Nhiếp ảnh gia gốc Việt đoạt giải “Thiên tài” trị giá nửa triệu đô

MacArthur Fellowship là sự công nhận đối với những cống hiến và thành tựu ấn tượng của các cá nhân đem lại lợi ích cho cộng đồng và nhân loại. Phần thưởng lớn của giảm nhằm mục đích đầu tư cho những tiềm năng này phát triển trong tương lai.

Lê Mỹ An là nhiếp ảnh gia chuyên thực hiện một đề tài gai góc: Chiến tranh. Những bức ảnh phong cảnh của bà thường đa nghĩa, đa chiều và bí ẩn. Trong khuôn hình của Lê Mỹ An, người ta thấy mọi vật hiện ra vừa thực vừa ảo. Ảnh của bà được các đồng nghiệp ví như những bức tranh, vừa giàu tính hiện thực vừa đậm chất nghệ thuật. Trong các tấm ảnh của bà, ta sẽ không thấy cảnh chiến tranh, súng đạn, đổ máu, tang thương. Các tác phẩm ảnh chiến tranh của bà thường ở bên lề hoặc đi sau các cuộc chiến, thuộc thể loại hình ảnh tư liệu. Những tấm ảnh đó không thể hiện cuộc chiến một cách trực diện mà khơi gợi người xem tự suy tư về cuộc chiến.

Sang Mỹ định cư từ năm 1975, những tác phẩm ảnh của người phụ nữ 52 tuổi này chủ yếu lấy cảm hứng từ đề tài chiến tranh bởi chính bà đã có những trải nghiệm về chiến tranh, về những biến động lớn trong cuộc đời của những số phận nhỏ bé nơi mà chiến tranh quét qua.

Một trong những bộ ảnh nổi tiếng của bà trong làng nhiếp ảnh Mỹ là 29 Palms (29 cây cọ) được thực hiện trong hai năm 2003-2004 tại một căn cứ quân sự trên sa mạc thuộc miền Nam California. Tại đây, các lĩnh Mỹ được huấn luyện và tập trận trước khi tới tham chiến ở Iraq. Ống kính của Lê Mỹ An hướng vào các tân binh trẻ tuổi và đặc tả khía cạnh gai góc của chiến tranh bằng cảnh địa hình hiểm trở và không gian khắc nghiệt ở sa mạc.

Một đề tài cũng luôn trở đi trở lại trong suốt quá trình sáng tác của bà là mối quan hệ giữa những người Việt Nam đã di cư đến Mỹ và nỗi nhớ về quê hương của họ. Mỹ An vẫn thi thoảng quay về Việt Nam và thực hiện những tác phẩm ảnh phong cảnh và đặc tả chân dung. Một bộ ảnh cũng rất nổi tiếng của bà có cái tên đơn giản: Việt Nam, được thực hiện trong khoảng thời gian từ 1994-1998 khi bà thường xuyên thực hiện những chuyến hành trình trở về quê hương.

Sinh ra tại Sài Gòn năm 1960, di cư tới Mỹ năm 1975, Mỹ An đã nhận bằng Cử nhân Khoa học năm 1981, bằng Thạc sĩ Khoa học của ĐH Stanford năm 1985, bằng Thạc sĩ Nghệ thuật đương đại của ĐH Yale năm 1993. Kể từ năm 1998, bà làm giảng viên cho Khoa Nhiếp ảnh của trường Cao đẳng Bard. Hiện bà đang sống và làm việc tại New York.

“Tác phẩm của Lê Mỹ An là minh chứng cho sức mạnh của sự sáng tạo”, giám đốc giải MacArthur Fellowship, ông Robert Gallucci nhận xét.

Giải "Thiên tài" được trao hàng năm cho các cá nhân hoạt động ở nhiều lĩnh vực khác nhau như khoa học, văn chương, âm nhạc, hội họa, giáo dục và phim ảnh. Mỹ An vinh dự là người duy nhất giành giải ở hạng mục Nhiếp ảnh, ảnh của bà "tiếp cận chiến tranh từ góc nhìn mới mẻ, tạo ra những hình ảnh đa nghĩa" khắc hoạ những ảnh hưởng, hậu quả của chiến tranh. Bố cục trong những tấm ảnh của bà thường tạo nên sự căng thẳng bởi phong cảnh thiên nhiên bị giày xéo, biến dạng, trở thành những bãi chiến trường đầy bạo lực.

Hồ Bích Ngọc

Theo Broadway World