là người đàn ông thông minh nhất thế giới, một hiện tượng khoa học giống như The Beatles trong âm nhạc, đó là một sự biến đổi đột ngột vô cùng thỏa mãn nhưng cũng cực kỳ đau đớn với Hawking. 

Ông hoàng vật lý Hawking Hawking - 1 trong 10 cuốn tiểu sử hay nhất 2021 - 2

Stephen Hawking tại văn phòng của ông ở Đại học Cambridge, năm 2005 (Ảnh: The Guardian).

Trước khi ông đạt được địa vị và danh vọng, con người thực sự đằng sau huyền thoại ấy mới hiện lên rõ nét. Dòng chảy ngược của thời gian từ từ khôi phục Hawking trở lại thời kỳ chói sáng ban đầu của mình.

Bằng cách du hành trở lại thời trẻ của Hawking, độc giả có thể hiểu được cách mà con người ấy thu nhận và hình thành những hiểu biết khoa học quan trọng, để từ đó tạo dựng nên tên tuổi cho bản thân.

Độc giả cũng có thể nhận ra thực chất của nhu cầu trở thành một nhà truyền thông khoa học nổi tiếng.

Và, độc giả có thể hiểu được nỗi sợ hãi sinh tử của một chàng trai trẻ đang chạy đua để tạo dựng một di sản - và một gia đình - khi căn bệnh chết người sẵn sàng ập đến bất cứ lúc nào.

Charles Seife, 51 tuổi, là một tác giả, nhà báo và giáo sư người Mỹ tại Đại học New York.

Ông đã viết rất nhiều về các chủ đề khoa học và toán học trong gần 30 năm. 

Cuốn sách xuất bản đầu tiên và nổi tiếng nhất của ông là Zero: The Biography of a Dangerous Idea.