NSƯT Chiều Xuân: "Cuộc sống của bố Trần Hạnh quá khổ, quá khắc nghiệt"

Trước sự ra đi của NSND Trần Hạnh, NSƯT Chiều Xuân bày tỏ niềm tiếc thương: "Vẫn biết cõi đời là cõi tạm, bố Hạnh đã 92 tuổi rồi, nhưng nghe tin bố ra đi con không thể không nghẹn ngào nước mắt tuôn rơi.

Chắc ở bên thế giới bên kia giờ này bố đã đoàn tụ cùng các cô chú và các anh các chị đi trước, chắc bố lại đang chuẩn bị cho một vai diễn mới của mình ở thế giới đó, dù ở thế giới nào cái nghiệp diễn vẫn là lẽ sống của bố, cái nghiệp diễn mang đầy lòng trắc ẩn, chia sẻ với con người với cuộc đời này.

Cảm ơn bố đã đem đến cho cuộc sống này một tâm hồn giản dị và thanh tao như con người bố Trần Hạnh vậy".

Chia sẻ với phóng viên Dân trí, nữ nghệ sĩ Chiều Xuân cho biết, chị có cơ duyên hợp tác với NSND Trần Hạnh từ năm 1996, trong phim "Người yêu đi lấy chồng" của đạo diễn Vũ Châu. Trong phim, chị vào vai Na, nữ bộ đội về làng, chưa cưới mà đã có con. Nghệ sĩ Trần Hạnh vào vai ông bố của cô Na, gia trưởng, bảo thủ nhưng cũng rất thương con.

Theo Chiều Xuân, trong phim có nhiều cảnh bố con cô Na cãi vã nặng nề. Chị nhớ nhất, cảnh cô Na và bố to tiếng về việc kết hôn với Tú (nghệ sĩ Trần Lực thủ vai). Ở cảnh này, nữ diễn viên bị khớp, áp lực khi diễn đi diễn lại nhiều lần.

Thấy chị bị áp lực, NSND Trần Hạnh đã xin đạo diễn dừng quay để chị lấy lại bình tĩnh. Sau đó, ông hướng dẫn chị từng cử chỉ, điệu bộ, cách biến hóa nhân vật. Nhờ vậy, chị thoát khỏi ám ảnh tâm lý, hoàn thành tốt phân cảnh.

"Không riêng gì cảnh cãi vã đó đâu, được đóng phim với nghệ sĩ gạo cội, tài năng như NSND Trần Hạnh, tôi được học hỏi và cảm giác được nâng đỡ về cảm xúc rất nhiều. Tôi cứ thoải mái diễn vì biết những gì khó khăn có ông "đỡ" cả.

Với tôi, bộ phim "Người yêu đi lấy chồng" không chỉ là kỷ niệm với NSND Trần Hạnh mà còn là bộ phim tôi không thể nào quên. Ở bộ phim này, tôi phải học chèo thuyền và có nhiều cảnh kéo vó, kéo lưới… Để có những cảnh quay đẹp nghệ thuật như thế phải kể đến công lao của nhà quay phim Trần Quốc Dũng. Nhạc sĩ Đỗ Hồng Quân là người sáng tác nhạc cho phim", Chiều Xuân nói.

Sau này, chị và cố nghệ sĩ có đóng chung thêm một số vai diễn phim truyền hình nhưng chị vẫn nhớ nhất về bộ phim này. Vai diễn đã giúp chị thắng giải "Nữ diễn viên xuất sắc" tại Liên hoan Phim Việt Nam lần thứ 11. Cũng tại Liên hoan Phim lần này, ông xã của chị, nhạc sĩ Đỗ Hồng Quân nhận giải "Nhạc sĩ xuất sắc" với nhiều sáng tác nhạc cho các bộ phim.

Chia sẻ về các vai diễn của cố nghệ sĩ, Chiều Xuân bày tỏ: "Không phải hình ảnh của NSND Trần Hạnh là hình ảnh là người đóng vai khổ sở đâu. NSND Trần Hạnh vào vai khắc khổ nhưng thanh tao. Cũng không phải vì cuộc sống của ông khổ nên đóng đạt vai khổ. Bởi từ ngày chưa phải chăm sóc vợ và con, thì ông đã vào vai hiền lành, khắc khổ nhưng thanh cao rồi.

Ông từng vào vai Nguyễn Trãi trong vở "Lam Sơn tụ nghĩa" và trong các diễn viên đóng vai Nguyễn Trãi, ông là người đóng rất đạt, thể hiện sự nho nhã, thâm trầm, ẩn dật, khắc khổ mà thanh cao. Đấy là bản chất của ông.

Trong tập sách "Người Hà Nội", nhà soạn kịch  Lưu Quang Vũ có viết: "Bốn, năm người đóng vai Nguyễn Trãi, riêng Trần Hạnh có phong thái hào hoa của người Hà Nội"".

NSƯT Chiều Xuân chia sẻ thêm: "Về cuộc sống riêng của ông, đúng là quá khổ. Một mình ông chăm vợ, chăm con. Một hoàn cảnh quá khắc nghiệt. Nhưng anh em, bạn bè hỏi han giúp đỡ nhưng phần lớn là ông từ chối. Tôi cũng từng ngỏ lời muốn giúp đỡ nhưng ông bảo: "Thôi, bố cần thì bố bảo chứ, cũng bình thường thôi con ạ."

Ngoài đời thường, rất ít khi ông chia sẻ về cuộc sống than nghèo kể khổ. Đi đâu, cụ không bao giờ kể lể chuyện nhà. Đi làm phim, tôi cũng không nghe thấy ông than thở gì. Ai hỏi, ông mới nói".

Chị cho biết, các nghệ sĩ đi đóng phim cùng NSND Trần Hạnh, ai cũng yêu quý và gọi cố nghệ sĩ là bố. "Ông sống thanh bạch, khẳng khái. Dẫu biết ông đã lớn tuổi, không tránh khỏi quy luật cuộc đời nhưng vẫn cảm thấy mất mát, xót xa. Thương lắm!", Chiều Xuân xúc động nói.

NSND Trần Hạnh tên đầy đủ Trần Ngọc Hạnh, sinh năm 1929 tại Hà Nội. NSND Trần Hạnh là nghệ sĩ gạo cội, gắn bó với Nhà hát Kịch Hà Nội từ khi tốt nghiệp tới nghỉ hưu năm 1989. Trên sân khấu, nghệ sĩ Trần Hạnh có nhiều vai diễn xuất sắc qua với vở như "Lam Sơn tụ nghĩa", "Tiền tuyến gọi", "Già kén", "Âm mưu và tình yêu". Vai Nguyễn Trãi trong "Lam Sơn tụ nghĩa" được đánh giá là vai diễn thành công nhất của ông.

Không chỉ nổi tiếng trên sân khấu, NSND Trần Hạnh gắn với nhiều tác phẩm điện ảnh và truyền hình như "Chiếc bình tiền kiếp", "Tướng về hưu", "Truyện cổ tích tuổi 17", "Nước mắt đàn bà", "Cuốn sổ ghi đời", "Hãy tha thứ cho em", "Ngõ lỗ thủng", "Làng nổi", "Bão qua làng". Năm 2017, ông còn tham gia một vai nhỏ trong phim điện ảnh "Cha cõng con".

Tại Liên hoan Phim Việt Nam lần thứ 11, Nghệ sĩ Trần Hạnh đã giành giải Nam diễn viên diễn viên xuất sắc nhất" với vai diễn trong phim "Nước mắt đàn bà". Năm 2010, ông cũng nhận được giải cống hiến cho phim "Ngõ lỗ thủng" của đạo diễn Quốc Trọng.

Ông được phong tặng danh hiệu Nghệ sĩ ưu tú năm 1984, danh hiệu Nghệ sĩ nhân dân năm 2019.